Studzienki i komory kanalizacyjne stanowią integralną część systemu kanalizacyjnego. Niestety, podobnie jak i kanały, ulegają uszkodzeniom. Najczęściej występującym problemem, jaki obserwuje się w studzienkach kanalizacyjnych, jest korozja wpływająca bezpośrednio na szczelność oraz powstawanie ubytków materiału konstrukcyjnego.

Jak temu przeciwdziałać?

Do rehabilitacji kanałów przełazowych i studni kanalizacyjnych wykorzystuje się metodę renowacji z użyciem chemoodpornych powłok mineralnych. Zwykle stosuje się ją w przewodach, które nie wymagają wzmocnienia konstrukcyjnego. Dzięki takiemu rozwiązaniu kanał zostaje uszczelniony, a nierówności, będące efektem korodowania starego przewodu, zostają zniwelowane. Ze względu na panujące środowisko w kanale materiał ten musi posiadać cechy, które kwalifikują go do stosowania w tak specyficznych warunkach – musi być odporny m.in. na agresywne środowisko (o charakterze kwaśnym, jak i zasadowym) oraz przede wszystkim wodoszczelny.

Chemia budowlana

Pierwszym etapem każdego zadania realizowanego z wykorzystaniem chemii budowlanej powinno być czyszczenie hydrokinetyczne urządzeniem wysokociśnieniowym (o ciśnieniu do 500 bar). W kolejnym etapie demontowane są stopnie złazowe, następnie zostają uszczelniane wycieki wód gruntowych i uzupełniane ubytki w ścianach. Dopiero po tak dokładnym przygotowaniu studni przeprowadza się właściwy remont, polegający na pokryciu powierzchni obiektu warstwą chemii budowlanej o odpowiednich parametrach, spełniających wymogi stosowania w obiektach wodno-kanalizacyjnych. Taka metoda zapewnia skuteczne zabezpieczenie przed korozją materiału, z którego są wykonane obiekty, a dodatkowo chroni je przed napływem wody gruntowej.

Największy wpływ na rodzaj oraz rozmiar występujących uszkodzeń mają przede wszystkim takie czynniki, jak podatność materiału na oddziaływanie wód gruntowych, korozja chemiczna powodowana oddziaływaniem ścieków, (w szczególności w kanałach charakteryzujących się małymi spadkami oraz tam, gdzie występują lokalne przeciwspadki), korozja mechaniczna wynikająca z powstających naprężeń i niewłaściwa eksploatacja sieci.

Jeśli chodzi o eksploatację, najczęściej spotykanymi błędami są głównie: brak odpowiedniej wentylacji budowli podziemnych a także brak wykonywania przez służby eksploatacyjne podstawowych prac, takich jak czyszczenie i diagnostyka. 

Wiedza, czyli konieczność inspekcji i ekspertyzy 

Jak to było w przypadku zadania w Katowicach? Główny Instytut Górnictwa (GIG) w Katowicach zlecił gliwickiej firmie Aquaren czyszczenie kolektorów ogólnospławnych. Najpierw całą sieć oczyszczono, po czym przeprowadzono inspekcję kamerami TV. Ekspertyza wykazała jasno, iż w licznych miejscach zbudowanego z kamionki kanału oraz studni kanalizacyjnych odnotowano liczne pęknięcia, w których występowała infiltracja wody gruntowej, prowadząca do dalszej degradacji obiektów.

Brak szczelności konstrukcji to jeden z większych problemów związanych z obiektami gospodarki wodno-ściekowej. Ich występowanie może być spowodowane zarówno uszkodzeniami mechanicznymi konstrukcji (pęknięcia, wykruszenia, przerastanie korzeni drzew), jak również nieprawidłowo wykonanymi połączeniami.

Firma Aquaren wygrała przetarg ogłoszony przez GIG na renowację wspomnianego kanału. Na podstawie ekspertyzy (wykonanej po przeprowadzeniu czyszczenia i inspekcji TV) GIG zdecydował się na powierzenie właśnie tej firmie renowacji kanału głównego i przyłączy przy pomocy rękawa utwardzanego na miejscu (CIPP), krótkich napraw punktowych oraz renowacji studni kanalizacyjnych z wykorzystaniem cienkościennych paneli GRP. W tym przypadku metody bezwykopowe okazały się jedynym możliwym rozwiązaniem ze względu na to, iż roboty wykonywano na głębokości 7,5 m.

Instalacja rękawa renowacyjnego w Katowicach. Fot. Aquaren

Renowacja studni

Podobnie było w przypadku inspekcji w Rudzie Śląskiej, gdzie czyszczenie i inspekcja kanałów o średnicy f1000 mm była wykonywana na głębokości 11 m. Kanał znajdował się pod hałdą, na terenie jednej z kopalń. W związku z panującymi tam warunkami, był bardzo zanieczyszczony, zamulony, znajdowały się w nim znaczące ilości osadu. Przewód został oczyszczony, a po inspekcji przedstawiono raport. Obecnie wodociągi rudzkie ogłosiły przetarg na renowację wyczyszczonego i zdiagnozowanego kanału, w którym bierze udział m.in. firma Aquaren.

Choć renowacja z użyciem cienkościennych paneli stanowi główną gałąź działania spółki, to często realizuje ona zadania z wykorzystaniem chemii budowlanej. Tak też było m.in. w przypadku kompleksowego remontu studni w Stargardzie, gdzie chemia budowlana posłużyła do naprawy 38 studni. Podobne rozwiązanie zastosowano na terenie PCC Energetyka Blachownia w Kędzierzynie-Koźlu, gdzie renowacji ww. metodą poddano dziewięć skorodowanych studni.

Renowacja studni i komór metodą chemii budowlanej to najtańszy i bardzo często stosowany sposób w zakresie modernizacji. Jeżeli jednak korozja jest bardzo zaawansowana, czyli wszędzie tam, gdzie mamy do czynienia ze znaczną korozją siarczanową, do napraw konieczne są technologie odporne na siarczany, takie jak np. renowacja z zastosowaniem paneli APS, opracowana przez firmę Aquaren.