Jeden z elementów programu rządowego pn. „Stop Suszy” to „skuteczne zarządzanie zasobami wodnymi dla zwiększenia dyspozycyjności zasobów wodnych”. To zadanie dla spółek wodociągowych, które mogą poprawić własny bilans wodny i zminimalizować straty wody pojawiające się podczas produkcji i dystrybucji. W tym celu mogą skorzystać z narzędzi cyfrowych stworzonych przez polskich inżynierów – dzięki oprogramowaniu ubytki cennej wody można zredukować nawet o 9%. Takie rozwiązania przysłużą się minimalizacji skutków susz, które z roku na rok stają się coraz bardziej dokuczliwe.

Innowacyjne rozwiązania są niezbędne

Międzynarodowe Stowarzyszenie Wody (ang. International Water Association, IWA) zajmuje się wdrażaniem dobrych praktyk i tworzeniem standardów w zakresie zrównoważonej gospodarki zasobami wodnymi. Organizacja podkreśla konieczność wprowadzania innowacyjnych rozwiązań, które pomogą zmierzyć się ze światowymi wyzwaniami wywołanymi niedoborami (a także nadmiarami) wody. Dokument opublikowany przez IWA, „Digital Water: Liderzy branży przedstawiają drogę transformacji”*, stał się podstawą nowego programu organizacji, który udostępnia przedsiębiorstwom użyteczności publicznej obszerną wiedzę o badaniach, innowacjach i technologiach w zakresie cyfrowych rozwiązań wodnych.

IWA oferuje też zbiór wskaźników umożliwiających ocenę stanu sieci wodociągowej, a także strat wody. Z tej metodologii skorzystali polscy inżynierowie oprogramowania, którzy opracowali narzędzie SmartFlow przyspieszające lokalizację ukrytych wycieków w wodociągach.

Przedsiębiorstwa wod-kan mogą zarządzać zasobami wodnymi

Właśnie innowacyjne rozwiązania są w stanie usprawnić gospodarowanie wodą i skutecznie pomóc w ograniczaniu jej strat w rurociągach. Dla przedsiębiorstw wod-kan ilość wody uzdatnionej powinna być taka sama jak sprzedanej – te wartości powinny się równoważyć. By do tego dążyć, należy w maksymalnym stopniu zapobiegać stratom. Jeśli wycieki pozostają niezauważone, konieczne jest zwiększenie produkcji wody, by pokryć zapotrzebowanie odbiorców. Dlatego ta ważne jest szybkie wykrycie awarii i jej usunięcie.

Takie działania mają ogromne znaczenie przy minimalizacji skutków suszy. Przedsiębiorstwa wodociągowe z Wrocławia, Gliwic, Chrzanowa, Halinowa, Andrychowa i Prusic zdecydowały się na wykorzystanie narzędzia SmartFlow do lepszego gospodarowania wodą.

Woda na wagę złota

Prawidłowe zarządzanie zasobami wodnymi jest obecnie niezbędne. Już w 2019 r. gminy wystosowały 350 apeli do mieszkańców o racjonalne użytkowanie wody. W tym roku już kilkadziesiąt lokalnych samorządów ponowiło taką prośbę. Prowadzone badania wykazują niski stan wód podziemnych i obniżenie ich poziomu w studniach głębinowych. Z powodu susz te zasoby są poważnie zagrożone. A właśnie z nich korzystamy, czerpiąc wodę pitną – w Polsce jest ona w 70% pozyskiwana z ujęć podziemnych**.

Zasoby wodne na terenie naszego kraju maleją od ponad pół wieku, przy czym w ostatnich latach zjawisko się nasiliło. Na obszarze Polski występowały w tym czasie wszystkie rodzaje suszy: atmosferyczna, hydrologiczna i hydrogeologiczna. Pojawianie się podobnych apeli jest wyraźnym sygnałem powagi sytuacji, która – posługując się analogią – stanowi niezwykle głęboki problem. Nie ulega wątpliwości, że każde działanie na rzecz niwelowania skutków suszy jest wysoce pożądane – mówi Kamila Cieśla, Client Engagement Manager, szefowa Działu Obsługi Klienta SmartFlow.

Cyfryzacja w walce z suszą

Na świecie rośnie zainteresowanie wykorzystywaniem innowacyjnych technologii wodnych oraz analiz Big Data (ogromnych zbiorów danych) jako narzędzi wspierających gospodarowanie zasobami wodnymi. Takie obserwacje przytacza raport pn. „Zarządzanie zasobami wodnymi w Polsce 2018”***. Opracowanie wskazuje na możliwość działania m.in. firm wodociągowo-kanalizacyjnych w ramach gospodarki obiegu zamkniętego. Służą temu takie rozwiązania, jak systemy nawadniania, odsalania, filtracji czy instalacje do recyklingu wody. Natomiast dzięki przetwarzaniu danych dotyczących wody można podejmować decyzje i prowadzić działalność na podstawie rzeczywistych informacji o jej stanie czy zapotrzebowaniu.

Przedsiębiorstwa wodociągowe mają do dyspozycji ważne narzędzie, pomocne w podejmowaniu działań służących przeciwdziałaniu skutkom suszy. To dane, jakie generują, a które można łatwiej zebrać i analizować dzięki czujnikom IoT zamontowanym w sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. Tych danych jest – można powiedzieć, nomen omen – całe morze. Dzięki nim można nie tylko oszczędzać wodę czy racjonalnie zaprojektować i modernizować sieć wodociągową, ale również wspierać retencję w miastach. Rozwiązania IT pomagają w ograniczeniu skutków suszy – wyjaśnia Kamila Cieśla.

Gigantyczne oszczędności wody

Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji we Wrocławiu od czasu wdrożenia SmartFlow (jeszcze w 2016 r.) zaoszczędziło 1,5 m3 wody, czyli 1,5 mld litrowych butelek. Jest to ilość pokrywająca roczne zapotrzebowanie 60 tys. osób. Spółka wykorzystuje narzędzie cyfrowe do lokalizacji ubytków wody.

Nowoczesne przedsiębiorstwo wodociągowe powinno koncentrować się na dostarczeniu do klienta wody o jak najwyższej jakości, w sposób nieprzerwany i przy zachowaniu jak najniższego poziomu strat. Dzięki SmartFlow w szybki sposób lokalizujemy jeden z najtrudniejszych typów awarii wodociągowej, czyli tzw. ukryty wyciek. Obniżenie poziomu strat wody daje również znaczące korzyści ekonomiczne – mówi Grzegorz Karlik, menedżer Zakładu Eksploatacji Sieci MPWiK we Wrocławiu.

Szybkie wykrywanie awarii umożliwia ich szybkie usuwanie. Monitoring stanu sieci wodociągowej to jedno z działań wpisujących się w strategiczne poczynania na rzecz ograniczania skutków suszy.

Oszczędzane są miliardy litrów wody, która mogłaby wyciekać z sieci wodociągowej. Zmniejszane jest tym samym jej marnowanie na etapie dystrybucji do odbiorców. To sprzyja racjonalnemu gospodarowaniu zasobami wody w przedsiębiorstwach i przyczynia się pośrednio do przeciwdziałania skutkom suszy – podsumowuje Kamila Cieśla.

SmartFlow jest przykładem wykorzystania technologii w skutecznym zarządzaniu zasobami wodnymi dla zwiększenia dyspozycyjności zasobów wodnych****. W ten sposób realizowane są cele, jakie przed służbami stawiają organizatorzy rządowego programu „Stop Suszy”, przygotowanego przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie.

Więcej informacji na: http://smart-flow.eu/

Przypisy:

* International Water Association’s (IWA): “Digital Water Industry leaders chart the transformation journey” https://iwa-network.org/publications/digital-water

** „Zasoby dyspozycyjne wód podziemnych” - Konferencja ogólnopolska Stop suszy! 22 marca 2019 r. https://stopsuszy.pl/dokumenty-do-pobrania/konferencja-22-03-2019/

*** Raport: „Zarządzanie zasobami wodnymi w Polsce 2018” przygotowany w wyniku realizacji programu GNCP pn. „Zarządzanie zasobami wodnymi 2018”, z prezentacją podczas wydarzenia Cities for Climate Urban Summit, 5 grudnia 2018 w ramach 24. sesji Konferencji Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (COP24) w Katowicach http://ungc.org.pl/wp-content/uploads/2018/12/zarzadzanie-zasobami-wodnymi-www.pdf

**** Zasoby dyspozycyjne to ilość wód podziemnych możliwa do pobrania z obszaru bilansowego w określonych warunkach środowiskowych i hydrogeologicznych, bez wskazywania szczegółowej lokalizacji i warunków techniczno-ekonomicznych ujmowania wód.

Przeczytaj także: Utrzymanie infrastruktury wodociągowej kluczowym wyzwaniem