NIK o realizacji Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej w dorzeczu Odry

Najwyższa Izba Kontroli już po raz ósmy przeprowadziła kontrolę realizacji Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej w dorzeczu Odry.

Pomimo postępów w realizacji Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej w dorzeczu Odry całe przedsięwzięcie jest hamowane przez opóźnioną budowę Zbiornika Racibórz. Do czasu zakończenia tej inwestycji oczekiwane zabezpieczenie przeciwpowodziowe doliny Odry od Raciborza do Wrocławia nie zostanie osiągnięte.

Tymczasem po odstąpieniu od umowy z dotychczasowym wykonawcą Zbiornika Racibórz termin zakończenia tego kluczowego dla projektu zadania coraz bardziej się oddala. Z powodu opóźnień projekt staje się coraz droższy, a budżet państwa musi pokrywać rosnące koszty.

Wyniki tegorocznej kontroli pokazały, że w stosunku do 2013 r. nastąpił postęp w realizacji Projektu. Do końca 2015 r. zakończono łącznie 10 z 16 zawartych kontraktów: wybudowano lub przebudowano ponad 60 km wałów przeciwpowodziowych i 14 przepustów wałowych, zmodernizowano i udrożniono kanały powodziowe oraz koryto starej Odry, przystosowano kanał miejski we Wrocławiu i stopnia Rędzin do przepuszczenia wód powodziowych oraz zmodernizowano Bulwary Odry Śródmiejskiej i przebudowano Jazu Wrocław I. Wybudowano również infrastrukturę drogową i techniczną w miejscowości Nowa Wieś w gminie Lubomia.

Niestety, w 2015 r. nie udało się rozwiązać problemów i wyeliminować nieprawidłowości przy budowie Zbiornika Racibórz - kluczowej inwestycji dla realizacji całego Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej w dorzeczu Odry. Spowodowało to jeszcze większe opóźnienia w pracach i doprowadziło do sytuacji, w której po blisko trzech latach realizacji przedsięwzięcia strony umowy nie potrafiły określić ani realnej daty jej zakończenia, ani faktycznych kosztów. Ostatecznie, w październiku 2016 r., po upływie blisko 90 proc. czasu przewidzianego na realizację całej inwestycji, Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gliwicach - z winy wykonawcy - odstąpił od zawartej z nim umowy, co znów oddali datę zakończenia budowy Zbiornika Racibórz. Zgodnie z jej dotychczasowymi postanowieniami budowa miała się zakończyć na początku 2017 r. Pierwotnie termin przesunięto na listopad 2018 r., a obecnie przewiduje się oddanie Zbiornika w 2020 r. Na zagrożenia związane z terminową realizacją budowy Zbiornika Racibórz Izba wskazywała już w 2012 r.

Budowa Zbiornika Racibórz wstrzymuje cały Projekt. Fot. Program dla Odry

Skutkiem kolejnych opóźnień przy budowie Zbiornika Racibórz będzie konieczność ponownego przesunięcia daty zakończenia całego projektu.

Już tylko dotychczasowe opóźnienia budowy Zbiornika Racibórz spowodowały wzrost kosztów inwestycji z 505 mln euro do 772,6 mln euro. Różnica 267,6 mln euro będzie musiała zostać pokryta ze środków budżetu państwa.
NIK zauważa, że przy budowie Zbiornika Racibórz dochodziło do wielu nieprawidłowości. Regionalny Zarząd Gospodarki  Wodnej (RZGW) w Gliwicach po raz kolejny dopuścił do prowadzenia przez wykonawcę, z naruszeniem warunków kontraktu, części robót budowlanych bez zatwierdzonych projektów wykonawczych oraz programów zapewnienia jakości.

W wyniku kontroli NIK sformułowała wnioski o podjęcie działań mających na celu sprawne i efektywne kontynuowanie prac związanych z budową Zbiornika Racibórz, a także terminową realizację zadań widawskich oraz o objęcie szczególnym nadzorem procesu wyboru przez RZGW w Gliwicach nowego wykonawcy Zbiornika Racibórz.