Jednym z głównych celów lipcowej nowelizacji prawa wodnego, czyli ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r., poz. 1722), było skorygowanie dotychczasowych niedopatrzeń ustawodawcy. W rezultacie nowela Prawa wodnego ma z jednej strony odpowiedzieć na problemy interpretacyjne pojawiające się na etapie stosowania przepisów ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2017 r., poz. 1566 ze zm.), a z drugiej przyczynić się do uproszczenia rygorów formalnych związanych z postępowaniami administracyjnymi w zakresie udzielania zgód i przyrzeczeń wodnoprawnych.

Okazuje się jednak, że nowela prawa wodnego przewiduje także zaostrzenie niektórych przepisów. Jako przykład w tym zakresie należy wskazać nowe wymogi dotyczące opomiarowania jakości ścieków.

Wszystkie ścieki do akredytowanego laboratorium od 5 grudnia 2018 r.

Aktualnie obowiązek zapewnienia pobierania próbek przez akredytowane laboratoria, o których mowa w ustawie z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności, oraz dokonywania badań jakości ścieków w tych laboratoriach obejmuje wyłącznie te podmioty korzystające z usług wodnych, które wprowadzają do wód lub do ziemi ścieki w ilości średniej dobowej wyższej niż 0,01 m3/s. Nowela uzzw przewiduje natomiast, że od 5 grudnia 2018 r. obowiązek ten będzie dotyczył wszystkich podmiotów wprowadzających ścieki do wód lub do ziemi.

Inspekcja Ochrony Środowiska skontroluje też małe instalacje

Jak wskazali projektodawcy noweli prawa wodnego, nowe przepisy mają umożliwić Inspekcji Ochrony Środowiska stwierdzenie ewentualnych przekroczeń pozwoleń wodnoprawnych (zintegrowanych) w przypadku tych instalacji, które wprowadzają ścieki w ilości mniejszej niż 0,01 m3/s. Zgodnie bowiem z art. 286 prawa wodnego, przekroczenie warunków pozwolenia wodnoprawnego lub zintegrowanego w zakresie jakości ścieków można stwierdzić tylko, jeżeli podmiot prowadzi pomiary ilości, stanu i składu ścieków (...) oraz jeżeli prowadzi je w laboratorium akredytowanym.

Skoro zatem dotychczasowy obowiązek pomiarów ścieków w laboratoriach akredytowanych obejmował wyłącznie podmioty wprowadzające ścieki w ilości powyżej 0,01 m3/s, Inspekcja Ochrony Środowiska nie mogła de facto stwierdzić przekroczeń wobec stosunkowo szerokiej grupy podmiotów nie objętych obowiązkiem badania ścieków w laboratoriach akredytowanych. Jak natomiast wskazało Ministerstwo Środowiska na etapie rządowych prac nad projektem nowelizacji prawa wodnego wartość 0,01 m3/s odpowiada średniodobowemu przepływowi ściekowi w ilości 864 m3/d, co daje wielkość ok 7800 RLM. Oznacza to, że dla oczyszczalni i aglomeracji poniżej 7800 RLM ustawa znosi obowiązek wykonywania pomiarów jakości ścieków przez akredytowane laboratorium.

Ponadto, wprowadzenie obowiązku pomiaru przez akredytowane laboratoria zrzutu ścieków w ilości poniżej 0,01 m3/s zostało uzasadnione przepisami dyrektywy dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych oraz obowiązkiem monitorowania jakości ścieków już dla oczyszczalni o RLM powyżej 2 000 RLM. Stąd też Ministerstwo Środowisko nie widziało podstaw do zwolnienia z obowiązku badania przez akredytowane laboratoria zrzutów dokonywanych przez oczyszczalnie ścieków poniżej ok. 7800 RLM[1].

Ministerstwo ujednolici formę i układ przekazywanych wyników pomiarów

Warto zauważyć, że prawo wodne przewiduje także dodanie w ramach art. 304 kolejnego ustępu. Przypomnieć należy, że art. 304 w aktualnej postaci wyraża obowiązek przedstawiania wyników prowadzonych pomiarów ilości pobieranych wód podziemnych i wód powierzchniowych oraz ilości i jakości ścieków wprowadzanych do wód lub do ziemi, w zakresie określonym w pozwoleniu wodnoprawnym albo pozwoleniu zintegrowanym do właściwych organów (tj. odpowiednio do organu właściwego w sprawach pozwoleń wodnoprawnych albo organu właściwego do wydania pozwolenia zintegrowanego, a także do właściwego organu Inspekcji Ochrony Środowiska).

Niemniej jednak należy zauważyć, że aktualne przepisy nie określają jednolitych standardów dotyczących formy i układu przekazywanych wyników pomiarów. Mając na uwadze powyższe, minister właściwy do spraw gospodarki wodnej otrzymał upoważnienie do tego, żeby wydać stosowne rozporządzenie w tej sprawie. Póki co jednak brak projektu w tym zakresie.

Sankcje

Ustawodawca przewidział określone sankcje za nieprowadzenie pomiarów ilości i jakości wprowadzanych do wód lub do ziemi ścieków. I tak, zaniedbannie w tym zakresie jest zagrożene karą grzywny. Tej samej karze podlega nieprzekazywanie wyników prowadzonych pomiarów ilości i jakości ścieków wprowadzanych do wód lub do ziemi lub nieterminowe przekazywanie tych wyników.

Warto zatem przypomnieć, że w świetle art. 304 ust. 1 prawa wodnego podmioty korzystające z usług wodnych są zobowiązane do przekazywania wyników prowadzonych pomiarów ilości pobieranych wód podziemnych i wód powierzchniowych oraz ilości i jakości ścieków wprowadzanych do wód lub do ziemi, w zakresie określonym w pozwoleniu wodnoprawnym albo pozwoleniu zintegrowanym:

1. do organu właściwego w sprawach pozwoleń wodnoprawnych albo organu właściwego do wydania pozwolenia zintegrowanego – w terminie do dnia 1 marca każdego roku za rok poprzedni;
2. do właściwego organu Inspekcji Ochrony Środowiska:

• w przypadku pomiarów ciągłych – w terminie 30 dni od dnia zakończenia półrocza, w którym pomiary zostały wykonane – za I półrocze oraz w terminie do dnia 31 stycznia roku następującego po roku kalendarzowym, w którym pomiary zostały wykonane – za rok kalendarzowy;
• w przypadku pomiarów okresowych wykonywanych częściej niż jeden raz w miesiącu – w terminie 30 dni od dnia zakończenia kwartału, w którym pomiary zostały wykonane;
• w pozostałych przypadkach – w terminie 30 dni od dnia zakończenia pomiaru.

Nowe obowiązki

Podsumowując, należy zauważyć, że lipcowa nowela prawa wodnego zaostrza standardy w zakresie opomiarowania zrzutu ścieków. Świadczy o tym także treść zmienionego art. 101 ust. 1 prawa wodnego, który od 5 grudnia 2018 r. będzie nakładał jednoznaczny obowiązek prowadzenia pomiarów ilości i jakości ścieków, a także prowadzenia ewidencji dokonywanych pomiarów w zasadzie na wszystkie podmioty wprowadzające ścieki do wód lub do ziemi. Co istotne, nowe wymagania obejmują zarówno przedsiębiorstwa wod-kan, jak i pozostałych przedsiębiorców odprowadzających ścieki (np. browary, mleczarnie, chemiczne zakłady przemysłowe itp.).

[1] Uwagi Ministra Środowiska do projektu ustawy Prawo wodne, (znak pisma DP-WL.0231.392.2018.MN), dostęp on-line w dniu 27 września 2018 r. .

Przeczytaj także: Gospodarowanie deszczówką to finansowe i prawne wyzwanie