Konkurs „Ścieżka SMART na rzecz dostępności” wśród innych naborów „Ścieżki SMART” wyróżnia wskazany temat. W niczym jednak nie umniejsza to inicjatywy zainteresowanych przedsiębiorców. Przeciwnie. To właśnie w obszarze dostępności w Polsce i w całej Unii Europejskiej pilnie potrzeba oryginalnych pomysłów, które poprzez badania i rozwój przybiorą postać nowatorskich rozwiązań i w istotny sposób przyczynią się do jej wzmocnienia.

Już w połowie przyszłego roku wejdzie w życie Europejski Akt o Dostępności. Jest to regulacja, która nakłada wymogi dostępności na szereg podstawowych produktów i usług oferowanych przez biznes. Uwrażliwia m.in. na to, że powinny być one tak projektowane, aby mogli z nich korzystać bez przeszkód możliwie wszyscy, niezależnie od sprawności czy szczególnych potrzeb użytkowników – zauważa prof. dr hab. inż. Jerzy Małachowski, dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Jestem przekonany, że to właściwy kierunek, a zarazem wyzwanie dla innowatorów. W konkursie „Ścieżka SMART na rzecz dostępności” stawiamy na rozwiązania, dzięki którym runą bariery ograniczające codzienne życie osób ze szczególnymi potrzebami, w tym z niepełnosprawnościami. Do ich wdrożenia konieczna jest w pierwszym rzędzie śmiała wizja, poparta badaniami przemysłowymi i pracami rozwojowymi, których przeprowadzenie chcemy ułatwić poprzez środki z Funduszy Europejskich – dodaje.

Równe szanse dzięki innowacjom. Zakres tematyczny konkursu

Wyrównywanie szans poprzez dawanie wszystkim możliwości rozwoju to jeden z priorytetów Unii Europejskiej. Inwestowanie w dostępność poważnych środków m.in. z programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG) pokazuje, że dla osiągnięcia tego celu istotne jest wykorzystanie innowacyjnego potencjału firm.

W konkursie „Ścieżka SMART na rzecz dostępności” ogłoszonym przez NCBR wymiar społeczny splata się z biznesowym. Dofinansowanie mogą otrzymać projekty, których celem jest zaspokojenie potrzeb osób ze szczególnymi potrzebami.

O kim mowa? W tej grupie znajdują się m.in. osoby poruszające się na wózkach inwalidzkich, niewidome czy niesłyszące. To także osoby z niepełnosprawnościami lub zaburzeniami psychicznymi bądź intelektualnymi, w tym schorzeniami otępiennymi (np. demencja, Alzheimer), związanymi z procesem starzenia się społeczeństwa oraz z dysfunkcjami rozwojowymi (np. zaburzenia ze spektrum autyzmu, ADHD). Szczególne potrzeby mają również osoby starsze i osłabione chorobami, kobiety w ciąży, opiekunowie małych dzieci, w tym korzystający z wózków dziecięcych. Podobnie chorzy na choroby cywilizacyjne i przewlekłe (np. cukrzyca, epilepsja, choroby układu krążenia, nowotworowe). Specjalistycznych rozwiązań potrzebują osoby mające trudności w komunikowaniu się z otoczeniem czy o nietypowym wzroście, jak również – co pewnie rzadziej przychodzi na myśl – osoby z większym bagażem.

Konkurs „Ścieżka SMART na rzecz dostępności” skierowany jest do dużych przedsiębiorstw, planujących realizację kompleksowych projektów na rzecz dostępności z zakresu jednego lub więcej modułów: prac B+R, wdrożeń innowacji, rozwoju infrastruktury B+R, internacjonalizacji, rozwoju kompetencji pracowników i osób zarządzających przedsiębiorstwem, cyfryzacji i zazieleniania działalności przedsiębiorstw.

Celem projektu, w tym każdego realizowanego w jego ramach modułu, musi być rozwiązanie jednego problemu lub kilku problemów osób ze szczególnymi potrzebami istotnie przyczyniające się do zwiększenia dostępności, rozumianego jako zniesienie co najmniej jednej lub więcej barier występujących np. w przestrzeni fizycznej (w tym budynkach, urządzeniach), rzeczywistości cyfrowej, systemach informacyjno-komunikacyjnych, produktach, usługach, procesach lub zaspokojenie szczególnych potrzeb tych osób.

Każdy projekt musi obejmować moduł B+R, który ma na celu doprowadzenie do opracowania innowacji produktowej lub innowacji w procesie biznesowym. Pozostałe moduły są fakultatywne – przedsiębiorstwo może realizować je w zależności od potrzeb i charakteru projektu.

Poza zgodnością z zakresem tematycznym, każdy projekt dofinansowany w naborze ogłoszonym przez NCBR musi wpisywać się w co najmniej jedną Krajową Inteligentną Specjalizację.

Nowy model oceny

W konkursie „Ścieżka SMART na rzecz dostępności” wnioski do NCBR można składać do 24 października 2024 r., w ostatnim dniu naboru do godz. 16:00.

Mogą wziąć w nim udział duże przedsiębiorstwa samodzielnie występujące o dofinansowanie projektu. Zgodnie z kryteriami wyboru, firmy duże (za wyjątkiem małych spółek o średniej kapitalizacji) muszą zaplanować współpracę z MŚP, aby uzyskać wsparcie.

Budżet przewidziany na wspieranie rozwiązań zwiększających dostępność wynosi 445 mln zł. Poziom dofinasowania uzależniony jest od wybranego rodzaju pomocy publicznej w ramach modułów. Dofinansowanie w projektach będzie miało charakter dotacji i będzie udzielane w formie pomocy publicznej i pomocy de minimis. Na realizację modułu wdrożenia innowacji będzie zaś udzielana dotacja warunkowa.

Wnioskodawcy powinny pamiętać, że minimalna wartość kosztów kwalifikowalnych modułu B+R wynosi 3 mln zł (w przypadku realizowania zarówno modułu B+R, jak i Wdrożenie innowacji limit 3 mln zł odnosi się do jednego, wybranego modułu). Maksymalna wartość dofinansowania to 70 mln zł łącznie na cały projekt.

Wnioski złożone w konkursie będą oceniane zgodnie z kryteriami przyjętymi przez Komitet Monitorujący FENG. Nowością naboru – obowiązującą również w równolegle prowadzonym przez NCBR konkursie „Ścieżki SMART”, w którym nie wskazuje się tematu projektów – jest udoskonalony proces oceny. Ocena projektów została podzielona na dwa etapy. W pierwszym oceny dokonuje dwóch ekspertów na podstawie informacji zawartych we wniosku (nie ma w tym etapie przewidzianego spotkania z wnioskodawcą ani wniosek nie jest poprawiany). Jeśli projekt spełni kryteria oceny przewidziane dla tego etapu, zostanie zakwalifikowany do etapu drugiego.

W drugim etapie wnioskodawca zostanie zaproszony na spotkanie z ekspertami, czyli tzw. panel oraz może zostać wezwany do poprawy lub uzupełnienia wniosku. Podstawą oceny są wniosek o dofinansowanie, informacje udzielone przez wnioskodawcę w trakcie panelu oraz wyjaśnienia dotyczące poprawy wniosku. Drugi etap kończy publikacja listy rankingowej, zawierającej projekty wybrane oraz niewybrane do dofinansowania.

Nabór prowadzony jest w ramach Priorytetu 1. Wsparcie dla przedsiębiorców Programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki.

Szczegółowe informacje temat naboru „Ścieżka SMART na rzecz dostępności” wraz z dokumentacją konkursową znajdują się na stronie internetowej NCBR: gov.pl/ncbr

Materiał informacyjny Narodowego Centrum Badan i Rozwoju