Koniec Konferencji CIPP 2023. Zapraszamy za rok!
Zapraszamy do obejrzenia fotorelacji z Konferencji CIPP

Konferencję kończy jej przewodniczący Paweł Kośmider z Wydawnictwa INŻYNIERIA

Adam Wysokowski: czeka nas dyskusja na temat, co to jest remont, a czym jest przebudowa

Bogdan Przybyła: pamiętajmy, że inspekcja telewizyjna jest jednym z elementów badań, nie dostarcza pełnych informacji

Bogdan Przybyła: w trakcie prowadzenia inspekcji telewizyjnej bardzo duże znaczenie ma czynnik ludzki, ponieważ te prace wymagają ciągłej uwagi; to inspektorzy decydują o zapisie; przez zmęczenie można nie zauważyć błędów; jest potrzeba szkolenia i posiadania odpowiedniego sprzętu

Adam Wysokowski: nie straszmy technologią BIM; wprowadzajmy takie rozwiązania, bo dane giną

Adam Wysokowski: dla nas wszystkich bardzo ważne jest zbieranie wyników badań; jakbyśmy mieli dostępne dobre i złe praktyki, to pewne rozwiązania moglibyśmy wyeliminować; chodzi o to, żebyśmy się uczyli

Beata Nienartowicz: kluczem do dobrego projektowania jest indywidualne podejście do tematu; takie samo postępowanie dla wszystkich inwestycji może być obarczone błędem

Dyskusję prowadzi dr hab. inż. Paweł Popielski, prof. Politechniki Warszawskiej

Adam Wysokowski: wykańcza nas kryterium najniższej ceny

Beata Nienartowicz: promień zastępczy może posłużyć do obliczeń hydraulicznych, na pewno nie do wyznaczenia parametrów wytrzymałościowych

Ostatni akcent Konferencji CIPP 2023 to dyskusja z piątkowymi prelegentami

►Przypominamy, że na bieżąco aktualizujemy fotorelację z Konferencji CIPP

Bogdan Przybyła: istotnym zagadnieniem związanym z badaniami odbiorowymi jest odpowiednia interpretacja uzyskanych wyników

W środę, na początek spotkania w Zakopanem, na stoku Harenda zorganizowano branżowe zawody narciarskie. Zachęcamy do obejrzenia galerii TUTAJ

Bogdan Przybyła: w badaniach odbiorowych wykładzin CIPP zawsze występują badania laboratoryjne; muszą zostać pobrane próbki utwardzonej wykładziny

Bogdan Przybyła: prawidłowy odbiór jest w interesie stron procesu inwestycyjnego; pojęcie odbioru wymaga odpowiednich zapisów w umowach na prace odbiorowe

Głos zabrał dr inż. Bogdan Przybyła z Politechniki Wrocławskiej. Opowiada o wybranych problemach badań odbiorowych wykładzin CIPP w świetle wytycznej PSTB

Zmiana w programie. Z przyczyn losowych nie będzie wystąpienia biegłego sądowego Jakuba Kozickiego

Beata Nienartowicz: wpisanie modułu spężystości na etapie opisu przedmiotu zamówienia podpowiada wykonawcy, jaki rękaw chcemy: szklany czy filcowy

Beata Nienartowicz: przekroje, które były kołowe, ale uległy owalizacji, w momencie projektowania renowacji nie mogą być traktowane jako kołowe

Beata Nienartowicz: sztywność obwodowa to wytrzymałość rury na odkształcenie średnicy; sprawdzamy, jakie obciążenie pionowe rura może przenieść

W środę, na początek spotkania w Zakopanem, na stoku Harenda zorganizowano branżowe zawody narciarskie. Zachęcamy do obejrzenia galerii TUTAJ

Beata Nienartowicz: opis przedmiotu zamówienie jest nieodłącznym elementem każdego zamówienia publicznego

Kolejny prelegent to dr inż. Beata Nienartowicz z firmy IDEANTE, która mówi o parametrach materiałowych wykładzin CIPP w opisie przedmiotu zamówienia. Współautorem referatu jest biegły sądowy Jakub Kozicki

Adam Wysokowski: im wyższa jakość projektowania, tym potem niższe koszty renowacji, eksploatacji i utrzymania

Adam Wysokowski: projektowanie renowacji CIPP jest znacznie bardziej skomplikowane niż projektowanie nowej konstrukcji

Adam Wysokowski: jeżeli będziemy coś przy danym obiekcie robić, musimy znać stan techniczny konstrukcji

Adam Wysokowski: jednym z najbardziej problematycznych pojęć jest remont; w ramach remontu wolno użyć materiałów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym

Adam Wysokowski: w ramach remontu wolno użyć materiałów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym

►Przypominamy, że na bieżąco aktualizujemy fotorelację z Konferencji CIPP

Tytuł wystąpienia to „Zasady właściwego projektowania renowacji w technologiach CIPP”

Początek wystąpienia prof. dr. hab. inż. Adama Wysokowskiego z Uniwersytetu Zielonogórskiego, kierownika Zakładu Dróg, Mostów i Kolei

Bogdan Przybyła: działanie ciśnienia wody jest dla wykładziny dosyć destrukcyjne

Bogdan Przybyła: rozpoznanie warunków gruntowych w budownictwie, jeżeli mamy jakikolwiek obiekt zagłębiony w gruncie, jest podstawą projektowania

Bogdan Przybyła: stan techniczny to przede wszystkim obciążenia jakie są przyjmowane w obliczeniach; nawet jeśli wody gruntowej nie ma, to i tak projektant musi ją w obliczeniach założyć

Bogdan Przybyła: projektant musi przeanalizować stany techniczne, żeby racjonalnie zaprojektować wykładzinę, bo inaczej mamy duże ryzyko błędu i awarii; powinien prawidłowo przeprowadzić obliczenia dla parametrów długookresowych

Bogdan Przybyła: zawsze badania wstępne mają istotną rolę, przynajmniej inspekcja wideo połączona z pomiarem wykładzin

Bogdan Przybyła: w pracy projektanta kluczowe znaczenie ma rozpoznanie stanu technicznego rurociągu

Tytuł pierwszego wystąpienia to „Wybrane błędy w projektowaniu wykładzin CIPP”. Z uwagi na nieoczekiwaną nieobecność dr. inż. Leszka Wysockiego, referat wygłasza inny przedstawiciel Politechniki Wrocławskiej, dr. inż. Bogdan Przybyła

►Przypominamy, że na bieżąco aktualizujemy fotorelację z Konferencji CIPP

W środę, na początek spotkania w Zakopanem, na stoku Harenda zorganizowano branżowe zawody narciarskie. Zachęcamy do obejrzenia galerii TUTAJ

Kto dziś zabierze głos? Zobacz PROGRAM KONFERENCJI CIPP 2023

Dzień dobry w piątek. Początek dzisiejszych wystąpień o godz. 10

Kolejne wystąpienia rozpoczną się jutro od godziny 10.00, a dzisiejszy wieczór przeznaczony zostanie na kuluarowe rozmowy i relaks podczas uroczystego bankietu w eleganckich wnętrzach Hotelu Nosalowy Dwór.

Serdecznie zapraszamy na trzeci i ostatni dzień VII Konferencji CIPP, podczas którego referaty wygłoszą:

• dr inż. Leszek Wysocki - Politechnika Wrocławska
• prof dr hab. inż. Adam Wysokowski - Kierownik Zakładu Dróg, Mostów i Kolei, Uniwersytet Zielonogórski
• Beata Nienartowicz - IDEANTE oraz Jakub Kozicki - biegły sądowy w zakresie budowy i rehabilitacji sieci sanitarnych w technologiach tradycyjnych i bezwykopowych
• dr inż. Bogdan Przybyła - Politechnika Wrocławska

Zakończyła się dyskusja panelowa dotycząca przepisów waloryzacyjnych oraz praktyk stosowanych przez wykonawców i zamawiających w obliczu drastycznego wzrostu cen spowodowanych pandemią, kryzysem gospodarczym orz inwazją Rosji na Ukrainę. Po odpowiedzi na pytania padające z sali do ekspertów panelu, mecenas Grala-Latawiec podziękowała swoim rozmówcom i tym samym zakończyła dzisiejszą część merytoryczną konferencji. 

Artykuł 48 mógłby byś interpretowany w zasadzie bez tej specustawy, ale ludzie są różni... Są zamawiający, którzy mogą prowadzić rozmowy z dużymi wykonawcami jak równy z równym, a są tacy, którym podobnych kompetencji czy umiejętności brakuje, i dla nich przepisy specustawy są przydatne - odpowiada przedstawiciel Wodociągów Krakowskich.

Z perspektywy zamawiającego, specustawa pomaga czy przeszkadza? - Katarzyna Grala-Latawiec pyta Pawła Senderka.

Podział 50 na 50 procent dla nas jako wykonawcy jest nie do przyjęcia, nie uniesiemy tego - negocjacje tego punktu to jeden z natrudniejszych etapów waloryzacji umów - zauważa Łukasz Rybak. Obecnie mamy kontrakt, na który składaliśmy ofertę na poczatku 2012 r. czyli liczyliśmy go w 2020 r., zostaliśmy wybrani na jesieni 2021 r. wtedy była już galopująca infracja - siedliśmy do rozmów odnośnie klauzuli waloryzacyjnej i mamy styczeń 2023... a to są czasy, kiedy dostajemy np. oferty cenowe na prodykty - masy bitumiczne - które są ważne dwie godziny... - dodał.

Te koszty są przerzucane na społeczeństwo, na mnie, na Pana, na Panią - to my zapłacimy więcej za wodę, dlatego trzeba rozmawiać, bo te wzrosty cen dotyczą nie tylko wykonawców, zamawiających, producentów ale nas wszystkich - Michał Milczarek.

Dopiero po wybuchu wojny na Ukrainie zamawiającym zaczęły się otwierać oczy i zaczęli rozumieć, że z zaistniałym problemem należy coś zrobić. Na początku robiło to trochę wrażenie grania na czas, bo zamawiający czuli się niepewnie, nie chcieli dać za dużo i wyjść przed szereg, aby potem nie zarzucono im, że zbyt chętnie rozdają pieniądze - tak było przed wydaniem opinii przez Prokuratorię - opowiada Joanna Rudnicka. Kiedy weszła specustawa to rozmowy między zamawiającymi a wykonawcami były już tak zaawansowane, że w zasadzie jej przepisy dopisywano do uzgodnionych już wcześniej ustaleń - dodała

Wszystko zaczęło się już w COVID-zie, w drugiej połowie 2021r. to już były lawinowe wzrosty cen. Po wybuchu konfliktu na Ukrainie wzrost cen odczuły wszystkie strony procesu, ale nikt nie wiedział co z tym zrobić, nie było przetartych szlaków - relacjonuje Łukasz Rybacki z firmy Terlan.

Początek drastycznych zmian cen surowców zaczęliśmy obserwować w połowie 2021 r. Szczególnie jeśli chodzi o włókno szklane i żywicę - odpowiedział na pytanie o początek problemów ze znacznym wzrostem kosztów produkcji Michał Milczarek z firmy Poliner.

Należy zaznaczyć, że w przypadku koniecznośni zmiany cen były pomysły, aby strony kontraktu dzielły się tym ryzykiem pół na pół. Ja się z tym poglądem nie zgadzam - nie powinien być waloryzowany zysk, nie powinny być waloryzowane zmiany cen w czasie... Udział strony zamawiającej i wykonawcy w potencjalnej zmianie cen wynikającej z waloryzacji powinien być uzgadniany indywidualnie i każdorazowo - podumowała swój referat ekspertka i zaprosiła na scenę uczetników panelu dyskusyjnego.

Zamawiający musi ocenić każdorazowo, czy zaistnienie nieprzewidywalnej sytuacji jest rzeczywiście powodem do zmiany cen w kontrakcie. Większość zamawiających, z którymi rozmawiałam, miało z tym duży problem, gdyż nie czuli się wystarczająco kompetentni, aby dokonywać takich ocen - przyznaje radczyni prawna.

Urząd Zamówień Publicznych potwierdził na tle dotychczasowych przepisów, że istniejące regulacje prawne umożliwiają stronom umowy dokonywanie zmian waloryzacyjnych. Przypomniał także, że zamawiający mają możliwość zawierania w kontraktach klauzul przeglądowych mających na celu uelastycznienie kontraktów - w tym zmian wypływających z wachania cen - tłumaczy członkini SIDiR.

Przewodniczący konferencji, Paweł Kośmider, zaprosił na podium Katarzynę Gralę-Latawiec, radczynię prawną i członkinię Stowarzyszenia Inżynierów Doradców i Rzeczoznawców, która wygłosi referat wprowadzający do panelu dyskusyjnego na temat specustawy waloryzacyjnej. Temat referatu brzmi: DOPUSZCZALNOŚĆ ZMIANY UMOWY W SPRAWIE ZAMÓWIENIA PUBLICZNEGO W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA NADZWYCZAJNEGO WZROSTU CEN

W dyskusji wezmą udział:

• Michał Milczarek, POliner sp z o. o.
• Joanna Rudnicka, SKP Skoczyński Kolańczyk Rudnicka Kancelaria Prawna S.K.A.
• Łukasz Rybacki, Terlan Sp. z o.o.
• Paweł Senderek, Wodociągi Miasta Krakowa S. A.

Po przerwie obiadowej, roboty marki IMS Robotics prezentuje Piotr Krawczak z firmy ARTEM, będącej dystrybutorem IMS Robotics na terenie Polski. Przedstawia m.in. roboty frezujące z demontowanymi ramionami i możliwością aplikacji różnych końcówek w zależności od wybranego zastosowania.

Kto powinien zająć się szkoleniami oparatorów inspekcji telewizyjnych? Może powinna powstać grupa, która przygotuje rekomendacje? Który model certyfikacji należy przyjąć? Czy w Polsce są jakieś wymagania dla operatorów? Nie ma żadnych wymagań, każdy może to robić, przeszkolenie przez producenta nie daje wiedzy. Certyfikacją powinna się zająć Izba Gospodarcza "Wodociągi Polskie" Optuję za rozwiązaniami duńskimi lub niemieckimi, trzeba powołać grupę, króra opracuje programy szkoleń i zaproponuje rozwiązania prawne - mówi Rafał Chart.

Ma pytanie: mamy dużo przedsiębiorstw wod-kan, zwykle samodzelnie wykonują inspekcje, dlaczego? Zaufanie wykonawców i zamaiających jest ograniczone, nie dziwię się, że branża wodociągowa i kanalizacyjna działa na własną rękę, ale wprowadzenie certyfiktów poprawiłoby sytuację - odpowiada prowadzący.

Zakończyła się dyskusja po II sesji.

Rozpoczyna się dyskusja. Prowadzi ją dr inż. Tomasz Abel  Politechniki Wrocławskiej.

Pytanie z sali: kakimi rurami wykonuje się renowacje? W naszej firmie to rury PE, PP i PVC - mówi Paweł Jagielski.

Pytanie z sali do Mirosława Cecugi - co się stanie, jeśli renowacja się nie powiedze, lub będzie źle przprowadzone? Fiima może działać niezgodnie z reżimem technologicznym i to problem firm. Jeśli postępują zgodnie z nim, to zakupią nowy rękaw i żywicę. Wtedy udzielamy gwarancji.

Co, jeśli decyzja o przerwaniu renowacji zapadnie, jeśli rękaw jest już nasączony? Wodociągi pracują na średnicach 200-300DN na krótkich odcinkach. Wystarczy wyciągnąć rękaw, ale to działania tylko w przypadku awarii. Takie zdarzenia można ubezpieczyć - odpowiada Mirosław Cecuga. Natomiast bezkosztowo można zrezygnować z instalacji - dodaje.

Pytanie o renowacji przewodów małych średnic: Współpraca między wykonawcami a producentami armatury w zakresie przyłączy nie układa się najlepiej. Czy w Polsce możliwość rozowju tej technologii bezwykopowej istnieje?Jak to wygląda za granicą? Odpowiada Ian Ramsay: producenci rękawów sami widzą ten problem, pracują nad rozwiązaniami. Przygotowują nowe rozwiązania, jak kapelusze i stosowanie żywicy epoksydowej w przyłączach. Natomiast producenci armatury zaniedbali współpracę.

Rękaw, cementowanie, relining, swagelining, to podstawe metody remontów i modernizacji. Ważna jest też różnica w VAT, który jest niższy w przypadku remontów - odpowiada dr inż. Florian Piechurski na pytanie z sali.

Kooperacja firm oznacza łatwiejsze pozyskanie żywic, sprzętu, a nawet rękawów w razie potrzeby. Zaletą jest jednolita baza serwisowa, problemy i awarie tego samego rodzaju pojawiają się w każdej firmie wod-kan. Samodzlelnie działa już siedem przedsiębiorstw, wkrótce dołączy ósme.

Technologie CIPP mają być sprawdzone w innych przedsiębiorstwqach i niezawodne. Przy pracach własnych mają osobne gwarancje na rękawy i żywice. My udzielamy gwarancji całościowej - mówi prelegent.

Wykonawstwo samodzelne ogranicza ryzyko błędów. Nie ma presji czasowej, pracownicy znają topografię miasta, wiedzą, jak zachowa się kanalizacja np. podczas gwałtownych opadów. Łatwiej znajdują rozwiązania problemów. Na miejscu jest baza sprzętowa. Przygotowanie i roboty prowadzi się na własnym terenie. Ekipa jest w pracy, nie na delegacji i wraca do domu, a nie hotelu. A to polepsza jakość i wydajność pracy.

Gospodarka na własnym majątku motywuje do solidnej pracy i wykorzystania sprzętu do maksimum.

W technologii CIPP takie działania służą utrzymaniu kanalizacji w dobrym stanie. W Wodociągach Lubelskich po wprowadzeniu renowacji metodami bezwykopowymi znacząco spadła liczba awarii, nawet o 90%. Nie należy czekać na renowację, gdy kanał jest w złym stanie. Działania własne prowadzi się łatwiej, bez zbędnych formalności. Niższe są też koszty inwestycji.

O instalacji rękawów CIPP City Liner przez miejską spółkę wodociągową we własnym zakresie informuje Mirosław Cecuga z firmy Sezam Instal sp.j. Pokazuje korzyści, oszczędności i celowość posiadania własnego wydziału technologii bezwykopowych w strukturze spółki wod-kan.

Prelegent mówi o źródłach powoływania spółek wod-kan zawartych w konstytucji i ustawie o gospodarce komunalnej. To przedsiębiorstwa z misją, nie powinny nastawiać się na zysk.

Rafał Chart z Insituform Linings Ltd zajmuje się tematem uprawnień dla operatorów inspekcji CCTV. Mówi jak zacząć i prezentuje doświadczenia w innych krajach.

Czy w Polsce powino się wprowadzić uprawnienia dla m.in operatorów telewizji przemysłowej czy instalatorów? Są tylko szkolenia. Wpowadzono normę, ale tylko w języku angielskim i bez szczegółów dla opetatorów CCTV.

W Danii, Niemczech i Wielkiej Brytanii wprowadzono uprawnienia do inspekcji TV. Wiele krajów wprowadziło instrukcje. Stosuje się też program inspekcyjny z analizą stanu rury. To podsumowanie dla zleceniodawcy. W Wielkiej Brytanii wytyczne są aktualizowane od 1997 r. Porwadzone są kilkudniowe szkolenia z certyfikatami. Później nie sprawdza się, jak radzi sobie operator.

W Niemczech są dwie certyfikacje. Przyznaje się je na dwa lata, potem trzeba przejść ponowne szkolenie, a wykonawcy mają prowadzić wewnętrzną kontrolę. W Danii Instytut Technologiczny certykacją zajmował się od lat 80. XX w. Certyfikaty są trudne do zdobycia, ale łatwe do stracenia. Kontroluje się efekty inspekcji (10% wszytkich). Co pięć lat szkolenia są obowiązkowe.

Opisywana metoda moży być wykorzystywana nie tylko na prostych odcinkach.

Porównanie metod.

Dynamiczna metoda berstliningu.

Metoda reliningu.

Żerdź wprowadz się w stary rurociąg, rozkrusza, rozszerza i instaluje nową rurę.

Paweł Jagielski z TRACTO-TECHNIK GmbH & Co. KG omawia pipe bursting jako uniwersalne rozwiązanie dla odnowienia rur o mniejszej, tej samej lub większej średnicy.

Pipe bursting statyczny jest stosowany do bezwykopowej renowacji rur. Średnice mogą być takie same, większe lub mniejsze. Ta metoda polega na rozkruszeniu starej instalacji i wprowadzeniu nowej. Żywotność wynosi od 80-100 lat. Nadaje się do niemal wszystkich rodzajów rurociągów, jest o 50% tańsza od metody otwartego wykopu. Nie wpływa na osiadanie gruntu, obsługa jest szybka i nieskomplikowana.

Wykonuje się dwa wykopy, w jednym jest maszyna, a po drugiej stronie jest wciągana rura.

Najszybciej rozwijają się techniologie żywic. Są polimeryzowane pod wpływem promieniowania UV. Do teju pory żywice były dwuskładnikowe, ale pojawiła się jednoskładnikowa. Ma lepsze przyleganie, sprężystość i inne parametry. Jest bezzapachowa, można ją przechowywać przez sześć miesięcy. Można obserwować każdą sekundą procesu, raport można wysłać natymiast z placu budowy. Utwardzanie trwa 10 min. To znakomity wynik.

Kluczem do sukcesu jest szkolenie pracowników.

Szacuje się, że techniologia UV będzie stosowana w połowie instalacji małych średnic.

Pod względem szybkości najlepsza do utwardzania jest technologia UV.

Istotne jest utwardzanie rękawa, stosuje się różne metody, ważna jest wysoka jakość. Czas to kilkadziesiąt minut, np. w przypadku pary wodnej. Proces powinien trwać jak najkrócej. Co roku wykonuje się instalacje o długości około 5 tys. km.

Rynki francuski i niemiecki szybko rosną, ale liderem są kraje skandynawskie.

O innowacjach w renowacji kanalizacji małych średnic mówi Ian Ramsay, przewodniczący ISTT/UKSTT.

Technologię stworzono do dużych średnic, ale jest stoswana obecnie do małych. Rękaw nasączony żywicą tworząc powłokę ściśle przylegającą do rurociągu.

Rękaw wykorzstuje przewód jako formę i tworzy strukturę wewnętrzną. Może być samodzielna i przenosić obciążenia, jest szczelna.

Metoda została wprowadzona ponad 50 lat temu.

Trwa rozwój technologii rękawów i żywic. Te ostanie mogą być termoutwardzalne. W latach 90. XX w. zaczął się rozwój metody dla małych średnic, m.in. przyłączy do domów. Infiltracja to 50%, to poważny problem. Na przewodach w obiektach przemysłowych czy publicznych są te same kłopoty. Małe średnice to zakres 50-150 mm.

Żywica polestrowa stanowiła problem, w impregnacji rękawa dla małych średnic sprawdzają się żywice epoksydowe. 80% składu rękawa to żywica. Dlatego trzeba dokładnie okreslić ilość żywicy.

Istotna jest różnica między remontem a przebudową. Ta druga jest dłuższa.

Po analizach wybrano metodę cementowania.

Na czas realizacji wpływa zmiana charakteru robót. Dla wodociągów wymagane jest zgłoszenie prac budowlanych. Konieczne jest pozykanie licznych dokumentów i uzyskanie odpowiednich zgód.

Najtańsze metody to cementowanie i relining. Pozostałe są znacznie droższe. Najkrócej trwa instalacja rękawa, najdłużej zastosowania swagellingu.

Rozpoczyna się druga sesja.

dr inż. Florian G. Piechurski z Politechniki Śląskiej przedstawia porównanie wybranych technologii bezwykopowych w renowacji i rekonstrukcji sieci wodociągowej DN 600.

Prelegent omawia remont wodociągu Maczki-Zagórze o śrrednicy DN600.

Analizowano m. in. swagelling i relining wykorzystując rękaw wygrzewany za pomocą pary. Można to robić także gorącą wodą i UV. Analizowano też metodę cementowania (dysza wysokociśnieniowa o wysokich obrotach pozwala na wykonanie wykładziny zabezpieczającej).

Zakończono dyskusję i odpowiedzi na pytania po pierwszej sesji technicznej Konferencji CIPP skupiającej się wokół tematów związanych z badaniami oraz kontrolą jakości wykładzin renowacyjnych. Uczestnicy konferencji zostali zaproszeni na przerwę kawową, po której nastąpi wznowienie obrad i druga sesja techniczna.

Jakie uprawnienia powinien mieć projektant CIPP? - brzmiało pytanie od internautów.
Projektant, przede wszystki powinien mieć wiedzę, bo za nią idzie odpowiedzialność. Innym kryterium jest średnica - do małych średnic wystarczą uprawnienia instalacyjne, ale przy dużych średnicach powinny być już konstrukcyjno-budowlane - odpowiedział profesor Popielski.

Badania długookresowe trwają do 10 000 godzin, więc nie jesteśmy w stanie ich robić na przykład co roku - tłumaczy specjalista z firmy POliner.

Jak często zmieniacie Państwo składniki kompozytu i jakie badania długookresowe wykładzin wykonujecie? - padło pytanie z sali do Pauliny Stopy.

Mateusz Saładziak zakończył swoje wystąpienie, a prowadzący sesję profesor Andrzej Wysokowski zaprosił uczestników konferencji do dyskusji i zadawania pytań.

Ciekawą metodę renowacji wybrała firma Terlan, która podjęła się renowacji magistrali wodociągowej dla Wodociągów Kraków. Zastosowano hybrydowy kompozyt natryskowy polimocznik + bazalt.

Kolejny omawiany kanał miał bardzo ciekawy przekrój - wykonawcą była firma Akwa, a inwestycja odbyła się w Gliwicach.

Jako pierwszą z ciekawostek, prelegent przedstawia realizację firmy Aarslef w Zielonej Górze, gdzie metodą CIPP odrestaurowano jajowy przewód betonowy o wymiarach DN1200 DN1600.

Prelegentem zamykającym obrady pierwszej sesji technicznej konferencji jest Mateusz Saładziak z firmy Gamm-Bud sp. z o.o., który przedstawi przegląd ciekawostek i realizacji z napraw bezwykopowych w 2022 r. 

Po przeprowadzeniu inspekcji zmodernizowanej magistrali nasze założenia się potwierdziły - kąt 30 stopni jest tym kątem, na którym wykładzina zaczyna się fałdować i grozi zwiększeniem możliwości wystapienia awarii - podsumował ekspert Krakowskich Wodociągów.

Renowacja stalowej magistrali wodociagowej była wyzwaniem ze względu na powstające w załamaniach rurociągów sfałdowania rękawów renowacyjnych. Hybrydowe połączenie polegało na zastosowaniu renowacji metodą CIPP oraz wymianie starych kolan przekracających krzywiznę 30 stopni na nowe.

Renowacje metodą CIPP wykonujemy od ponad 26 lat i obecnie łączna długość tych renowacji wynosi ok. 87 km. Wraz z rozwojem metody rękawy zostały wprowadzone także do renowacji sieci wodociągowych (wcześniej używaliśmy ich tylko w przewodach kanalizacyjnych). Pierwsze renowacje kanalizacyjne odbyły się w 1996 r. zaś pierwsza renowacja wodociągów miała miejsce w 2005 r.

Gdybyśmy przewody wodociągowe i kanalizacyjne z Krakowa ułożyli w lini prostej, bylibyśmy w stanie połączyć nimi Kraków i Madrytem - w dwie strony - rozpoczął ciekawostką zastępca kierownika Zakładu Sieci Wodociągowej ds. inwestycji i remontów.

Do wygłoszenia referatu został zaproszony Marcin Derda z Wodociągów Miasta Krakowa S.A.. Tytuł wystąpienia to HYBRYDOWE POŁĄCZENIE – BEZWYKOPOWA RENOWACJA MAGISTRALI WODOCIĄGOWEJ W KRAKOWIE.

Zwieńczeniem kontroli jakości jest wykonanie inspekcji na placu budowy: inspekcja kamerą i pobranie próbki do badań parametrów wytrzymałościowych, a także weryfikacja właściwości wytrzymałościowych w laboratoriach akredytowanych.

Najpierw badamy surowce, potem wykładzinę suchą, następnie produkt zaimpregnowany, a na końcowym etapie - utwardzony rękaw. 
Sprawdzamy gramaturę i wilgotność tkanin, stopień przesycenia, wytrzymałość na rozciąganie etc. - opowiada Paulina Stopa o poszczególnych etapach kontroli.

Standardowy okres przydatności do instalacji wynosi około 3 miesiące, ale jeśli po tym czasie wykładzina wciąż pozostaje w stanie miękkim, śmiało można ją użyć i wprowadzić do przewodu.

Produkcja jest trójetapowa - zaczyna się od produkcji wykładziny suchej, a następnie pokrywane są one membranami zewnętrznymi - wodoszczelną, paroprzepuszczalną i światłoszczelną, która eliminuje możliwość samoutwardzenia wykładziny od światła słonecznego - opowiada specjalistka z firmy POliner.

Profesor Andrzej Wysokowski prowadzący pierwszą sesję techniczną zaprosił na scenę Paulinę Stopę z firmy POliner Sp.  z o.o., która opowie o kontroli jakości wykładzin CIPP z włókna szklanego na przykładzie produktów swojego przedsiębiorstwa.

To, czy badania będą satysfakcjonujące, w bardzo dużym stopniu zależy od jakości zastosowanych materiałów i próbek dostarczonych przez zamawiającego - podsumował swoje wystąpienie ekspert.

Najlepsze rozwiązania to są rozwiązania systemowe - czyli to, że producent jest pewien całego systemu, który dostarcza. Czasami zdarza się, że nie możemy nasączyć rękawa filcowego daną żywicą, bo ona ma za dużą lepkość - a mogłoby się wydawać, że przecież ten filc spije ją jak gąbka... Zupełnie inaczej przebiega nasączanie żywicą w stałych, zamkniętych warunkach zakładu produkcyjnego, a inaczej na budowie, gdzie nie mamy żadnej kontroli nad warunkami zewnętrznymi.

Nadzór autorski nad prawidłową realizacją projektu jest bardzo ważny, a niestety często się o nim zapomina. Nadzór autora-projektanta, który pojedzie na budowę, zobaczy jak to jest instalowane, potwierdzi czy wykładzina spełnia wszystkie wymogi projektowe - to nie sa duże koszty, ale zapewnienie znacznie większego bezpieczeństwa i eliminacja ryzyka na przyszłość - zaznacza prezes Centrum Badań i Certyfikacji.

Obecnie przemawia Dariusz Zwierzchowski z Centrum Badań i Certyfikacji sp. z o.o., który przedsyawia referat: WPŁYW JAKOŚCI MATERIAŁU WYKŁADZINY CIPP I WYKONAWSTWA NA WYNIKI BADAŃ LABORATORYJNYCH

To są niesamowicie ważne dane, dające nam wiedzę o bezpieczeństwie pracy i możliwościach zastosowania rękawu. Badania, obliczenia i analizy prowadzone z naukowegu punktu widzenia, mają realne przełożenie na efekty praktyczne - zakończył swoje wystapienie ekspert.

Ciekawa sytuacja miała miejsce dla modeli z osadem - prosze zwrócić uwagę na wartości dla położenia pierwszego - badacz omawia wyniki przeprowadzonych pomiarów. Mamy widoczny wzrost sztywności kiedy dno jest usztywnione przez twarde osady, co jest ciekawą z punktu naukowego obserwacją. 

Doktor Politechniki Wrocławskiej opowiada o programie badawczym dotyczacym porównania rury PVC SN4/SN8 oraz wykładziny CIPP. Przygotowane zostały 3 modele badawcze: nie posiadające imperfekcji, przewód zamontowany w kanale z efektem karbu oraz zamodelowanie twardych osadów na dnie kanału. Modelowane osłabienia ścianek rury zaprojektowano poprzez nacięcia na górze i dole oraz w pachwinach. 

Jest jeszcze jedna podstawa normowa, z której powszechnie korzystamy: PN-EN ISO 178 - z tej normy wywodzi się badanie wyciętych fragmentów rękawu po zamontowaniu wykładziny w kanale - wynienia badacz.

Podstawowy zakres norm przy badaniach laboratoryjnych to przede wsztsystkim: sztywność obwodowa i moduł sprężystości. Parametry te są często wymieniane w specyfikacjach przetargowych.

Zakres badań odbiorowych jest ograniczony, dlatego dobrze byłoby wiedzieć i mieć pewność, że są one prowadzone prawidłowo, a uzyskiwane wyniki są wiarygodne i miarodajne - przyznaje dr Abel.

Drugim prelegentem pierwszej sesji technicznej jest dr inż. Tomasz Abel z Politechniki Wrocławskiej, który wygłasza referat: BADANIA WYTRZYMAŁOŚCIOWE KONSTRUKCJI PRZEWODÓW KANALIZACYJNYCH WZMACNIANYCH WYKŁADZINAMI TYPU CIPP

Chciałbym się z Państwem podzieliś pomysłem, który realizujemy teraz na Politechnice - roboczo nazwanego CIPP PP/CIPP PW - w rękawie na etapie produkcji zostają wbudowane światłowody i wprowadzając rękaw do modernizowanego kanału od razu wprowadzam czujniki. Dzięki takiemu rozwiązaniu otrzymujemy możliwość badania parametrów rękawu od momentu instalacji przez cały proces użytkowania. Ponadto mogę zaprojektować ile czujników chcę umieścić w rękawie - to rozwiązanie szyte na miarę - opowiada ekspert.

Dzięki zainstalowanym czujnikom światłowodowym mamy możliwość badania stanu kolektora podczas jego pracy - bez konieczności opróżniania.

Im bardziej zaawansowana technika, tym trudniejsza sztuka interpretacji tych danych. Na przykład pamiętajmy, że monitoring to nie tylko obserwacja - to także reakcja, czyli odniesienie się do zapisanych, zarchiwizowanych danych, aby dokonać porównania - zaznacza badacz.

Jako pierwszy referat przedstawia dr hab. inż. Paweł Popielski, prof. PW z Politechniki Warszawskiej. Temat wystąpienia profesora to:  WYBRANE ASPEKTY OCENY STANU TECHNICZNEGO KOLEKTORÓW MODERNIZOWANYCH WYKŁADZINAMI CIPP.
 

Przedowniczący konferencji - Paweł Kośmider oficjalnie przywitał zgrmadzonych gości, podziękował za tak liczne przybycie i otworzył tym samym pierwszą z trzech sesji technicznych (dwie odbędą się w czwartek, trzecia - ostatnia w piątkowe przedpołudnie), podczas których będzie można wysłuchać interesujących prelekcji aż 19 ekspertów specjalizujących się w najpopularniejszej na świecie metodzie bezwykopowej renowacji - CIPP.