Dlaczego w Polsce możemy „pochwalić się” jednym z najwyższych w całej Unii Europejskiej (UE) zanieczyszczeń powietrza PM10, PM2,5 oraz B(a)P? Resort podkreśla, że w dużych aglomeracjach za złą jakość powietrza odpowiadają przede wszystkim emisje zanieczyszczeń z transportu, jednak w mniejszych miejscowościach głównym powodem powstawania zanieczyszczeń jest wykorzystywanie paliw złej jakości do zasilania indywidualnych domowych palenisk.

Rozwiązaniem tego problemu, jednym z wielu, ma być rozwój ciepłownictwa sieciowego zasilanego ciepłem wytwarzanym w procesie kogeneracji. Kogeneracja jest optymalnym sposobem wykorzystania paliw, ponieważ efektywność tego procesu może być nawet o 50% większa niż w przypadku, gdy ciepło i energia elektryczna są produkowane osobno. Zmniejsza się też odpowiednio emisja zanieczyszczeń, tj. np. dwutlenku węgla, pyłów, tlenków siarki i azotu oraz innych szkodliwych dla środowiska substancji – zapewnia ME.

Jak zaznaczają politycy, nasz kraj ma potencjał podwojenia produkcji ciepła w kogeneracji dzięki zamianie kotłów ciepłowniczych na jednostki kogeneracji. W dokumencie pn. „Polityka energetyczna Polski do 2030 r.” zawarto cel, jakim jest osiągnięcie dwukrotnego zwiększenia produkcji energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji do 2030 r. w odniesieniu do poziomu z 2006 r. Wykorzystanie potencjału kogeneracji wymaga jednak bardzo wysokich nakładów inwestycyjnych.

W nowym projekcie legislacyjnym zaproponowano zastąpienie obecnego mechanizmu wsparcia energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji (opartego na tzw. systemie świadectw pochodzenia), efektywnym ekonomicznie systemem, który będzie wspierał budowę nowych mocy wytwórczych w kogeneracji. Bazować będzie przede wszystkim na procedurze aukcyjnej – zwycięzcy będą mieli zagwarantowaną stałą premię do ceny energii elektrycznej. Wsparcie będzie udzielane przez 15 lat.

Promowanie energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji ma odbywać się w kategoriach:

  • istniejących i zmodernizowanych jednostkach kogeneracji (o mocy zainstalowanej elektrycznej 1–50 MW) oraz małych jednostkach kogeneracji (o mocy zainstalowanej elektrycznej do 1 MW) – w ramach wniosku o wypłatę premii gwarantowanej;
  • nowych i znacznie zmodernizowanych jednostkach kogeneracji (o mocy zainstalowanej elektrycznej 1–50 MW) – w ramach aukcji;
  • nowych i znacznie modernizowanych jednostkach kogeneracji (o mocy zainstalowanej elektrycznej powyżej 50 MW) – w ramach naboru, oraz
  • istniejących i zmodernizowanych jednostkach kogeneracji (o mocy zainstalowanej elektrycznej powyżej 50 MW) – w ramach wniosku o wypłatę premii gwarantowanej indywidualnej.

Wytwarzanie energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji będzie wspierane tylko w przypadku instalacji, które wprowadzą ciepło użytkowe wytworzone w tym samym procesie do sieci ciepłowniczej. Kryterium to zrealizuje najważniejszy cel mechanizmu, tj. zmniejszenie zjawiska niskiej emisji, a w konsekwencji poprawę jakości powietrza. Wprowadzone będzie musiało być najmniej 70% ciepła użytkowego wytworzonego w wysokosprawnej kogeneracji w danej jednostce kogeneracyjnej. Jeżeli wprowadzonego ciepła będzie mniej, wsparciem zostać ma objęta energia elektryczna w proporcji odpowiadającej udziałowi ciepła wprowadzonego do sieci w cieple wytworzonym.

Warunek współpracy z publiczną siecią ciepłowniczą nie obejmie jednostek o mocy zainstalowanej elektrycznej mniejszej niż 1 MW oraz istniejących oraz zmodernizowanych jednostek opalanych metanem uwalnianym i ujmowanym przy dołowych robotach górniczych w czynnych, likwidowanych lub zlikwidowanych kopalniach węgla kamiennego (o mocy zainstalowanej elektrycznej do 50 MW).

Przepisy mają wejść w życie 1 stycznia 2019 r.

Przeczytaj także: Instalacje OZE nadal z wysokim VAT-em