Odpowiada Malwina Makowska z kancelarii Lexstone Bielańska-Stone Firecka i Wspólnicy Kancelaria Radców Prawnych sp.k.:

Wszystko zależy od treści zawartej między wykonawcą a zamawiającym umowy. Zgodnie bowiem z art. 484 par. 1 zd. 2 kodeksu cywilnego, żądanie odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary nie jest dopuszczalne, chyba że strony inaczej postanowiły. Oznacza to, iż jeśli strony w umowie nie zawarły odpowiedniego postanowienia, zamawiający będzie musiał zadowolić się jedynie kwotą otrzymanej kary umownej.

Postanowienie to zazwyczaj przyjmuje treść zbliżoną do zdania: Zamawiający może dochodzić odszkodowania uzupełniającego przewyższającego karę umowną.

Co do zasady zatem, wierzyciel może żądać tylko kwoty kary umownej, nawet jeśli szkoda, jaką faktycznie poniósł, ma w rzeczywistości większą wartość, niż wysokość otrzymaj kary umownej. Natomiast w przypadku, gdy strony umówiły się inaczej, poszkodowany będzie mógł dochodzić od sprawcy szkody dodatkowej kwoty odszkodowania. Jest to jednak możliwe jedynie, gdy w umowie zawarte zostało postanowienie uprawniające wierzyciela do żądania odszkodowania uzupełniającego. W takiej sytuacji, jeśli wartość szkody przewyższa wysokość kary umownej, wierzyciel będzie mógł żądać od sprawcy szkody odszkodowania ponad otrzymaną już kwotę kary umownej, tak, aby szkoda została w całości naprawiona.

Należy jednak zaznaczyć, że w takim przypadku wierzyciel zobowiązany będzie na zasadach ogólnych do wykazania wszystkich przesłanek szkody, tj. przede wszystkim powstanie samej szkody i jej wysokość. Dla przypomnienia, w przypadku zastrzeżenia w umowie kary umownej, należy się ona bez względu na wysokość poniesionej szkody (art. 484 par. 1 zd. 1 KC).

Podsumowując, aby ocenić ryzyko żądania przez zamawiającego dodatkowego odszkodowania ponad zapłaconą już karę umowną, niezbędne jest przeanalizowanie treści zawartej umowy. Nie można również wykluczyć sytuacji, w której zamawiający skieruje do wykonawcy żądanie naprawienia szkody powstałej z powodu innych okoliczności, niż te, które doprowadziły do zapłaty przez wykonawcę kary umownej.

Zachęcamy do kierowania zapytań ws. nurtujących Państwa problemów natury prawnej na adres redakcja@inzynieria.com. Nasi eksperci postarają się odpowiedzieć na każde z nich.