Czy warto zwiedzać oczyszczalnie ścieków? Gigablok w Katowicach zaprasza

14 kwietnia br. Oczyszczalnia Ścieków Gigablok w Katowicach otworzy swe podwoje dla zwiedzających. W trakcie dnia otwartego, który trwać będzie od 10:00 do 15:00, będzie można skorzystać z oferty ścieżki edukacyjnej, w ramach której zwiedzający poznają m.in. proces oczyszczania ścieków oraz produkcji energii z osadów ściekowych.

Czy warto zwiedzać oczyszczalnie ścieków? Gigablok zaprasza. Fot. Katowickie Wodociągi S.A.

IX Konferencja Bezwykopowa Rehabilitacja

BR2025

15 - 17 stycznia 2025 r., Pałac i Folwark, Łochów

Gigablok zachęca do odwiedzin zapowiedzią ciekawych filmów edukacyjnych, możliwością zdobycia wiedzy w ciekawy sposób, a także okazją do zgłębienia tematów praktycznych, na przykład: czego nie wolno wrzucać do toalety i dlaczego?

O Gigabloku, jego historii i nazwie

Oczyszczalnia Ścieków Gigablok, eksploatowana przez Katowickie Wodociągi S.A., jest oczyszczalnią mechaniczno-biologiczno-chemiczną o przepustowości 40 tys. m³ na dobę. To tu trafiają ścieki z północnych dzielnic Katowic – około 8,4 mln m³ ścieków. Pierwsza oczyszczalnia powstała na terenie obecnie istniejącego obiektu w latach 50.–60. ub.w., wtedy wybudowano tylko ciąg mechaniczny wyposażony w kraty rzadkie, a ponadto trzy przepompownie ścieków, piaskowniki pionowe oraz osadniki wstępne, a także przepompownię osadu wraz z dyspozytornią i poletka osadowe. Powstał też budynek dmuchaw, służących do napowietrzania bioreaktora, adaptowany w okresie późniejszym na magazyn oraz fundamenty pod cztery komory fermentacyjne – wszystkie te obiekty można zwiedzać do dzisiaj.

Aerator powierzchniowy służący do napowietrzania ścieków. Fot. gigablok.pl

Nietypowa nazwa oczyszczalni pochodzi od zamontowanego już w latach 80. Sekwencyjnego Reaktora Biologicznego (SBR). Reaktory nazywane były zgodnie ze swoim rozmiarem (np. Miniblok czy Hektablok); katowicka oczyszczalnia posiadała największy reaktor, stąd też ochrzczono ją mianem Gigabloku.

Osadniki z widokiem na komorę fermentacji - nowy Gigablok. Fot. gigablok.pl

Uroczyste otwarcie obecnie funkcjonującego obiektu miało miejsce 26 stycznia 2009 r.; teraz jest to jedna z najnowocześniejszych oczyszczalni w Polsce. Powstała w ramach realizacji projektu „Katowice – oczyszczanie ścieków”, sfinansowanego ze środków unijnych oraz miejskich. Łączna wartość inwestycji (realizowanej w latach 2002–2008) to 52 mln EUR; tak wysoki budżet pozwolił nie tylko na budowę nowej oczyszczalni (w miejscu starego obiektu), ale też na modernizację siedmiokilometrowego odcinka kanalizacji wzdłuż rzeki Rawy (co umożliwiło odprowadzanie ścieków sanitarnych oraz deszczówki ze zlewni rzeki Rawy do nowej oczyszczalni.

Ścieżka edukacyjna w oczyszczalni ścieków – czy warto skorzystać?

Osadniki HDR. Fot. gigablok.pl

Na co dzień nie zastanawiamy się nad tym, jakim procesom poddawane są produkowane przez nas ścieki, dokąd trafiają i co dzieje się z nimi po opuszczeniu oczyszczalni. Wizyta w Gigabloku jest okazją do tego, by poszerzyć swoją wiedzę o praktycznych aspektach obiegu wody w przyrodzie.

Wycieczkę trasą ścieżki edukacyjnej GIGABLOK rozpoczyna projekcją jednego z dwóch filmów: dla młodszych widzów przygotowano film pt. „Giga”, opowiadający historię szczeniaczka wyrzuconego do kanalizacji. Piesek zostaje oczywiście ocalony, a 10-letni bohater filmu Karol, który jest tego świadkiem, ma okazję zapoznać się ze sposobem funkcjonowania oczyszczalni. Film ten został nagrodzony na Festiwalu Filmów dla Edukacji „Edukino” nagrodą Złotego Kopernika.

Plan filmu „Giga”. Fot. Katowickie Wodociągi S.A.

Młodzież ma okazję zobaczyć film pt. „Marcin”, fabularyzowaną opowieść na temat obiegu wody w przyrodzie. Widzowie zdobywają wiedzę nt.wody oraz oczyszczania ścieków, obserwując, jak bracia odbywają wycieczkę rowerową, obserwując rzekę i jej źródła oraz poznając pracę oczyszczalni ścieków.

Plan filmu „Marcin”. Fot. Katowickie Wodociągi S.A.

Następna część wycieczki to spacer po oczyszczalni; trasa spaceru liczy aż 1,5 km. Uczestnicy mają możliwość obejrzenia każdego z obiektów uczestniczących w oczyszczaniu ścieków; wszystkie są oznakowane i opisane, a towarzyszący gościom przewodnik opowiada o ich znaczeniu w całym procesie.

Elementem kończącym zwiedzanie jest samodzielona budowa oczyszczalni ścieków na specjalnie przygotowanej makiecie; można też zrobić sobie pamiątkowe zdjęcie w nietypowej, „wodnej” fotobudce.

Oferta zaprezentowana przez Oczyszczalnię jest tak ciekawa, że dzięki niej Gigablok został umieszczony na NIEMAPIE, tj. w ilustrowanym przewodniku po mieście przeznaczonyn dla mieszkańców.

Odkrywanie ciekawostek na rodzinnych spacerach, nieoczywiste miejsca, kreatywne zadania i wyzwania a przede wszystkim piękne ilustracje – to specjalność serii NIEMAPA – możemy przeczytać w materiałach promujących wydawnictwo.

Na dzień otwarty, z NIEMAPĄ właśnie, Katowickie Wodociągi S.A. zapraszają 14 kwietnia br. Więcej informacji o tym wydarzeniu na stronie www przedsiębiorstwa.