Wojciech Kwinta: HABA-Beton, wywodząca się z Bawarii rodzinna firma, od ponad wieku specjalizuje się w produkcji rur betonowych. W jaki sposób produkowano wyroby betonowe 100 lat temu, a jak wygląda to współcześnie?

Paweł Niewiadomski: Na początku XX w. produkcja odbywała się w bardzo prostych warunkach w porównaniu do tego, jak dzieje się to obecnie. Szalunki były zbijane z drewna, a w ciągu jednego dnia wykonywano jedną rurę o określonej średnicy. Dziś produkujemy setki rur dziennie z betonu o tych samych, niezmiennych i kontrolowanych parametrach.

W.K.: Do produkcji rur betonowych potrzebny jest surowiec, czyli właśnie beton. Na pierwszy rzut oka nie wydaje się, by jego przygotowanie było skomplikowane. Jak wygląda rzeczywistość?

P.N.: Receptura produkcji betonu wydaje się dość prosta – niezmiennie składa się on z wody, cementu i kruszywa. W rzeczywistości proces produkcji jest bardziej skomplikowany niż mogłoby się wydawać. Wykonanie właściwego surowca budowlanego wymaga dużego doświadczenia oraz znajomości odpowiedniej technologii.

W.K.: Zatem przejdźmy do tego procesu. Jakie są jego najważniejsze etapy i czemu służą?

P.N.: Wszystko zaczyna się od projektowania składu mieszanki betonowej właśnie po to, by uzyskać produkt dostosowany do konkretnych zastosowań. W następnym kroku trzeba wytworzyć mieszankę betonową, a następnie zająć się jej układaniem i zagęszczaniem. Po wykonaniu tych czynności należy się zająć pielęgnacją „świeżego” betonu. Ostatnie etapy obejmują kontrolę jakości i analizę ekonomiczną. Dzięki temu mamy realny wpływ praktycznie na każdą właściwość betonu.

Nie oznacza to jednak, że wszystko idzie idealnie – podczas produkcji betonu pojawia się wiele problemów. Do ważniejszych można zaliczyć problem z odpowiednią jakością składników do produkcji, w tym głównie kruszyw.

Transport rury betonowej. Fot. HABA-Beton

W.K.: W odległej przeszłości liczba produktów betonowych była ograniczona. Obecnie katalogi pękają w szwach…

P.N.: Pierwszymi prefabrykatami były oczywiście rury betonowe, stosowane głównie w kanalizacji deszczowej i sanitarnej. Aktualnie nasz asortyment jest bardzo szeroki, począwszy od standardowych rur i studni, poprzez zbiorniki, rury z kinetami, profile ramowe, a skończywszy na odwodnieniu liniowym czy też drogowych barierach ochronnych.

W.K.: Beton stosowany w produkcji nie zawsze jest taki sam. Jakie są podstawowe różnice?

P.N.: W zależności od danego asortymentu prefabrykaty produkowane są z odpowiednio dobranego betonu. Inny jest stosowany przy produkcji rur i studni, a inny przy produkcji np. barier drogowych. Różnią się przede wszystkim klasami wytrzymałości i klasami ekspozycji. Nasze produkty są wykorzystywane w bardzo szerokim zakresie, co wiąże się również ze sposobami ich zabudowy. Przykładowo rury betonowe są zabudowywane zarówno w ramach budowy prowadzonej metodami tradycyjnymi, jak i instalowane bezwykopowo.

W.K.: Jakie parametry są szczególnie istotne w przypadku bezwykopowego instalowania rur?

P.N.: Najważniejszym parametrem dla rur przeciskowych jest dopuszczalna siła przecisku, która zależna jest od kilku parametrów. Najważniejsze z nich o: klasa betonu, grubość ścianki rury oraz rodzaj zbrojenia.

W.K.: W jaki sposób procesy związane z projektowaniem czy produkcją betonu są wspierane przez rozwiązania cyfrowe?

P.N.: Technologie jak najbardziej pomagają podczas produkcji. Mając odpowiednie czujniki oraz systemy sterowania, możemy zagwarantować powtarzalność podczas produkcji, co w przypadku prefabrykacji jest najważniejsze.

Prace montażowe. Fot. HABA-Beton

W.K.: Współczesny świat zmaga się z problemami zmian klimatycznych, podkreśla się wagę zrównoważonego rozwoju. Jakie w tej sytuacji jest miejsce betonu?

P.N.: Beton jest materiałem ekologicznym, wytwarzanym z miejscowych surowców (cement, kruszywa, woda, domieszki i dodatki mineralne). Charakteryzuje się najmniejszym śladem węglowym w porównaniu z konkurencyjnymi materiałami konstrukcyjnymi, takimi jak stal, drewno czy tworzywa sztuczne. Beton jest materiałem, który w 100% podlega recyklingowi.

W.K.: Jak długo mogą przetrwać konstrukcje betonowe? Jak je utylizować?

P.N.: Konstrukcje i prefabrykaty betonowe obliczane są na żywotność min. 100 lat. Oczywiście, wszystko zależy od miejsca zastosowania, ale bardziej od odpowiednio dobranego betonu do produkcji. Jak już wspomniałem, beton można w 100% zutylizować. Utylizacja polega na pokruszeniu betonu do odpowiedniej frakcji i przerobieniu na pełnowartościowe kruszywo służące do wykonania nowych obiektów.

W.K.: A jak wygląda krajowy rynek produkcji betonu?

P.N.: W ubiegłym roku w Polsce wyprodukowano około 25 mln m3 betonu towarowego. Najbliższe lata przyniosą kolejne wzrosty produkcji skorelowanych z rozwojem gospodarczym.

Przeczytaj także: Drogowe betonowe bariery ochronne – inwestycja w bezpieczeństwo