• Państwa członkowskie opracują krajowe plany wycofania rosyjskiej energii
• Do końca 2025 r. istniejące umowy na dostawy gazu z Rosji będą wstrzymane
• Ograniczone zostaną dostawy paliwa uranowego z tego kraju

Rosyjska inwazja na Ukrainę ujawniła zagrożenia związane z zależnością UE od rosyjskiej energii: szantaż gospodarczy i skoki cen. Mimo dotychczasowych sukcesów, w 2024 r. odnotowano wzrost importu rosyjskiego gazu, co skłoniło KE do opracowania bardziej skoordynowanych działań.

Kluczowe założenia planu

• Stopniowe i skoordynowane wycofywanie rosyjskich surowców do 2027 r.
• Zmniejszenie popytu na gaz o 40–50 mld m³ do 2027 r., zastąpienie do 100 mld m³ gazu ziemnego.
• Zwiększenie globalnych zdolności LNG o 200 mld m³ do 2028 r.
• Zakaz zawierania nowych umów na rosyjski gaz oraz stopniowe wycofanie istniejących kontraktów do końca 2025 r.
• Ograniczenia dla importu uranu z Rosji i wsparcie europejskiej produkcji izotopów medycznych.

Środki te opracowano z myślą o zachowaniu bezpieczeństwa dostaw energii do UE przy jednoczesnym ograniczeniu wszelkiego wpływu na ceny i rynki. Wszystkim z nich towarzyszyć będą ciągłe wysiłki w przyspieszaniu transformacji energetycznej i dywersyfikacji dostaw energii, w tym poprzez agregację zapotrzebowania na gaz i lepsze wykorzystanie infrastruktury, aby wyeliminować zagrożenia dla bezpieczeństwa dostaw i stabilności rynku – czytamy w komunikacie.

Wymiar praktyczny

Państwa członkowskie mają przygotować krajowe plany wycofania rosyjskiej energii do końca 2025 r. Towarzyszyć temu będzie dalsza dywersyfikacja dostaw i rozwój odnawialnych źródeł energii.

Dotychczasowe osiągnięcia:

• Spadek importu gazu z Rosji z 150 do 52 mld m³ (2021–2024),
• Udział rosyjskiego gazu w rynku UE zmniejszył się z 45% do 19%,
• Import rosyjskiej ropy spadł z 27% do 3%,
• Postępy w zastępowaniu rosyjskiego paliwa jądrowego.

Wkrótce KE przedstawi wnioski ustawodawcze. W przypadku gazu ma zwiększyć się przejrzystość rynku, usprawnione zostanie monitorowanie i identyfikowalność rosyjskiego gazu na rynkach unijnych. Mają zapobiec zawieraniu nowych kontraktów na dostawy surowca (rurociągowego i LNG). Do końca 2025 r. istniejące umowy będą wstrzymane. Pojawią się nowe rozwiązania problemu rosyjskiej floty cieni. Zaplanowano ograniczenia nowych umów na dostawy wzbogaconego uranu z Rosji. Ma zwiększyć się produkcja własna (inicjatywa europejskiej doliny izotopów promieniotwórczych).

Stopniowe wycofywanie rosyjskiej energii z rynków UE w ramach REPowerEU ma zmniejszyć zagrożenia dla bezpieczeństwa wspólnoty.

Przeczytaj także: KE: nowa kategoria firm – sprawdź, na czym polega zmiana