Kanał, tj. sztuczny przekop Raduni o łącznej długości 13,5 km, został zbudowany w XIV w. przez Krzyżaków. Na odcinku 100 m przecina budowę nowego centrum handlowego Forum Gdańsk. Inwestorzy otrzymali zgodę na zabudowę kanału od miejskiego konserwatora zabytków, jednak PWKZ wykrył nieprawidłowości związane z wydaniem zgody.

Postępowanie administracyjne zakończyło się nałożeniem najwyższej możliwej kary. 

Inwestor dwukrotnie prowadził prace przy kanale bez wymaganego pozwolenia, gdy wygasło to wydane przez konserwatora miejskiego oraz po stwierdzeniu nieważności wszystkich pozwoleń konserwatorskich przez MKiDN – tłumaczy Agnieszka Kowalska, PWKZ. To również zdecydowało o maksymalnej wysokości kary. Naszym zdaniem Inwestor naruszył prawo w sposób w pełni świadomy i umyślny, ignorując i rażąco naruszając prawny obowiązek posiadania ważnego pozwolenia.

Czy 0,5 mln zł faktycznie znacząco wpłynie na ogólną wartość inwestycji?

Zdaję sobie sprawę, że przy wielkości inwestycji jaką jest Forum Gdańsk, wysokość kary może nie wydawać się rażąco wysoka, jednak stanowi też ona konieczną formę zamanifestowania przez organ ochrony zabytków, iż prowadzenie robót budowlanych przy zabytku rejestrowym, z jawnym lekceważeniem obowiązków prawnych związanych z koniecznością uzyskania decyzji konserwatorskiej, będzie spotykać się z organu ochrony zabytków – adekwatną, stanowczą, w granicach prawa – wyjaśniła PWKZ. Takie działanie jest naszym obowiązkiem. Każdy podmiot niewypełniający obowiązków określonych w ustawie o ochronie zabytków, których naruszenie zagrożone jest karą administracyjną, musi liczyć się z sankcją w postaci tej kary. Kwota kary zasili Narodowy Fundusz Ochrony Zabytków. 

Przedstawiono również przebieg sprawy:

• 20–27 września 2017 r. – w ramach nadzoru sprawowanego nad działaniami Miejskiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku PWKZ przeprowadza kontrolę w biurze MKZ w Gdańsku obejmującą sprawy związane z wydanymi pozwoleniami dotyczącymi zabudowy Targu Siennego i Rakowego w Gdańsku. W wyniku kontroli PWKZ stwierdza nieprawidłowości w kontrolowanych decyzjach, które mogły stanowić podstawę do unieważnienia decyzji, w tym w szczególności niezgodność decyzji pozwalającej na budowę koryta edukacyjnego na Kanale Raduni z zapisami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego;
• 30 października 2017 r. sprawozdanie z kontroli zostaje przekazane Prezydentowi Miasta Gdańska, któremu podlega Miejski Konserwator Zabytków w Gdańsku;
• 09 listopada 2017 r. – PWKZ przekazuje wyniki kontroli do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego – jako organu II instancji dla Miejskiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku – z wnioskiem o stwierdzenie nieważności w/w decyzji;
• 09 marca 2018 r. – Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego (MKiDN) wszczyna postępowania w sprawie unieważnienia decyzji Miejskiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku z dnia 15.02.2018 r. pozwalającej na kontynuację robót budowlanych, związanych z wykonywaniem tzw. koryta edukacyjnego na Kanale Raduni. Jednocześnie MKiDN wstrzymuje wykonalność w/w decyzji Miejskiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku. Inwestor nie odbiera tego postanowienia, które jednak w myśl przepisów KPA uznano za skutecznie doręczone;
• 20 marca 2018 r. – MKiDN wydaje decyzję stwierdzającą nieważność decyzji Miejskiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku z dnia 18.10.2016 r. pozwalającej na wykonanie robót budowlanych tzw. koryta edukacyjnego na Kanale Raduni w Gdańsku; decyzja ta nie jest prawomocna;
• 03 kwietnia 2018 r. – prace przy kanale wstrzymano z uwagi na otrzymane przez inwestora postanowienie o wstrzymaniu wykonalności pozwolenia budowlanego, wydane przez wojewodę pomorskiego.

Sprawa dotyczy prac przy Kanale Raduni wykonywanych w ramach dużej inwestycji pod nazwą Forum Gdańsk. Inwestor postanowił przebudować Kanał Raduni, tak że jego koryto miało zostać przykryte taflą, pod którą przepływać miały naturalne wody kanału. Dla gości Forum widoczny miał być sztucznie stworzony strumień podczyszczonej wody płynącej po tafli.

W roku ubiegłym inwestor nie chciał komentować sprawy, jednak przypominał, że do tej pory Kanał Raduni nie był eksponowany, a ponadto jest zanieczyszczony. Podkreśla też, że został zachowany wymóg PKWZ dotyczący zaprojektowania koryta edukacyjnego w taki sposób, by możliwy był jego demontaż. 

Przeczytaj także: Unijne wsparcie dla portów w Gdańsku i Gdyni