• Od 2028 r. gospodarstwa domowe będą płacić w zależności od zużycia prądu w godzinach szczytu
  • Jednostki wytwórcze, które emitują ponad 550 g CO2/kWh , nie będą uczestniczyć w aukcjach
  • Do listy podmiotów wnoszących opłatę mocową włączono magazyny energii

Rynek mocy ma za zadanie stabilizować dostawy energii elektrycznej do odbiorców. Certyfikowane jednostki wytwórcze zgłaszają gotowość do zmiany mocy zgodnie z poleceniami operatora systemu przesyłowego (OSP), by zwiększyć lub zmniejszyć produkcję elektryczności. Koszty pokrywają z opłaty mocowej pobieranej od odbiorców.

Nowy sposób naliczania opłaty z okresem przejściowym

Nowelizacja rozszerza grupy odbiorców, którzy będą płacić zryczałtowaną opłatę mocową. Jej wysokość dla wszystkich odbiorców, także gospodarstw domowych, będzie uzależniona od indywidualnej krzywej poboru, czyli od różnicy pomiędzy zużyciem energii w godzinach szczytowego zapotrzebowania, a zużyciem w pozostałych godzinach doby. To rozwiązanie wejdzie w życie 1 stycznia 2028 r. Ma ono zachęcić do świadomego zużycia prądu, a w ten sposób przyczynić się do poprawy bilansowania zapotrzebowania na energię.


Do końca 2027 r. będzie obowiązywał okres przejściowy, podczas którego wciąż będą funkcjonować odbiorcy ryczałtowi (np. gospodarstwa domowe). Dla nich opłata będzie naliczana od rocznego poboru energii elektrycznej. Pozostali zapłacą stawki naliczane od poboru energii w godzinach szczytowego zapotrzebowania ogłaszanych przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE).

Aukcje niedostępne dla wysokoemisyjnych bloków energetycznych

Do najważniejszych zmian w nowelizacji należy zamknięcie możliwości udziału w aukcjach rynku mocy jednostkom, które emitują więcej niż 550 g CO2/kWh. Nie uzyska certyfikacji do aukcji głównej lub aukcji dodatkowych. Takie rozwiązanie daje OSP narzędzia kontrolne do weryfikacji spełnienia limitu emisji. Elektrownie o wyższej od limitu emisyjności mogą uczestniczyć w rynku wtórny, ale nie otrzymają wynagrodzenia. Zapisy dotyczą podmiotów, które działalność komercyjną rozpoczęły przed 4 lipca 2019 r.

Dla wytwórców wprowadzono możliwość zastąpienia już podpisanej umowy nowymi kontraktami o wyższym wolumenie dostaw. Ma się to przyczynić do zwiększenia mocy dostępnej dla OSP, jednocześnie obniżyć emisje CO2. Umowy będą zawierane w wyniku aukcji mocy.

Kary i magazyny energii

Zmieni się sposób naliczania kar za opóźnienie w oddaniu jednostki do eksploatacji. Dotychczas obowiązuje stała wartość 15% miesięcznej wartości obowiązku mocowego. System zmieni się na progresywny: od 5% w pierwszym roku, 15% w drugim i 25% w trzecim.

W nowelizacji uzupełniono regulacje dotyczące funkcjonowania magazynów energii elektrycznej na rynku mocy. Zmieniono ich definicję i ujednolicono pojęcia w ustawie Prawo energetyczne oraz ustawie o rynku mocy. Włączono magazyn energii do definicji jednostki fizycznej wytwórczej i dodano te jednostki do listy podmiotów wnoszących opłatę mocową.

Prezes URE został zobowiązany do wyznaczania stawek opłaty mocowej według nowych zasad do 30 września 2021 r. Będą one obowiązywać od 1 stycznia 2022 r.

Przeczytaj także: Prawo energetyczne: gorsze zasady rozliczania prosumentów?