Polski Alarm Smogowy (PAS) podsumował wyniki pomiarów jakości powietrza Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (GIOŚ) za 2018 r. Jednym ze wskaźników jest poziom benzo(a)piren, związek chemiczny emitowany przy spalaniu węgla i śmieci, a w mniejszym stopniu przez transport. Poza tym, podczas wędzenia dostaje się do jedzenia. Może rozprzestrzeniać się na duże odległości, a wdychany odkłada się w organizmie. Jest rakotwórczy, przyczynia się do dwóch zgonów z powodu nowotworu na 100 tys. osób. To cztery razy więcej od limitu określonego przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). Może też przyczyniać się do bezpłodności i uszkadzać płód w łonie matki. Powoduje też choroby nadnerczy, a także zapalenie i niewydolność wątroby. Jego szkodliwe skutki mogą ujawniać się nawet po kilkunastu latach.

W powietrzu unosi się do czasu, aż jego wiązania nie zostaną zerwane przez atmosferyczny ozon. Potrafi jednak „przyciągać” cząsteczki drobnych aerozoli, a szczelnie otulony przez nie może przetrwać bardzo długo. I zatruwać ludzi.

Z danych GIOŚ zaprezentowanych przez PAS wynika, że najbardziej zanieczyszczone są miasta małe i średniej wielkości. Pod względem stężenia rakotwórczego benzo(a)pirenu, niechlubnym liderem jest Nowy Targ w woj. małopolskim (1800 % normy).

Najprostszym sposobem redukcji benzo(a)pirenu jest eliminacja źródeł niskiej emisji i palenia śmieciami oraz węglem. Tam gdzie nie da się tego zrobić, należy dbać o wysoką jakość paliw, regularnie czyścić piec i komin, czy przeprowadzić termomodernizację. Warto korzystać z komunikacji zbiorowej, a z samochody tylko wtedy, kiedy jedzie nim kilka osób.

Miasta o najwyższym średniorocznym stężeniu rakotwórczego benzo[a]pirenu w 2018 r. (wartość w ng/m3), norma: 1 ng/m3. Przeliczenie na liczbę wypalanych papierosów dziennie

Źródło: Polski Alarm Smogowy, dane z GIOŚ (Główny Inspektorat Ochrony Środowiska)

Przeczytaj także: Miasta o najgorszej jakości powietrza – ranking