Polski Alarm Smogowy (PAS) podsumował wyniki pomiarów jakości powietrza Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (GIOŚ) za 2018 r. Jednym ze wskaźników jest poziom benzo(a)piren, związek chemiczny emitowany przy spalaniu węgla i śmieci, a w mniejszym stopniu przez transport. Poza tym, podczas wędzenia dostaje się do jedzenia. Może rozprzestrzeniać się na duże odległości, a wdychany odkłada się w organizmie. Jest rakotwórczy, przyczynia się do dwóch zgonów z powodu nowotworu na 100 tys. osób. To cztery razy więcej od limitu określonego przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). Może też przyczyniać się do bezpłodności i uszkadzać płód w łonie matki. Powoduje też choroby nadnerczy, a także zapalenie i niewydolność wątroby. Jego szkodliwe skutki mogą ujawniać się nawet po kilkunastu latach.

W powietrzu unosi się do czasu, aż jego wiązania nie zostaną zerwane przez atmosferyczny ozon. Potrafi jednak „przyciągać” cząsteczki drobnych aerozoli, a szczelnie otulony przez nie może przetrwać bardzo długo. I zatruwać ludzi.

Z danych GIOŚ zaprezentowanych przez PAS wynika, że najbardziej zanieczyszczone są miasta małe i średniej wielkości. Pod względem stężenia rakotwórczego benzo(a)pirenu, niechlubnym liderem jest Nowy Targ w woj. małopolskim (1800 % normy).

Najprostszym sposobem redukcji benzo(a)pirenu jest eliminacja źródeł niskiej emisji i palenia śmieciami oraz węglem. Tam gdzie nie da się tego zrobić, należy dbać o wysoką jakość paliw, regularnie czyścić piec i komin, czy przeprowadzić termomodernizację. Warto korzystać z komunikacji zbiorowej, a z samochody tylko wtedy, kiedy jedzie nim kilka osób.

Miasta o najwyższym średniorocznym stężeniu rakotwórczego benzo[a]pirenu w 2018 r. (wartość w ng/m3), norma: 1 ng/m3. Przeliczenie na liczbę wypalanych papierosów dziennie

Miejsce

Miescowość

Stężenie

W papierosach na dzień

  1.  

Nowy Targ

18

22

  1.  

Sucha Beskidzka

13

16

  1.  

Rybnik

13

16

  1.  

Nowa Ruda

11

13

  1.  

Nowy Sącz

10

12

  1.  

Tuchów

10

12

  1.  

Wschowa

10

12

  1.  

Zdzieszowice

10

12

  1.  

Godów

9

11

  1.  

Pszczyna

9

11

  1.  

Sulęcin

9

11

  1.  

Zakopane

8

10

  1.  

Oświęcim

8

10

  1.  

Żywiec

8

10

Źródło: Polski Alarm Smogowy, dane z GIOŚ (Główny Inspektorat Ochrony Środowiska)

Przeczytaj także: Miasta o najgorszej jakości powietrza – ranking