Odmetanowanie kopalń

Pilotażowy projekt PGNiG rozpoczęło we wrześniu 2016 r. Wraz z partnerem badań, Państwowym Instytutem Geologicznym – Państwowym Instytutem Badawczym (PIG – PIB) spółka szuka możliwości zintensyfikowania produkcji metanu z pokładów węgla. Celem tych działań jest umożliwienie pozbycia się części gazu przed pracami górniczymi – ma to zmniejszyć zagrożenie metanowe w kopalniach. Ale skutki wdrożenia nowej technologii będą zauważalne także w innych sektorach gospodarki kraju.

Projekt w Gilowicach to pierwszy krok do rozwoju technologii wydobycia metanu z pokładów węgla w znacznie szerszej skali. Chcemy, aby upowszechnienie tej technologii skutkowało zwiększeniem potencjału wydobywczego gazu w Polsce nawet o miliard metrów sześciennych rocznie – mówił minister energii Krzysztof Tchórzewski.

Istotny jest też walor ekologiczny przedsięwzięcia, który bezpośrednio wpłynie na bezpieczeństwo mieszkańców Śląska, a w dalszej pespektywie – całej Polski.

W przyszłości metan w pokładach węgla może być ważnym elementem bezpieczeństwa energetycznego kraju w oparciu o eksploatację własnych zasobów węglowodorowych. Odmetanowanie kopalń wpłynie również zasadniczo na poprawę bezpieczeństwa pracy górników. Pozwoli też ograniczyć emisję metanu, agresywnego gazu cieplarnianego, do atmosfery – wyjaśniał Piotr Woźniak, prezes zarządu PGNiG.

Jaką metodą wydobywany jest metan?

Technologia, jaką stosuje przy wydobyciu metanu z pokładów węgla PGNiG, to szczelinowanie hydrauliczne, które polega na wpompowaniu do odwiertu płynu rozszczelniającego węgiel (i otaczające skały), w których znajduje się gaz. To pierwszy projekt tego typu realizowany w Polsce na tak dużą skalę. Jak szacują jego inicjatorzy, w samym Górnośląskim Zagłębiu Węglowym wydobywalne zasoby metanu w złożach węgla to około 170 mld m³.

To bardzo duży, do tej pory praktycznie niewykorzystany, potencjał. Większy niż udokumentowane zasoby polskich złóż gazu ziemnego. Produkcja metanu z węgla metodami wiertniczymi powinna być ważnym uzupełnieniem krajowego bilansu energetycznego. Liczymy na współpracę z kopalniami i całym sektorem węgla kamiennego – dodał dr Janusz Jureczka, dyrektor oddziału górnośląskiego PIG-PIB.

Będzie więcej odwiertów

W planach są kolejne odwierty. PGNiG oraz PIG-PIB uzyskały koncesję na rozpoznawanie, poszukiwanie i wydobycie metanu ze złóż węgla na obszarze blisko 90 km². Program pn. „Geo-Metan” zakłada trzy etapy. Pierwszy, badawczo-demonstracyjny, miał miejsce właśnie w Gilowicach. Kolejny, badawczo-demonstracyjny, będzie prowadzony w trzech innych lokalizacjach i potrwa około 2-3 lata. To czas potrzebny na wykonanie testów i ustalenie, jaka ilość gazu potrzebna jest do znaczącego zmniejszenia zagrożenia metanowego w kopalniach. Ostatni etap, demonstracyjno-wdrożeniowy, umożliwiłby już eksploatację złoża z wykorzystaniem kilkunastu otworów.

Projekt jest aktualnie realizowany ze środków własnych PGNiG, ale – jak zaznaczył na konferencji Woźniak – spółka stara się o dofinansowanie z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Całkowita wartość programu szacowana jest na 300 mln zł.

Przeczytaj także: Powstało pierwsze w Polsce laboratorium wzorcowania gazomierzy