To oczywiście nie jedyna forma kontroli: w 100 punktach miasta pracownicy laboratoriów ZWiK Łódź i sanepidu pobierają próbki wody, badają niemal 100 parametrów fizykochemicznych i bakteriologicznych.

Małże i ryby przebywają w akwariach, przez które przepływa woda ze studni głębinowych oraz ujęcia w Tomaszowie Mazowieckim. Są sprowadzane z niezwykle czystego jeziora w Wielkopolsce. Do kontroli jakości wykorzystuje się specjalnie wyselekcjonowane dojrzałe, około 10-letnie, osobniki. W zespołach po osiem sztuk są umieszczane w siedmiu zbiornikach przy ujęciach wody.

Małże w łódzkich wodociągach. Fot. ZWiK Łódź

Zadbano o komfort żywych organizmów. By nie narażać ich na stres, zbiorniki są zaciemnione, izolowane od hałasu i mają zamontowane amortyzatory tłumiące drgania podłoża. We wnętrzu akwariów znajdują się urządzenia do natleniania wody oraz czujniki wykrywające aktywność małży. Ich osiadły tryb życia powoduje, że pobyt bez ruchu nie stanowi problemu.

Osobniki filtrują wodę pobierając z niej pokarm i tlen. W ciągu godziny jeden przetwarza jej nawet trzy litry. Natychmiast reagują na zmianę temperatury wody, tempa jej przepływu lub wzrost poziomu zanieczyszczeń. Zachowują się jak żywe laboratoria chemiczne. Substancje szkodliwe wywołują u nich stres i w reakcji obronnej od razu zamykają muszle chroniąc się przed toksynami.

Małże w łódzkich wodociągach. Fot. ZWiK Łódź

Nagłe zamknięcie przez kilka osobników wykrywa system alarmowy – włącza się lampa sygnalizacyjna, a na ekranie komputera pojawia komunikat. W takiej sytuacji miasto zostanie odcięte od wody, którą zbadają laboranci. Jednak nigdy nie doszło do takiego zdarzenia. Po trzech miesiącach małże wracają do jeziora, z którego je odłowiono. Ich miejsce zajmuje kolejna grupa.

ZWiK Łódź ma jeden z największych systemów biomonitoringu wody w Polsce. Żywe organizmy nie wykryły dotąd żadnych zagrożeń dotyczących jakości dostarczanej mieszkańcom wody. Łódzka woda w ponad 90% pochodzi z 48 studni głębinowych i jest uznawana za jedną z najlepszych w kraju.

Przeczytaj także: Mazowsze: skończą się kłopoty z wodą dla 2 tys. osób