• Partner portalu
  • Partner portalu
  • Partner portalu
Partnerzy portalu

Paliwa kopalne, OZE i emisje CO2 w Europie – ranking

Opublikowano: 27-06-2021 Źródło: inzynieria.com

W Europie w 2020 r. po raz pierwszy więcej energii elektrycznej wyprodukowano z odnawialnych źródeł energii niż z paliw kopalnych – odpowiednio 38% i 37%. Ale tempo zmian jest za słabe, by do 2030 r. osiągnąć redukcję CO2 do 2030 r. i neutralność klimatyczną do 2050 r. Kto emituje najwięcej gazów cieplarnianych, gdzie udział energii słonecznej i wiatrowej jest największy, które państwa wciąż zależą od zasilania węglem? Zapraszamy do rankingu!


Fot. Andreas Gucklhorn/Unsplash Fot. Andreas Gucklhorn/Unsplash

Wciąż daleko od celów redukcji emisji

Energetyka wiatrowa i słoneczna wyprodukowała w 2020 r. o 9% elektryczności więcej niż w 2019 r. i zapewniła 20% europejskiej produkcji. Udział farm wiatrowych wyniósł 14% (w 2015 r. – 9%), a fotowoltaiki 5% (3% w 2015 r.). Od 2015 r. oba te źródła rosną, rozwój sektora bioenergetycznego (biogaz, biomasa) utknął w martwym punkcie, a poziom wytwarzania elektrowni wodnych zależy wyłącznie od ilości opadów. W tym segmencie przyrost mocy to niemal zero. Średni roczny wzrost produkcji z odnawialnych źródeł energii (OZE) w latach 2010–2020 wyniósł 38 TWh, jednak by sprostać celom Europejskiego Zielonego Ładu powinien sięgać 100 TWh. Pozytywnym sygnałem jest zeszłoroczny wynik na poziomie 51 TWh, a aktualny ma być, według Międzynarodowej Agencji Energetyki (MAE) rekordowy. Krajowe plany energetyczne i klimatyczne pozwalają oszacować dalsze wzrosty na około 72 TWh energii słonecznej i wiatrowej, ale to wciąż poniżej celu. W ubiegłym roku po raz pierwszy OZE miały wyższy udział w wytwarzaniu od paliw kopalnych (węgla, gazu ziemnego, oleju opałowego, torfu i innych).

Fot. Nicholas Doherty/Unsplash Fot. Nicholas Doherty/Unsplash


Udział źródeł wytwarzania w produkcji energii elektrycznej w UE (%)

Rok

Paliwa kopalne

Energia jądrowa

Źródła odnawialne

2000

52

33

16

2010

49

29

22

2019

40

27

34

2020

37

25

38

Źródło: EMBER, Agora Energiewende

Fotowoltaika i farmy wiatrowe najważniejsze

Generacja wiatrowa i słoneczna wzrosła o 10% w UE-27 w 2020 r. Największy wzrost w produkcji wiatrowej i słonecznej odnotowała Holandia, która nadrabia wieloletnie zaległości i zbliża się do unijnej średniej pod względem udziału w produkcji energii elektrycznej (osiągnęła 19% przy 20% w UE). Wysokie wzrosty zanotowały też Szwecja i Słowacja. Ale tylko dziewięć państw UE pnie się w górę, choć Włochy minimalny, natomiast pozostałe z 27 są w stagnacji. To m.in. Austria, Portugalia, Czechy, Włochy, Rumunia i Słowacja.

Pomimo COVID-19 inwestycje w jednostki wiatrowe i fotowoltaiczne rosną. Co prawda, według Międzynarodowej Agencji Energetyki (MAE) w 2020 r. przyrost mocy wiatrowych spadł o 18% w stosunku do 2019 r., jednak w 2021 r. gwałtownie wzrośnie ze względu na projekty realizowane w Polsce, Danii i Francji. W przypadku energetyki słonecznej w ubiegłym roku nastąpił wzrost mocy o 16% dzięki mechanizmowi aukcji w Niemczech, Francji i Polsce. W tym roku dynamika tego rynku ma się gwałtownie zwiększyć ze względu na intensyfikację wdrożeń także w innych krajach.

Fot. Thomas Richter/Unsplash Fot. Thomas Richter/Unsplash


Energia słoneczna i wiatrowa w 2020 r.

 

Kraj

Produkcja (TWh)

Zmiana w stosunku do 2019 r. (%)

  1.  

Holandia

23

40

  1.  

Szwecja

28

36

  1.  

Belgia

17

28

  1.  

Francja

52

14

  1.  

Polska

18

13

  1.  

Hiszpania

76

9

  1.  

Niemcy

186

8

  1.  

Dania

18

5

  1.  

Włochy

46

1

  1.  

Pozostałe państwa UE (łącznie)

77

6

Źródło: EMBER, Agora Energiewende

Udział energetyki słonecznej i wiatrowej w produkcji energii elektrycznej w 2020 r. (%)

  1.  

Dania

61

  1.  

Irlandia

35

  1.  

Niemcy

33

  1.  

Grecja

27

  1.  

Portugalia

26

  1.  

Belgia

20

  1.  

Holandia

19

  1.  

Szwecja

17

  1.  

Włochy

17

  1.  

Rumunia

16

  1.  

Austria

12

  1.  

Finlandia

12

  1.  

Polska

11

  1.  

Francja

10

  1.  

Bułgaria

8

Źródło: EMBER, Agora Energiewende

Coraz mniej węgla

Spada znaczenie węgla kamiennego i brunatnego w energetyce. W 2020 r. wytwarzanie energii elektrycznej z tych paliw zmniejszyło się o 20%, a od 2015 r. o 48%. W ubiegłym roku wyniosło 365 TWh. Taki spadek oznacza niższą o 320 mln ton emisję CO2 rocznie i o 7% mniej gazów cieplarnianych w atmosferze (w Europie). W ubiegłym roku produkcja węgla brunatnego zmniejszyła się o 18% – najwięcej od 2000 r. Węgiel miał tylko 13-procentowy udział w generowanej w Europie elektryczności. Jednak według Komisji Europejskiej musiałby zostać niemal całkowicie wyeliminowany do 2030 r., by zrealizować unijny cel redukcji o 55%. Podstawowym paliwem kopalnym stał się gaz ziemny, którego produkcja w 2020 r. zmniejszyła się tylko o 4%. Gaz stał się tańszy od węgla i w połowie zastąpił to paliwo w wytwarzaniu. Drugą połowę wypełniły energetyka wiatrowa i słoneczna.

Fot. Dan Meyers/Unsplash Fot. Dan Meyers/Unsplash


Holandia, Grecja i Hiszpania dążą do całkowitego wycofania węgla, a Niemcy – dotychczas największy producent – odnotowały spadek produkcji o 22%. Liderem na kilka miesięcy została Polska, gdzie wydobycie spada znacznie wolniej. Wciąż w co najmniej kilku państwach europejskich dominują paliwa kopalne, przy czym pozycje czołówki zmieniają się w zależności od tego czy bierzemy pod uwagę tylko węgiel (tu lider od lat jest jeden), czy wszystkie paliwa kopalne łącznie.

Udział węgla w wytwarzaniu energii elektrycznej w UE w 2020 r. (%)

  1.  

Polska

70

  1.  

Czechy

40

  1.  

Bułgaria

33

  1.  

Słowenia

26

  1.  

Niemcy

24

  1.  

Rumunia

17

  1.  

Dania

15

  1.  

Grecja

15

  1.  

Węgry

11

  1.  

Chorwacja

10

  1.  

Holandia

7

  1.  

Słowacja

7

  1.  

Portugalia

6

  1.  

Włochy

5

  1.  

Finlandia

5

  1.  

Hiszpania

2

  1.  

Irlandia

2

  1.  

Francja

1

  1.  

Austria

1

  1.  

Szwecja

0

  1.  

Estonia

0

  1.  

Malta

0

  1.  

Luksemburg

0

  1.  

Łotwa

0

  1.  

Litwa

0

  1.  

Cypr

0

  1.  

Belgia

0

Źródło: EMBER

Udział źródeł energii w wytwarzaniu energii elektrycznej w 2020 r.

 

 

Paliwa kopalne* (%)

Energia jądrowa (%)

Źródła odnawialne (%)

  1.  

Malta

90

 

10

  1.  

Cypr

89

 

11

  1.  

Polska

83

 

17

  1.  

Holandia

72

3

25

  1.  

Estonia

65

 

35

  1.  

Grecja

64

 

36

  1.  

Irlandia

57

 

43

  1.  

Włochy

57

 

43

  1.  

Czechy

51

37

12

  1.  

Niemcy

44

11

45

  1.  

Litwa

42

 

58

  1.  

Portugalia

41

 

59

  1.  

Łotwa

40

 

60

  1.  

Bułgaria

40

41

19

  1.  

Węgry

37

48

15

  1.  

UE 27

37

25

38

  1.  

Rumunia

36

20

44

  1.  

Chorwacja

36

 

64

  1.  

Belgia

35

39

26

  1.  

Hiszpania

34

22

43

  1.  

Słowenia

30

37

33

  1.  

Luksemburg

28

 

72

  1.  

Dania

22

 

78

  1.  

Austria

21

 

79

  1.  

Słowacja

19

54

26

  1.  

Finlandia

16

34

50

  1.  

Francja

19

67

23

  1.  

Szwecja

2

30

68

Źródło: EMBER

*) węgiel kamienny, węgiel brunatny, gaz ziemny i inne

Mniej energii jądrowej, duży udział gazowej

Generacja w elektrowniach jądrowych w 2020 r. spadła o rekordowe 10%. Wynikało to z wygaszania starych bloków w Szwecji (Ringhals 1), konsekwentnego ich zamykania w Niemczech, a także problemów technicznych we Francji i w Belgii. W efekcie nad Sekwaną zanotowano spadek o 11% (44 TWh), w Szwecji o 17 TWh, w Niemczech o 11 TWh, a w Belgii o 9 TWh (20%). Spodziewane są dalsze spadki ze względu na planowane wyłączenia u naszych zachodnich sąsiadów (2022), Belgii (2025), Hiszpanii (2030) i Francji (do 2035), która planuje zmniejszenie udziału energetyki jądrowej w swoim miksie energetycznym.

Zmniejszenie produkcji gazu ziemnego było niewielkie mimo silnego zmniejszenia popytu na elektryczność w czasie pandemii. Paliwo miało 20% udziału w wytwarzaniu. W Grecji, Holandii i Polsce zużycie rosło, choć wciąż największy udział w wytwarzaniu ma tu węgiel. Polska i Czechy to jedyne państwa w Unii Europejskiej, w których generacja z paliw kopalnych jest czterokrotnie większa od wytwarzania z OZE. Ale w Austrii, która ma najwyższy udział zielonej energii, wciąż istotny jest gaz ziemny.

Fot. gonz-ddl/Unsplash Fot. gonz-ddl/Unsplash


W porównaniu z 2015 r. elektroenergetyka stała się w ubiegłym roku czystsza o 29%. Intensywność emisji dwutlenku węgla spadła w tym okresie z 317 g/kWh CO2 do 226 g/kWh. W 2020 r. redukcja wyniosła 10%. Jednak zmniejszenie produkcji elektryczności z węgla zrekompensował w dużej mirze gaz ziemny, także emisyjny i uważany za paliwo przejściowe.

Emisje CO2 sektora energii elektrycznej w 2020 r. (g CO2/kWh)

  1.  

Polska

724

  1.  

Estonia

669

  1.  

Cypr

653

  1.  

Grecja

522

  1.  

Czechy

386

  1.  

Malta

356

  1.  

Bułgaria

352

  1.  

Holandia

318

  1.  

Niemcy

301

  1.  

Irlandia

293

  1.  

EU-27

226

  1.  

EU27+Wielka Brytania

226

  1.  

Słowenia

219

  1.  

Węgry

218

  1.  

Włochy

212

  1.  

Wielka Brytania

209

  1.  

Rumunia

208

  1.  

Portugalia

201

  1.  

Belgia

192

  1.  

Hiszpania

190

  1.  

Chorwacja

164

  1.  

Litwa

146

  1.  

Dania

116

  1.  

Łotwa

92

  1.  

Słowacja

90

  1.  

Austria

83

  1.  

Luksemburg

69

  1.  

Finlandia

67

  1.  

Francja

55

  1.  

Szwecja

13

Źródło: EMBER

10 największych emitentów CO2 z paliw kopalnych w Europie (1 stycznia – 7 czerwca 2021 r.)*

 

 

Emisja CO2 (mln t)

  1.  

Niemcy

65,17

  1.  

Turcja

49,31

  1.  

Polska

43,33

  1.  

Włochy

25,20

  1.  

Wielka Brytania

21,90

  1.  

Czechy

13,06

  1.  

Hiszpania

9,67

  1.  

Serbia

8,81

  1.  

Francja

8,15

  1.  

Bułgaria

6,88

Źródło: EMBER

*) z produkcji energii elektrycznej, wszystkie paliwa

Standard emisyjności paliw (g/KWh): gaz ziemny – 400, węgiel kamienny – 800, węgiel brunatny – 1050, torf – 1010, olej opałowy – 600, olej z łupków – 1050

10 największych emitentów CO2 z węgla (1 stycznia – 7 czerwca 2021 r.)*

 

 

Emisja CO2 (mln t)

  1.  

Niemcy

49,29

  1.  

Polska

40,67

  1.  

Turcja

35,19

  1.  

Czechy

11,30

  1.  

Serbia

8,66

  1.  

Bułgaria

6,40

  1.  

Holandia

5,64

  1.  

Rumunia

4,07

  1.  

Włochy

3,55

  1.  

Bośnia i Hercegowina

3,29

Źródło: EMBER

*) z produkcji energii elektrycznej, tylko węgiel

Paradoksalnie, chociaż Niemcy są liderem w rozwoju OZE, ich energia elektryczna wciąż jest znacznie bardziej „brudna” niż średnia w UE. Natomiast liderem w tej kategorii stała się Polska, która wyprzedziła Estonię. Ten drugi kraj ograniczył stosowanie intensywnych emisyjnie łupków naftowych.

Wszystkie dane pochodzą z raportu Europe's Power Sector in 2020 opublikowanego przez Ember i Agora Energiewende.

Przeczytaj także: Inwestycje w gospodarkę wodną mogą uratować życie milionom [rankingi]

Foto, video, animacje 3D, VR

Twój partner w multimediach.

Sprawdź naszą ofertę!