Biogazownie rolnicze to instalacje, które wykorzystując biomasę pochodzenia rolniczego, wytwarzają ekologiczną energię elektryczną i cieplną. W Polsce jest to stosunkowo nowa technologia pozyskiwania energii, ale charakteryzująca się bardzo dużym potencjałem rozwoju. W Niemczech, gdzie ten rodzaj wytwarzania energii z biomasy rozpowszechnił się już kilkadziesiąt lat temu, obecnie funkcjonuje ponad 7000 biogazowni rolniczych. Tymczasem w Polsce aktualnie uruchomionych jest 45 biogazowni o łącznej zainstalowanej mocy elektrycznej wynoszącej około 52 MWe.[1]

Jednocześnie na rynku istnieje około 400 projektów biogazowni rolniczych na różnym etapie zawansowania. Część tych inwestycji rozpoczęto w latach 2007–2009, a mimo to nadal nie zdobyto wszystkich wymaganych pozwoleń czy też nie rozpoczęto budowy. Jest to często spowodowane problemami ze zdobyciem finansowania, stworzeniem optymalnego miksu substratów czy też znalezieniem odpowiedniej technologii. Występuje też inny czynnik – niestety duża część projektów biogazowni opóźnia się (lub w ogóle nie powstaje) ze względu na protesty społeczne.

Z badań Instytutu Agroenergetyki wynika, iż protesty społeczności lokalnej przeciwko realizacji inwestycji w biogazownie rolnicze dotyczą około 55% projektów.[2] Sprzeciw społeczny przyjmuje różne formy, m.in.: zbieranie podpisów pod protestem, rozdawanie ulotek, rozwieszanie plakatów z negatywnymi informacjami o inwestycji. Zdarza się, że społeczność lokalna organizuje się w stowarzyszenia, które pod pretekstem działań statutowych (np. ochrona środowiska naturalnego), stara się zablokować inwestycję. Z informacji uzyskanych od urzędników gmin, w których występują protesty wynika, iż w większości wypadków stan wiedzy o technologii wytwarzania biogazu jest niski, a mieszkańcom brakuje rzetelnych informacji z wiarygodnego źródła (za jakie nie jest uważany inwestor).

Badania własne Instytutu Agroenergetyki jednoznacznie wykazały, że istnieje potrzeba podjęcia działań nastawionych na partnerską i otwartą komunikację z lokalnymi społecznościami. W związku z powyższym podjęto decyzję o realizacji kampanii informacyjno-edukacyjnej „ABC Biogazowni Rolniczych”. Ideą przedsięwzięcia jest przedstawienie krok po kroku, w spójny i przejrzysty sposób zasad funkcjonowania oraz korzyści związanych z biogazowniami rolniczymi. Projekt ma zasięg ogólnopolski i jest skierowany do dwóch głównych grup odbiorców:

• mieszkańców środowisk wiejskich – mieszkańców obszarów na których realizowane są inwestycje biogazowe oraz terenówo o wysokim potencjale rozwoju wykorzystania biogazu;
• pracowników jednostek samorządu terytorialnego – urzędników z urzędów gmin, starostw powiatowych oraz urzędów marszałkowskich.

Założeniem projektu jest dotarcie z jednej strony do osób bezpośrednio zainteresowanych tematyką biogazowni (pierwsza grupa docelowa), a z drugiej osiągnięcie „efektu kaskady” dzięki przeszkoleniu urzędników, którzy odgrywają istotną rolę w budowaniu dialogu społecznego.

Głównym celem przedsięwzięcia jest podniesienie poziomu świadomości ekologicznej społeczeństwa oraz przedstawienie korzyści związanych z funkcjonowaniem biogazowni rolniczych, a zwłaszcza:

• wzrost akceptacji społecznej dla budowy i eksploatacji biogazowni rolniczych, zmniejszenie liczby protestów społecznych związanych z inwestycjami w biogaz;
• przełamanie  stereotypów, mitów dotyczących wytwarzania energii z biogazu rolniczego;
• przygotowanie urzędników do promowania zasad zrównoważonego rozwoju, prowadzenia konsultacji społecznych oraz zapobiegania konfliktom społecznym;
• wzrost zainteresowania tematyką biogazowni wśród rolników, przedsiębiorców, mieszkańców oraz władz lokalnych z terenów o wysokim potencjale rozwoju biogazu;
• zwiększenie produkcji energii ze źródeł odnawialnych i wykorzystania lokalnie dostępnych źródeł energii.

Pierwszą edycję projektu zrealizowano w 2013 r., aktualnie trwa druga edycja, która potrwa do końca 2014 r. Więcej informacji o przedsięwzięciu i planowanych spotkaniach na stronie internetowej www.abcbiogazowni.pl.

Kontakt:

Instytut Agroenergetyki

ul. Bagno 2/73, 00-112 Warszawa

tel.: 22 188 1235

e-mail: abcbiogazowni@iae.org.pl; www.abcbiogazowni.pl

Projekt „ABC Biogazowni Rolniczych” obejmuje m.in.:

• przeprowadzenie 12 szkoleń dla pracowników jednostek samorządu terytorialnego;
• zorganizowanie 20 spotkań dla mieszkańców środowisk wiejskich;
• zorganizowanie 5 wyjazdów studyjnych;
• przygotowanie poradnika „Biogazownia w Twojej Gminie”;
• przygotowanie wykładów online nt. biogazowni;
• rozpowszechnienie ulotek o biogazowniach rolniczych.