IRiESP wprowadza zmianę formy kontraktowania usług przesyłowych. Każdy podmiot korzystający z usług przesyłowych będzie zawierał z GAZ-SYSTEM S.A. tylko jedną umowę, która będzie miała charakter ramowy i będzie stanowiła podstawę do występowania do operatora z wnioskami o możliwość korzystania z wybranych przez klientów punktów wejścia lub wyjścia. 

Wirtualny punkt obrotu gazem 

Instrukcja wprowadza również w systemie gazu wysokometanowego punkt wirtualny, czyli miejsce bez fizycznej lokalizacji w systemie przesyłowym, w którym następuje obrót paliwem gazowym. Daje to możliwość sprzedaży oraz zakupu paliwa gazowego już znajdującego się w sieci przesyłowej. Takie transakcje będą mogły być realizowane również na giełdzie gazu, która jest w fazie organizacji przez Towarową Giełdę Energii SA. Pozwoli to na kształtowanie cen przy zachowaniu pełnej anonimowości transakcji w wyniku sprzedaży i zakupu paliwa gazowego przez uczestników rynku, w tym odbiorców końcowych, po cenach rynkowych odpowiadających równowadze popytu i podaży. Wprowadzenie wirtualnego punktu wejścia/wyjścia otwiera drogę do stworzenia w Polsce giełdy gazu, ale także umożliwi przeprowadzanie transakcji zawieranych na rynku pozagiełdowym oraz transakcji prowadzonych przez GAZ-SYSTEM S.A. na rynku bilansującym. 

Aukcyjny przydział przepustowości

GAZ-SYSTEM S.A. zaproponował w IRiESP mechanizmy aukcyjne, które pozwolą najbardziej efektywnie wykorzystać dostępne przepustowości. Są one oparte na rozwiązaniach przygotowanych przez Europejską Sieć Operatorów Systemów Przesyłowych Gazu Ziemnego (ENTSOG) i odpowiadają rozwiązaniom ogólnie przyjętym w Europie oraz wytycznym Komisji Europejskiej. 

Rynek bilansujący

Nowa instrukcja zakłada funkcjonowanie rynku usług bilansujących, zapewniającego narzędzia do bilansowania systemu. Stronami transakcji na tym rynku będą użytkownicy systemu przesyłowego oraz GAZ-SYSTEM S.A. jako operator systemu przesyłowego (OSP). W stosunku do dotychczasowych rozwiązań Instrukcja ogranicza ilość limitów niezbilansowania tylko do jednego dobowego limitu niezbilansowania. Podstawowym i jedynym okresem bilansowania jest doba gazowa, co oznacza że podmiot niezbilansowany musi się rozliczyć z operatorem po każdej dobie gazowej. IRiESP nie przewiduje już wyznaczania narastającej ilości niezbilansowania w trakcie miesiąca. Celem stworzenia rynku usług bilansujących jest zapewnienie narzędzi pozwalających GAZ-SYSTEM S.A. na zachowanie integralności systemu oraz zapewnienie bezpieczeństwa przesyłu gazu z wykorzystaniem mechanizmów rynkowych.

Porozumienia z operatorami OSD i OSM oraz obszary dystrybucyjne

Przyjęte w IRiESP rozwiązania spowodują znaczne uproszczenie funkcjonowania rynku gazu, w szczególności na połączeniach z systemami dystrybucyjnymi i magazynowymi. W celu uproszczenia zasad stworzono obszary dystrybucyjne, reprezentowane przez jeden punkt wejścia i jeden punkt wyjścia dla całego obszaru działania poszczególnych OSD. W celu realizacji takich rozwiązań operatorzy systemów dystrybucyjnych (OSD) oraz magazynowania (OSM) zawierają z GAZ-SYSTEM S.A. międzyoperatorską umowę przesyłową (MUP), która będzie obejmować zakres obecnie obowiązujących porozumień operatorskich oraz inne kwestie związane z przydziałem przepustowości. Zgodnie z zaproponowanymi zasadami, tylko OSD i OSM będą miały prawo zakupu przepustowości (mocy umownej) na połączeniu ich systemów z siecią przesyłową. Ta przepustowość zostanie udostępniona innym uczestnikom rynku w formie odpowiednich przydziałów zdolności w systemie przesyłowym oraz odpowiednich usług dystrybucji lub magazynowania paliwa gazowego.

Rozwiązania wprowadzone w nowej Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej zapewnią budowę i rozwój nowoczesnego, liberalnego rynku gazu w Polsce. Reorganizacja zasad funkcjonowania systemu przesyłowego ułatwi nowym spółkom obrotu zaistnienie na rynku, co z pewnością spowoduje wzrost konkurencji.

Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej GAZ-SYSTEM wejdzie w życie 1 grudnia 2012 r.