Od kwietnia br. branża żyje propozycją nowelizacji ustawy Prawo wodne. Odkąd opublikowana została pierwsza wersja projektu, przedstawiciele spółek wodociągowych prowadzą aktywny dialog z ustawodawcą, aby przyjęty przez rząd dokument był jak najbardziej związany z oczekiwaniami branży. To, na co w tym kontekście szczególną uwagę zwraca Izba Gospodarcza „Wodociągi Polskie”, to drastyczny wzrost stawek opłat za pobór wód i konsekwencje, jakie z tego będą wynikały pośrednio dla przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych, a ostatecznie dla odbiorców ich usług. Wystarczy powiedzieć, że pierwsza wersja ustawy z kwietnia br. zawierała stawki opłat za pobór wód powierzchniowych na poziomie 0,82 zł. Dla porównania dzisiejsza stawka wynosi 0,04 zł. Za pobór wód podziemnych było to 1,64 zł (dzisiaj 0,74 zł). Te propozycje były bardzo wysokie. Wzrost stawek za wodę przy takich założeniach wynosi prawie 30%. Kolejno w czerwcu i wrześniu nastąpiły zmiany stawek proponowanych w projekcie ustawy. Stawki zaproponowane to 0,15–0,40 zł za m3 pobranej wody, a wielkość tej opłaty uzależniona jest od wielkości poboru. To jest ostatnia wersja ustawy, jaką znamy – mówiła Dorota Jakuta, prezes Izby Gospodarczej „Wodociągi Polskie”, otwierając III Konferencję „WODA. ŚCIEKI. OSADY”

Ustawa powinna wejść w życie 1 stycznia 2017 r., bo wypełnienie warunkowości ex ante obowiązuje nas do 31 grudnia 2016 r. Jednakże, jeżeli zapytalibyśmy o prawdopodobieństwo takiego scenariusza zdarzeń, powiedziałbym, że jest bliskie zeru. W związku z tym mogę jedynie powiedzieć, że kontaktujemy się z przedstawicielami Komisji Europejskiej i próbujemy ustalić termin, który byłby akceptowalny. Zakładamy, że zakończenie prac parlamentarnych powinno nastąpić w I kw. 2017 r., tak żeby ustawa mogła wejść w życie w przyszłym roku, nie w całości, ale w niektórych częściach – tłumaczył Mateusz Balcerowicz z Ministerstwa Środowiska.

Inne zmiany w ustawie Prawo wodne

Choć ceny wody w kontekście nowego Prawa wodnego to zmiany, o których mówi się najgłośniej, to nie można zapominać o tym, że dokument proponowany przez resort środowiska wprowadza szereg innych zmian. Wśród nich wymienić należy zagadnienia związane ze strefami ochronnymi ujęć wody. Zgodnie z obecnie obowiązującą ustawą Prawo wodne strefy ochronne ujęć wody mogą być ustanawiane w celu zapewnienia odpowiedniej jakości wody ujmowanej do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia oraz zapatrzenia zakładów wymagających wysokiej jakości, a także ze względu na ochronę zasobów wodnych. Obecnie ustanawianie stref ochronnych ujęć wody jest nieobligatoryjne, co oznacza, że ustanawia się je wyłącznie na wniosek właściciela ujęcia wody.

Natomiast, jeżeli projekt ustawy Prawo wodne wejdzie w życie w zaproponowanej formie, ustanowienie strefy będzie czynnością obowiązkową. Strefa ochronna ujęcia wody, obejmująca wyłącznie teren ochrony bezpośredniej, będzie ustanawiana z urzędu, w drodze decyzji, przez właściwy organ Wód Polskich, dla wszystkich ujęć wody z wyjątkiem ujęć wody służących do zwykłego korzystania z wód – tłumaczyła Malwina Piwońska (Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie).

W projekcie ustawy Prawo wodne przewiduje się również wprowadzenie szeregu nowych instrumentów ekonomicznych, wspomagających racjonalną gospodarkę zasobami wodnymi. Poszerzony zostanie zakres stosowania opłat za korzystanie z zasobów wodnych – dotychczas były to opłaty za pobór wód i odprowadzanie ścieków, teraz będą objęte: usługi wodne, zmniejszenie naturalnej retencji oraz wydobywanie z wód powierzchniowych kamienia i innych materiałów – mówiła dr inż. Izabela Godyń (Politechnika Krakowska).

Warto podkreślić, że w projekcie założono również zlikwidowanie zwolnień z opłat. Nie będą z nich korzystać takie sektory jak: energetyka konwencjonalna, energetyka wodna czy rolnictwo.

Wśród tematów omawianych przez przedstawicieli branży w Warszawie nie zabrakło również kwestii związanych ze stratami wody, a także odpowiednim opomiarowaniem poboru. Drugi dzień konferencji zdominował temat obowiązków nakładanych na poszczególne jednostki przy wdrażaniu planów bezpieczeństwa wody.

Konferencja zakończyła się warsztatami, podczas których krok po kroku omówiony został sposób opracowania i wdrażania planów w zakresie bezpieczeństwa dostaw wody na przykładzie wytycznych WHO.