Nowa koncepcja zastąpi tę przyjętą w 2017 r.,  po wejściu w życie uchwały antysmogowej. Program jest odpowiedzią na wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z lutego 2018 r. ws. skargi Komisji Eurpejskiej przeciwko Polsce ws. jakości powietrza.

Czym program ten różni się od uchwały antysmogowej? W uchwale odnaleźć można przepisy zabraniające np. używania określonych paliw czy też nakaz wymiany przestarzałych pieców. Z kolei program będzie mapą drogową, wskazującą narzędzia ograniczania stosowania niskiej jakości paliw oraz wsparcia samorządów w działaniach na rzecz obniżenia emisji szkodliwych gazów i pyłów.

Smog na Śląsku

Smog w obrębie woj. śląskiego to duży problem. W roku 2018 przekroczenia dopuszczalnej liczby dni z przekroczeniem dopuszczalnego poziomu dobowego pyłu PM10 wskazano we wszystkich jego strefach. Łączna szacowana powierzchnia obszaru przekroczeń pyłu PM10 to około 1 218 km2. Smog oddziaływał na łącznie około 3,3 mln mieszkańców (1,8 mln osób zamieszkujących w aglomeracji górnośląskiej i 1,5 mln osób znajdujących się poza głównymi ośrodkami miejskimi regionu.

Największy udział w emisji pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5 mają źródła emisji powierzchniowej, a następnie przemysł i energetyka (a wraz z nią hałdy i wyrobiska). Dla benzo(a)pirenu dominuje emisja powierzchniowa, w przypadku tlenków azotu emisja z przemysłu i energetyki i transport drogowy.

Śląski samorząd proponuje na obecnym etapie skupić się na redukcji emisji z sektora komunalno-bytowego (pochodzącej z indywidualnych systemów grzewczych). W tym celu zamierza przeprowadzać zarówno akcje promocyjne czy edukacyjne, ale też kontrole.

Uznano za potrzebne również powołanie do życia systemu zachęt finansowych dla indywidualnych mieszkańców.

Priorytetem ma być podłączenie gospodarstw domowych do miejskiej sieci ciepłowniczej i wykorzystanie OZE, dopiero w następnej kolejności znalazła się instalacja pieców gazowych lub urządzeń spełniających minimalne wymogi jakościowe dla urządzeń na paliwa stałe.

Na liście priorytetów zapisano też termomodernizację.

Łączna wartość potrzebnych do 2026 r. działań miast i zarządców lokali związanych z wymianami nieefektywnych kotłów oszacowano w programie dla samej samej aglomeracji górnośląskiej na blisko 360 mln zł. Jako źródła finansowania wskazano programy Czyste Powietrze, Stop Smog, Mój Prąd itp., NFOŚiGW, WFOŚiGW w Katowicach, środki własne i inne środki zewnętrzne.

Program przygotowali specjaliści spółki Atmoterm oraz Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu.

Przeczytaj także: Już ponad 10 GW mocy odnawialnych źródeł energii w Polsce