Magdalena Januszek: Jak Pan ocenia obecną kondycję rynku bezwykopowego – zarówno globalnego, jak i fińskiego?

Jari Kaukonen: Globalny rynek wzmacnia się cały czas – nie szybko, ale nieprzerwanie. O stosowaniu metod bezwykopowych decyduje zarówno chęć ochrony środowiska, jak i względy ekonomiczne. W Finlandii również rośnie liczba projektów realizowanych w technologiach no-dig. Wszędzie natomiast najważniejsze jest bezpieczeństwo oraz możliwość rozplanowania pracy na cały rok.

M.J.: Od kiedy technologie bezwykopowe obecne są w Finlandii? Jak rozwinęły się przez ten czas?

J.K.: Sliplining po raz pierwszy zastosowano pod koniec lat 70. XX w. – sam brałem wtedy udział w realizacji takich projektów, tak samo jak w renowacji studzienek z wykorzystaniem nowych elementów betonowych. Po tym okresie używaliśmy zaprawy cementowej w rurach wodociągowych, nowych studzienek z tworzywa sztucznego do starych włazów, slipliningu. W latach 90. coraz częściej sięgaliśmy po CIPP i odnawialiśmy studzienki z wykorzystaniem metody natryskiwania. Dzisiaj używamy szerokiej gamy metod, a o ich wyborze decyduje obiekt i lokalizacja placu budowy.

M.J.: Który obszar rozwija się lepiej: budowa czy renowacja bezwykopowa?

J.K.: Zarówno globalnie, jak i na rynku fińskim, jest to budowa – pod względem liczby zadań i różnorodności metod.

M.J.: Jakiego rodzaju przewody są zwykle budowane w Finlandii i dla którego sektora? Jaka jest skala inwestycji i ich wartość?

J.K.: Głównie projekty realizowane są dla sektora wod-kan – w centrach miast przeprowadzane są renowacje, a pod trasami drogowymi i rzekami powstają dzięki metodom no-dig kolejne rurociągi. Globalnie metody bezwykopowe również bardzo się przydają w sektorze energetycznym, telekomunikacyjnym i paliwowym.

M.J.: Które z metod bezwykopowych są obecnie najbardziej popularne na świecie?

J.K.: Obecnie najważniejsze dla branży są przewierty sterowane i HDD (ang. Horizontal Directional Drilling), a właściwie wszelkie metody wiercenia, a także mikrotunelowanie; z kolei w zakresie renowacji – CIPP (ang. Cured In Place Pipe).

M.J.: A jakie są potrzeby w zakresie renowacji kanałów, jakiego typu przewodu najpilniej potrzebują odnowy?

J.K.: Nie mamy jeszcze takich statystyk, poprosiliśmy nasze oddziały o zaprezentowanie danych z poszczególnych krajów podczas zbliżającej się konferencji bezwykopowej we Florencji.

M.J.: Czym może pochwalić się branża bezwykopowa w Finlandii? Jakie są najciekawsze projekty?

J.K.: Wśród najciekawszych do tej pory zrealizowanych projektów na pewno znajdują się: renowacja metodą CIPP rurociągu o średnicy około 1500 mm oraz mikrotunelowanie w twardej skale o średnicy większej niż 2 m w Turku, czy też przewiert sterowany z użyciem rur żeliwnych o średnicy 800 mm.

M.J.: Jak wygląda edukacja studentów kierunków inżynieryjnych w zakresie technologii bezwykopowych, a później pracowników?

J.K.: Nie ma specjalnych kursów, oprócz kursu dotyczącego inspekcji CCTV, który organizuje FiSTT. Mamy jednak doskonały program studiów magisterskich, kierownicy budów mogą z nich korzystać.

M.J.: Czy kwestia norm i wytycznych dla branży bezwykopowej w Finlandii i na świecie jest jasna dla wszystkich uczestników procesu inwestycyjnego?

J.K.: W krajach Unii Europejskiej stosujemy standardy unijne, ale nie są one zbyt dobrze znane na przykład w Finlandii. Brak jest wytycznych obejmujących kilka z wykorzystywanych przez nas metod. Mamy całkiem niezłe standardy w Ameryce Północnej i myślę, że są one w pełni wykorzystywane na całym świecie.

M.J.: Jaką rolę odgrywa FiSTT w procesie standaryzacji i normalizacji?

J.K.: Zaangażowaliśmy się w tłumaczenie norm na język fiński oraz uczestniczyliśmy w pracach Agencji Transportu, kiedy opracowywane były standardy dla budowy infrastruktury podziemnej pod infrastrukturą drogową.

M.J.: Co uznaje Pan za największy sukces ISTT i FiSTT?

J.K.: Największe sukcesy dopiero przed nami: liczę na to, że przeprowadzimy zaplanowaną w tym roku reorganizację ISTT. W ramach FiSTT przygotowaliśmy trzy doskonałe konferencje krajowe i wiele szkoleń, ale mam nadzieję na organizację międzynarodowej konferencji ISTT w Finlandii w 2022 r.

M.J.: A na czym polegać ma reorganizacja, o której Pan mówi?

J.K.: W skrócie – ISTT sporządziło projekt nowej struktury pracy, dzięki któremu będziemy mieć więcej możliwości współpracy z naszymi stowarzyszonymi oddziałami. Więcej na ten temat opowiem podczas waszej czerwcowej konferencji, na razie nie będę zdradzał szczegółów.

M.J.: Czego potrzebuje rynek bezwykopowy w dzisiejszych czasach? Jakie jest Pana marzenie, związane z branżą?

J.K.: Rynek przede wszystkim potrzebuje polityków i operatorów sieci wod-kan, którzy posiadają odpowiedni zakres wiedzy na temat technologii bezwykopowych. A marzenie? By korzystanie z technologii bezwykopowych było droższe maksymalnie o 30% w stosunku do konwencjonalnych metod, dzięki czemu będziemy mogli zawsze stosować technologie no-dig, ratując w ten sposób środowisko.

M.J.: Oby to marzenie się spełniło. Tymczasem dziękuję za rozmowę, do zobaczenia w Tomaszowicach.

Przeczytaj także relację z XVI Międzynarodowej Konferencji, Wystawy i Pokazów Technologii „INŻYNIERIA Bezwykopowa”