Przemówienie inaugurujące kongres wygłosił prof. Jerzy Buzek, poseł do Parlamentu Europejskiego i jego przewodniczący w latach 2009-2012, były Prezes Rady Ministrów. Poruszył m.in. temat bezpieczeństwa energetycznego. Przyznał, że jego zdaniem istotne jest m.in. wykorzystanie lokalnych źródeł energii i prowadzenie badań nad nowymi technologiami, a także rozbudowa infrastruktury, jak również zadbanie o odbiorców – indywidualnych i biznesowych. Mówił głównie o polityce klimatycznej i energetyce.

Ponadto wypowiedział się na temat magazynowania dwutlenku węgla pod ziemią.„Nikt nie wie, czy technologia wyłapywania i składowania pod ziemią dwutlenku węgla ma sens. (...) Gdyby innowacje polegały na tym, że badamy coś, co jest pewne i co do czego nie mamy wątpliwości, że wyjdzie, to nie byłyby to żadne innowacje” - mówił.

Zwrócił też uwagę, że należy znaleźć równowagę pomiędzy prawem każdego kraju do kształtowania własnego miksu energetycznego, a wspólnym zadaniem ochrony środowiska. Urzędnicy unijni coraz bardziej dochodzą do wniosku, że polityka klimatyczna nie może być forsowana za wszelką cenę – skłaniają się ku temu, aby była ona jednym z celów UE, ale uwzględniającym stan gospodarki poszczególnych krajów oraz sytuację kryzysową w Europie.

Podkreślił również, że potrzebna jest budowa wspólnego rynku energetycznego w Europie, a także reindustrializacja kontynentu, w przeciwnym razie, ceny energii elektrycznej w będą stale rosnąć i przestaną być konkurencyjne w stosunku do np. USA czy Chin.
Głos zabrał także wiceminister skarbu państwa Zdzisław Gawlik, który przyznał, że polski sektor energetyczny stoi w obliczu wielkich wyzwań. Jednym z nich jest stworzenie dobrego prawa energetycznego. Podkreślił, że rząd dąży do osiągnięcia trzech głównych celów:  bezpieczeństwa dostaw energii, dostępności cenowej energii oraz zmniejszenia niekorzystnego wpływu wytwarzania energii na środowisko naturalne. 

Z kolei wiceminister gospodarki Grażyna Henclewska uważa, że istotne są modyfikacje rynku energii w taki sposób, aby był wolny od praktyk monopolistycznych. Jej zdaniem konieczna jest też rewizja polityki klimatycznej, gdyż wiąże się z nadmiernymi obciążeniami finansowymi.

Polityka energetyczna Polski i Unii Europejskiej
Sesja inauguracyjna pn. „Polityka energetyczna Unii Europejskiej. Polityka energetyczna Polski” dotyczyła m.in. aktualnych celów i założeń unijnej polityki energetycznej, kwestii wspólnego rynku i bezpieczeństwa energetycznego oraz wpływu  założeń polityki klimatyczno-energetycznej na perspektywy rozwoju gospodarek krajów członkowskich. Ponadto poruszano zagadnienia: roli Polski w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego naszego kraju, obszarów zaangażowania państwa w sektorze, celów polityki energetycznej naszego kraju wobec oczekiwań UE, właściwego miksu energetycznego, pierwszej siłowni atomowej, bezpieczeństwa energetycznego oraz polityki w kontekście inwestycji w państwach sąsiadujących.

W trakcie dyskusji Henryk Majchrzak, prezes Polskich Sieci Elektroenergetycznych, radził, jak ograniczyć zagrożenie blackoutem w okresie między wyłączeniem przestarzałych mocy wytwórczych, a zakończeniem rozpoczętych dopiero inwestycji w nowoczesne bloki. Podkreślano gotowość inwestowania w energetykę, jednak nie przy obecnych regulacjach prawnych. 

„Potrzebujemy tylko stabilnych reguł i polityki umożliwiającej inwestycje; z całą resztą sobie poradzimy” - mówili Paweł Orlof (Enea) i Wojciech Ostrowski (PGE Polska Grupa Energetyczna). Zwracano też uwagę, że ważniejsza jest unijna polityka energetyczna uwzględniająca koszty wytwarzania energii niż polityka klimatyczna narzucająca eliminację poszczególnych paliw. 

Panele dyskusyjne na tematy paliwowo-energetyczne

Następnie odbywały się sesje tematyczne. Jedna z nich była poświęcona nowym regulacjom dla sektora energii, a w szczególności: małemu i dużemu trójpakowi, systemowi wsparcia odnawialnych źródeł energii oraz rynku mocy. Sesja „Inteligentna energetyka” poruszała kwestie rozwoju systemów smart w polskiej energetyce. Dyskusja dotyczyła m.in. doświadczeń krajowych i zagranicznych w zakresie smart metering i smart grid, jak również zagadnienia smart cities, kosztów wdrożenia, zagrożeń i potencjalnych korzyści oraz inteligentnego zarządzania w energetyce. Podjęto także próbę porównania sektora usług telekomunikacyjnych do sektora energetycznego.

Zdaniem wiceprezesa Urzędu Regulacji Energetyki Macieja Bando korzystanie z wiedzy i doświadczeń rynku telekomunikacyjnego to przydatne, choć nie jedyne rozwiązanie dla rozwoju w pełni konkurencyjnego, nowoczesnego rynku energii w Polsce, w oparciu o inteligentne narzędzia systemowe.

„Energia elektryczna to - w szerokim rozumieniu lub w niektórych krajach Unii Europejskiej - dobro powszechne, w przeciwieństwie do produktów i usług sektora telekomunikacyjnego. O zasadniczej różnicy pomiędzy rynkiem energii a rynkami wysoko konkurencyjnymi stanowi przede wszystkim stabilność i przewidywalność rozwiązań, która odzwierciedla się przede wszystkim w stałości i bezpieczeństwie dostaw. To pewna cecha jakościowa tego rynku, która przy założeniu poniesienia określonych kosztów,  jest konieczna do rozwoju sektora energetycznego w pożądanym przez nas kierunku” – mówił Bando.

Sesja „Polityka ochrony klimatu a emisja CO2. Scenariusze dla gospodarki” dotyczyła m.in.: założeń europejskiego systemu handlu emisjami (ETS) w kontekście obecnej praktyki, backloadingu, prognoz dla rynku uprawnień do emisji oraz energetyki niskoemisyjnej.

Inwestycje w sektorze wytwarzania energii były kolejnym poruszanym tematem (m.in. inwestycje w źródła wytwórcze a konieczność ich opłacalności, rynek mocy i jego potencjalny wpływ, niestabilne otoczenie regulacyjne, rezygnacja z planów budowy na rzecz modernizacji starych instalacji).

Ostatnia dyskusja tego dnia była poświęcona inwestycjom liniowym w energetyce (np. bieżący stan sieci przesyłowej i dystrybucyjnej – plany i zaawansowanie kluczowych inwestycji, źródła finansowania i stopień opłacalności projektów, inwestycje liniowe we współpracy z krajami sąsiedzkimi, znaczenie Ustawy korytarzowej dla inwestycji sieciowych).

Drugi dzień kongresu również był po brzegi wypełniony panelami dyskusyjnymi z udziałem zaproszonych specjalistów. Jeden z nich był poświęcony rynkowi gazu. Dyskutanci skupili się m.in. na ewolucji w handlu gazem na rynku europejskim, nowych rozwiązaniach prawnych a realiach i ograniczeniach polskiego rynku, międzynarodowych uwarunkowaniach handlowych polskiego rynku gazu, popytu i podaży surowca, dywersyfikacji dostaw, a także infrastrukturze i terminalu LNG. Zaproszeni do panelu goście podjęli próbę identyfikacji uwarunkowań zewnętrznych, które będą wpływać na przyszły kształt rynku gazu w Polsce. Starano się też określić działania, które należy przeprowadzić w celu rzeczywistego uruchomienia polskiego rynku gazu.

Kolejne sesje dotyczyły: energetyki jądrowej (elektrownia atomowa w Polsce w 2024 r.?, uwarunkowania dla projektu jądrowego - finansowanie, technologie, bezpieczeństwo, klimat, akceptacja społeczna),  a także gazu łupkowego (aktualne dane o zasobach gazu łupkowego w Polsce, bieżący stan inwestycji, główni gracze na rynku, formalnoprawna i fiskalna obudowa poszukiwań i wydobycia gazu łupkowego w naszym kraju, nowości w technologiach wydobycia). 

Dyskutanci omawiali również kwestię energetyki odnawialnej w nowych realiach – poruszano temat planowanych i realizowanych inwestycji, sposobów na wykorzystanie potencjału OZE w naszym kraju, nowych regulacji i ich prognozowanego wpływu na rozwój sektora,  rodzajów OZE. Odbyła się także prezentacja „System aukcyjny jako element przyszłego modelu wsparcia OZE. Omówienie wybranych skutków” przedstawiona przez  Krzysztofa Kajetanowicza z TPA Horwath Management sp. z o.o.

W trakcie ostatniego panelu poruszano zagadnienie górnictwa w kontekście energetyki. Omawiano przyczyny, skutki i zależności pomiędzy spadkiem: zapotrzebowania na energię elektryczną, jej cen i cen węgla. Poruszano też zagadnienie górnictwa węgla kamiennego wobec zmian w sektorze energetycznym, nadprodukcji węgla, jak również współdziałania spółek energetycznych i górniczych oraz możliwych scenariuszy ich połączenia.

Zobacz fotogalerię z X Kongresu Nowego Przemysłu