Restrykcje, według Komisji, spowolniły rozprzestrzenianie się wirusa i ocaliły życie tysięcy ludzi. Środki te i związana z nimi niepewność wiążą się jednak z ogromnymi kosztami dla ludzi, społeczeństwa i gospodarki i nie mogą trwać w nieskończoność – przekazała KE.

Mimo że warunki panujące w państwach członkowskich nadal bardzo się różnią, wszyscy Europejczycy słusznie zadają sobie pytanie, kiedy i w jakiej kolejności można znieść środki zapewniające izolację. Odpowiedzialne planowanie działań, mądrze równoważące ochronę zdrowia publicznego z zapewnieniem funkcjonowania naszych społeczeństw, wymaga solidnych podstaw. Dlatego też Komisja opracowała zestaw wytycznych, kryteriów i środków, który stanowi podstawę do przemyślanych działań – mówiła cytowana w komunikacie przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen.

Kiedy będzie można zlikwidować obostrzenia?

W opinii Komisji Europejskiej decyzję o rozpoczęciu łagodzenia środków izolacji będzie można podjąć, jeżeli:

• rozprzestrzenianie się choroby w dłuższym okresie znacznie zmalało i ustabilizowało się;
• system opieki zdrowotnej ma możliwość zaopiekowania się wszystkimi przewidywanymi chorymi (ważne są wskaźniki wykorzystania oddziałów intensywnej opieki medycznej, dostępności pracowników służby zdrowia i materiałów medycznych);
• istnieje dostępność testów umożliwiających szybkie wykrywanie i izolowanie osób zakażonych.

Komisja zwróciła uwagę, że chociaż harmonogram i tryb znoszenia ograniczeń będą różnić się w poszczególnych krajach, muszą uwzględniać:

• wyważenie korzyści dla zdrowia publicznego i skutków społeczno-gospodarczych,
• koordynację działań, również pomiędzy państwami,
• szacunek i solidarność względem innych członków UE (państwa unijne powinny co najmniej powiadamiać zarówno siebie nawzajem jak i Komisję z odpowiednim wyprzedzeniem o planowanym zniesieniu środków ochronnych).

W związku z tym KE rekomenduje gromadzenie danych i opracowanie rzetelnego systemu zgłaszania i śledzenia kontaktów, m.in. przy wykorzystaniu narzędzi cyfrowych umożliwiających pełne poszanowanie prywatności danych obywateli. Ponadto zaleca zwiększenie potencjału przeprowadzania testów i ujednolicenia metod testowania, a także zwiększenie odporności krajowych systemów opieki zdrowotnej, jako odpowiedzi na przewidywany wzrost liczby zakażeń po zniesieniu środków ograniczających.

Komisja nakazała też gromadzenie środków ochrony osobistej i wyposażenia medycznego.

Państwa członkowskie, planując zniesienie środków powstrzymujących rozprzestrzenianie się wirusa, powinny znosić je etapami, a środki ogólne stopniowo zastępować środkami ukierunkowanymi (np. poprzez ochronę grup największego ryzyka).

Jak podaje KE, kontrole na granicach wewnętrznych powinny również być znoszone, ale w sposób skoordynowany.

Działalność gospodarcza będzie wznowiona

Działalność gospodarcza musi zostać odmrożona, ale jak podkreśla KE, powinno przebiegać stopniowo. Szczególnie istotne jest, by uniknąć powrotu do pracy wszystkich pracowników jednocześnie.

Również na gromadzenie się należy zezwalać stopniowo, uwzględniając specyfikę różnych kategorii działalności, takich jak placówki edukacyjne, handel detaliczny, miejsca publiczne związane z różnego rodzaju aktywnością społeczną (np. restauracje czy kawiarnie.

Zaleceniem Komisji jest także kontynuacja kampanii informacyjnych. które będą zachęcały społeczeństwo do utrzymania rygorystycznych praktyk w zakresie higieny i ograniczania kontaktów personalnych.

A co, jeśli zniesienie restrykcji doprowadzi do wzrostu zakażeń i zachorowań? KE rekomenduje, by monitorować sytuację i w razie potrzeby przywrócić obostrzenia.

Przeczytaj także: Polski program wsparcia firm z funduszy UE zatwierdzony przez KE