Wiedza coraz większa

Technologie bezwykopowe

Ankieta, dotycząca znajomości technologii bezwykopowych, opierała się na pytaniu: "Jak ocenia Pan(i) ogólnie swoją znajomość technologii bezwykopowych?" Najczęściej odpowiadający deklarowali dość przeciętną znajomość technologii bezwykopowych - do nieco większej wiedzy przyznawali się reprezentanci PWIK, do najsłabszej - urzędnicy. Na skali od 1 ("zupełnie nie znam") do 7 ("znam bardzo dobrze") pracownicy PWIK deklarowali średnio 5,0; projektanci - 4,6; wykonawcy - 4,4, a urzędnicy - 3,7. Urzędnicy deklarowali również najsłabszą znajomość, jeśli chodzi o konkretne technologie bezwykopowe. Drugie pytanie brzmiało bowiem: "Na ile zna Pan(i) poszczególne rodzaje technologii bezwykopowych?" Ankieta wyróżniała następnie: inspekcje TV, renowacje sieci, bezwykopową wymianę sieci, mikrotunelowanie, przeciski i horyzontalne przewierty sterowane. Spośród technologii bezwykopowych największą znajomością cieszyły się przeciski (średnia 4,7 wśród ogółu przebadanych), a w dalszej kolejności: renowacja sieci (4,3), bezwykopowa wymiana sieci (4,1), HDD (3,9), inspekcje TV (3,8) oraz mikrotunelowanie (3,7). Trzecie pytanie o technologie bezwykopowe dotyczyło ich cech charakterystycznych, takich jak aspekt ekonomiczny, aspekt ekologiczny, brak utrudnień społecznych (np. w ruchu komunikacyjnym), możliwość wykonawstwa w skomplikowanych warunkach terenowych, szybkość realizacji i zaawansowanie technologiczne. Respondenci mieli za zadanie określić, która z powyższych cech jest według nich najważniejsza przy wyborze technologii. Najistotniejszymi cechami technologii bezwykopowych (wskazywanymi w pierwszej kolejności) były: brak utrudnień społecznych (w tym utrudnień w ruchu komunikacyjnym) oraz aspekt ekonomiczny - ten ostatni podkreślany zwłaszcza przez urzędników. W drugiej kolejności jako ważną wskazywano możliwość wykonawstwa w skomplikowanych warunkach terenowych. Ostatnie pytanie w tej części ankiety miało na celu poznanie najpopularniejszych źródeł, z których ankietowani czerpią wiedzę na temat technologii bezwykopowych. Odpowiedzi wykazały, że źródła wiedzy najczęściej wykorzystywane przez badanych to: konferencje, seminaria, szkolenia (częściej wskazywane przez pracowników PWIK oraz projektantów - odpowiednio 29,2% i 30,6% wskazań w danej grupie badanej); firmy wykonawcze (najczęściej wskazywane przez urzędników - 36,9%) oraz prasa branżowa (wskazania od 16,9% wśród urzędników do 24% wśród wykonawców). Dość znaczny odsetek przebadanych urzędników korzystał też z informacji od przedstawicieli handlowych producentów (co piąty urzędnik wskazywał to źródło w pierwszej kolejności). Ostatnie pytanie, dotyczące źródeł wiedzy, jest szczególnie istotne dla wszystkich tych, którym szczególnie zależy na popularyzacji technologii bezwykopowych - a takich osób wśród naszych czytelników zapewne nie brakuje. Warto zwrócić uwagę, że osoby o największym potencjale decyzyjnym, jeśli chodzi o stosowanie nowoczesnych technologii, czyli urzędnicy i przedstawiciele przedsiębiorstw wodno-kanalizacyjnych, mają stosunkowo mniejszą wiedzę o branży bezwykopowej. Jednocześnie przyznają, że głównym źródłem informacji, dzięki któremu mają szansę na zdobycie lepszego wykształcenia w tej dziedzinie, są przede wszystkim firmy wykonawcze oraz konferencje i szkolenia. Wyniki tej ankiety zwracają uwagę na fakt, jak ważne są takie formy szerzenia wiedzy i docierania z nią do właściwych osób.

Wizerunek materiałów

W pierwszym z przeprowadzonych badań pytanie brzmiało: "Jakie materiały zarekomendowałby Pan/i do wykonania magistrali wodociągowej?" Wyniki wyglądały następująco: na pierwszym miejscu znalazł się polietylen, zalecany zwłaszcza przez projektantów. Jedynie urzędnicy wymieniali materiał PE na drugim miejscu, zaraz po tworzywie PCV. Wyniki badań z 2006 r. porównywane były z rokiem 2004, co pozwoliło na zaobserwowanie zmian, jakie zaszły w sposobie postrzegania poszczególnych materiałów, z jakich wytwarza się rury. Badanie wykazało, że w wyraźny sposób poprawił się wizerunek betonu jako materiału do wytwarzania rur. Postrzeganie tego materiału poprawiło się przede wszystkim w zakresie "łatwości montażu" oraz "nowoczesności" - w tych dwóch wymiarach zmiany średnich ocen są wyższe niż 0,5 punktu. Wyraźną poprawę wizerunku odnotowujemy również w odniesieniu do stalowych rur cynkowanych, żeliwa szarego oraz żeliwa sferoidalnego. Polietylen to materiał, który niezmiennie od roku 2000 jest najczęściej rekomendowany do budowy wodociągu. Stosunkowo często zalecane są również rury z PVC, żeliwa sferoidalnego i PP - rury z innych materiałów były wymieniane znacznie rzadziej. Do budowy kanalizacji zdecydowanie najczęściej rekomenduje się rury z PVC - materiał ten wskazywany był zdecydowanie najczęściej we wszystkich dotychczasowych pomiarach. Zdecydowanie rzadziej do budowy kolektorów kanalizacyjnych zalecane są rury z innych materiałów - relatywnie najczęściej wskazywano na rury kamionkowe oraz z PE, zaś w dalszej kolejności z betonu, PP oraz żywicy poliestrowej.

Czynniki wyboru systemów i materiałów

Wśród czynników branych pod uwagę przy wyborze systemów/materiałów, z jakich wykonane są rury wodociągowe i kanalizacyjne, niezmiennie od 2000 r., na pierwszym miejscu wymieniana jest bezawaryjność. Pozostałe aspekty są wyraźnie mniej istotne - w tym miejscu należy wymienić: cenę, materiał, z jakiego wykonany jest system, okres gwarancji, kompletność systemu, certyfikaty jakości oraz łatwość montażu. Analizując dokładniej deklaracje respondentów, widzimy, że dla urzędników bardziej istotna niż dla ogółu badanych jest cena rozwiązania oraz ekologiczność i fakt reklamowania, dla reprezentantów PWiK istotniejszy był kraj produkcji systemu, dla projektantów wyraźnie istotniejsza jest kompletność systemu, zaś dla wykonawców ważniejsze są dostępność elementów systemu w hurtowniach oraz łatwość montażu. Warto zauważyć, że od roku 2000 praktycznie nie zmienia się wizerunek tworzyw sztucznych - w porównaniu z rokiem 2004 "in plus" zmieniło się jedynie ich postrzeganie w zakresie "ekologiczności". Obserwowane zmiany w ocenie poszczególnych materiałów, choć w niektórych przypadkach są wyraźne, nie są na razie na tyle znaczące, by zmienić dotychczasową hierarchię postrzegania materiałów do wytwarzania rur. Niezmiennie od początku pomiarów najlepszy wizerunek mają tworzywa sztuczne, szczególnie PE i PVC, a w mniejszym stopniu również PP oraz żeliwo sferoidalne i żywica poliestrowa.

Zestawienie postrzegania PE przez różne grupy respondentów wskazuje, że wizerunek tego materiału jest podobny w odczuciu wszystkich decydentów w procesie inwestycyjnym - nie ma grupy, która postrzegałaby go wyraźnie lepiej lub wyraźnie gorzej. Bardziej szczegółowa analiza postrzegania PE wskazuje, że surowiec ten jest wyraźnie gorzej (w porównaniu z ogółem populacji) postrzegany w Wielkopolsce oraz na południowym wschodzie (województwa świętokrzyskie, małopolskie i podkarpackie), zaś wyraźnie lepiej na wschodzie i północnym wschodzie (województwa lubelskie, podlaskie i warmińsko-mazurskie). W poszukiwaniu wiedzy i informacji o systemach wodociągowych i kanalizacyjnych badani najczęściej sięgają do Internetu. Obecne badanie potwierdziło zaobserwowaną już w roku 2004 rosnącą rolę tego medium. W roku bieżącym internet jest najczęściej wskazywanym spontanicznie nośnikiem informacji, z którego korzystają respondenci. Z analiz wynika, że wzrost znaczenia internetu może odbywać się kosztem spadku znaczenia katalogów/ulotek/folderów oraz wiedzy pozyskiwanej od przedstawicieli handlowych - wszystko, co do roku 2004 było w katalogach i głowach przedstawicieli teraz jest szybko dostępne w sieci. Przy wskazywaniu źródeł wiedzy i informacji z listy przygotowanej przed badaniem okazuje się, że największa grupa respondentów deklaruje korzystanie z opinii projektantów, jak również prasy branżowej, opinii inwestorów, opinii specjalistów z PWiK oraz informacji zdobytych podczas targów budowlanych. Niemniej jednak internet również w tym przypadku jest źródłem, które najszybciej zyskuje na znaczeniu.

Źródła wiedzy

Analiza ważności poszczególnych źródeł wiedzy dla różnych grup respondentów potwierdza w zdecydowanej większości wcześniejsze ustalenia związane ze spontanicznym i asystowanym wskazywaniem źródeł wiedzy. I tak:
- dla urzędników najważniejszym źródłem wiedzy są opinie projektantów, a w dalszej kolejności opinie PWiK oraz wykonawców - łącznie te trzy źródła uzyskały 55,5% wskazań.
- dla reprezentantów PWiK nie ma jednego źródła, które miałoby zdecydowanie większe znaczenie niż pozostałe. Dla urzędników (w przypadku urzędników takim źródłem były opinie projektantów). W ich przypadku kilka źródeł ma ważność na poziomie kilkunastu procent - są to opinie wykonawców, prasa branżowa, targi oraz szkolenia. Łącznie trzy najważniejsze źródła uzyskują 45,4% wskazań.
- dla projektantów, podobnie jak dla wspomnianych wcześniej reprezentantów PWiK, kilka źródeł ma podobne znaczenie (kilkanaście procent ważności) - są to: opinie inwestorów, prasa branżowa, szkolenia, opinie PWiK, targi oraz Internet. Łącznie trzy najważniejsze źródła uzyskują 42,3% wskazań.
- dla wykonawców relatywnie najważniejsze są opinie projektantów, prasa branżowa, opinie inwestorów, Internet oraz opinie PWiK. Łącznie trzy najważniejsze źródła uzyskują 47,7% wskazań.
Wśród źródeł wiedzy i informacji częściej niż w roku 2004 są obecnie wskazywane ośrodki naukowe. Współpracę z nimi deklaruje co piąty badany (19,6% - w roku 2004 było to 8,0%) - najczęściej są to specjaliści z PWiK oraz projektanci

Wnioski

Jak skorzystać z omówionej ankiety w celu skutecznej popularyzacji technologii? Wyniki przeprowadzonych sondaży wyraźnie pokazują wzrost wiedzy na temat technologii bezwykopowych u osób związanych z branżą. Przekonujemy się też, jak ważna jest troska o to, by o nowych technologiach, materiałach i rozwiązaniach, dowiadywały się osoby decydujące o ich stosowaniu - urzędnicy i pracownicy zakładów wod-kan. Dlatego też istotną rolę w rozpowszechnianiu wiedzy specjalistycznej odgrywają branżowe targi i szkolenia oraz docieranie z informacją do instytucji publicznych, spośród których wywodzi się większość inwestorów. Wyniki omówionego sondażu mogą być też pomocne dla wykonawców działających w poszczególnych technologiach oraz producentów produktów instalacyjnych z różnych materiałów. Stopień znajomości różnych rozwiązań i opinie dotyczące każdego z materiałów instalacyjnych, powinny dać do myślenia ich dostawcom i producentom. Będą oni mogli zadbać o odpowiednią promocję danej technologii lub poprawę wizerunku produktu, poprzez stałe podnoszenie jego jakości. Rozwój technologii bezwykopowych, sprawne zarządzanie procesem transferu wiedzy i najlepszych praktyk oraz profesjonalne wprowadzenie nowych inicjatyw technologicznych wyznaczają kierunek rozwoju branży. Znajomość tych zagadnień przez wszystkich uczestników procesu inwestycyjnego, w tym zwłaszcza umiejętność prawidłowej aplikacji nowoczesnych produktów i usług, stanowi podstawę, na której można opierać współczesne strategie rozwoju na wciąż poszerzającym się rynku infrastruktury podziemnej.