• Kontrakt jamalski podpisano w 1996 r.
  • Przewiduje, że co trzy lata może dojść do zmiany ceny gazu
  • PGNiG coraz więcej sprowadza gazu skroplonego (LNG)

Od teraz ceny będą obliczane na podstawie nowego wzoru, powiązanego z notowaniami gazu na rynku zachodnioeuropejskim. Decyzja Trybunału ma zastosowanie od 1 listopada 2014 r., kiedy to PGNiG wystąpiło do Gazpromu z wnioskiem o renegocjacje ceny kontraktowej. Około 1,5 mld USD to różnica między ceną obliczoną według nowego wzoru a środkami, jakie PGNiG faktycznie zapłaciło Gazpromowi od 1 listopada 2014 r. do 29 lutego 2020 r. Wyrok jest wiążący dla obu stron.


Trybunał Arbitrażowy uznał argumenty PGNiG i tym samym potwierdził, że cena gazu w kontrakcie jamalskim była nierynkowa i zawyżona. Trybunał zmienił sposób ustalania ceny rosyjskiego gazu poprzez silne powiązanie jej z poziomem cen na rynku europejskim, co oznacza dla PGNiG diametralną poprawę warunków importu gazu – powiedział Jerzy Kwieciński, prezes PGNiG.

Podpisany w 1996 r. kontrakt jamalski przewiduje dostawę do Polski około 10,2 mld m3 gazu rocznie. Przy czym, zgodnie z klauzulą take or pay (ang. bierz lub płać) PGNiG musi płacić każdego roku za co najmniej 8,7 mld m3, nawet jeśli paliwa nie potrzebuje. Umowa przewiduje też, że co trzy lata każda ze stron może wystąpić o zmianę ceny gazu. PGNiG z tej możliwości skorzystało w listopadzie 2014 r., a w lutym 2016 r. złożyło przeciwko Gazpromowi pozew do Trybunału Arbitrażowego w Sztokholmie.

W ostatnich latach spada udział rosyjskiego paliwa w całym imporcie PGNiG (z 87% do 60%, dane za lata 2015 i 2019), a jednocześnie wzrasta import gazu skroplonego (LNG) z Kataru, USA i Norwegii. W 2019 r. udział LNG w imporcie gazu przez PGNiG wyniósł 23%.

W listopadzie 2019 r. PGNiG poinformowało Gazprom o woli zakończenia obowiązywania kontraktu jamalskiego z dniem 31 grudnia 2022 r. Właśnie w 2022 r. oddany do użytku ma zostać podmorski gazociąg Baltic Pipe, łączący Polskę, przez Danię, z Norweskim Szelfem Kontynentalnym. Poprzez ten rurociąg do naszego kraju co roku ma trafiać około 10 mld m3 gazu rocznie. PGNiG zamierza też wydobywać 4 mld m3 gazu rocznie ze złóż w Polsce.

Przeczytaj także: Rosja nie dostarczy już gazu. Zbliża się koniec kontraktu jamalskiego