Czy mógłby Pan opowiedzieć polskim czytelnikom o swojej karierze w branży technologii bezwykopowych i o własnych zainteresowaniach? Jakiego uniwersytetu jest Pan absolwentem?
Ukończyłem Uniwersytet Bath (w stopniu inżyniera) w 1970 r., po czym zostałem zatrudniony na uczelni w Zakładzie Materiałoznawstwa, gdzie do roku 1973 zajmowałem się badaniami w zakresie właściwości i nowego wykorzystania materiałów. Praca w tym zakładzie zaowocowała obronieniem doktoratu w 1975 r. Jednocześnie w 1973 roku dołączyłem do zespołu badawczego R&D (ang. Research and Development) przeprowadzającego badania również w zakresie materiałów konstrukcyjnych wykorzystywanych w technologiach bezwykopowych. Będąc członkiem zespołu R&D, zostałem zaangażowany nie tylko w samą produkcję przeciskowych rur betonowych, ale również we wdrażanie technologii wykorzystującej te rury w różnych częściach świata. W ramach obowiązków służbowych spędziłem bardzo dużo czasu w Japonii. Duże wrażenie, jeśli chodzi o ten kraj, wywarł na mnie ogromny postęp w technologii mikrotunelowania, który udało się osiągnąć Japończykom w ciągu zaledwie kilkunastu lat. W sposób szczególny jestem wdzięczny Panu dr Tohyama - pełniącemu wówczas funkcję Głównego Dyrektora Departamentu Ministerstwa Konstrukcji Kanalizacyjnych (Ministry of Constructions Sewerage Department) za wsparcie, jakiego udzielił mi podczas mojego pobytu w Japonii. Miałem nawet to szczęście, że udało mi się przekonać dr Tohyama, by sprowadził przedstawicieli wybranych firm japońskich na pierwszą w historii ISTT konferencję z serii NO-DIG, jaka została zorganizowana w Londynie w 1985 r. W 1987 r. dołączyłem do koncernu INSITUFORM GROUP. Początkowo pełniłem tam funkcję R&D managera, później jednak awansowałem. Ostatecznie w 1991 r. zostałem powołany na stanowisko vice-prezesa INSITUFORM GROUP oraz General Managera na rejon Azji Południowo-Wschodniej (Azji Pacyficznej). W sumie dla INSITUFORM GROUP pracowałem do 2002 r., czyli do momentu utworzenia tzw. J-D Associates (Stowarzyszeń J-D). Razem ze mną do J-D Associates przystąpił mój serdeczny kolega dr Heavens, który obecnie pełni funkcję sekretarza ISTT ds. technicznych. Wspólnie z nim nabyłem jeszcze w 2003 r. udziały w Jason Consultants. Dzięki zaangażowaniu się w jej działalność mam możliwość uczestniczenia w realizacji projektów z całego świata, w tym w USA, Hong Kongu czy Indiach.

We wrześniu br. zostanie Pan prezesem ISTT. Czy ma Pan jakieś szczególne plany związane z działalnością ISTT?
Wypracowanie solidnej marki ISTT kojarzącej się z pełnym profesjonalizmem, dokładnością i zaufaniem kosztowało poszczególnych jej członków wiele lat pracy. Tego trudu nie wolno nam pod żadnym pozorem zmarnować ani teraz, ani tym bardziej w przyszłości. Oczywiście głównym celem ISTT nadal pozostaje pełna popularyzacja, udoskonalanie jak i rozwijanie nowych technologii bezwykopowych. Nam samym zależy również na pozyskiwaniu nowych członków, zwłaszcza spośród organizacji powstających kolejno w różnych zakątkach świata. Przez swoje doświadczenie w branży technologii bezwykopowych pragniemy nie tylko udzielać im wsparcia i fachowej pomocy, ale również wspólnie z nimi rozwiązywać problemy, które wciąż utrudniają osiągnięcie wysokiej jakości i niezawodności w zakresie technologii bezwykopowych. W swojej działalności nie zapominamy także o konieczności nawiązywania współpracy z organizacjami związanymi z zupełnie odrębnymi dyscyplinami bądź gałęziami budownictwa inżynieryjnego. Liczymy, że właśnie dzięki tej współpracy uda się nam zwrócić uwagę szerszej grupy osób na możliwości i zalety technologii bezwykopowych, w tym w szczególności na ich niewielką uciążliwość w stosunku do środowiska naturalnego. To właśnie temu celowi podporządkowano w ostatnim czasie szereg nowych inicjatyw podjętych m.in. przez Sekretarza Wykonawczego ISTT.

Wszystkie konferencje z serii NO-DIG, które zorganizowano do tej pory w różnych częściach świata, postrzegane są jako jedne z najważniejszych wydarzeń w branży. Czy mógłby Pan powiedzieć polskim czytelnikom coś więcej o innych konferencjach związanych z technologiami bezwykopowymi, organizowanych np. tylko w Wielkiej Brytanii dla lokalnych inwestorów, producentów itp.? Czy członkowie ISTT biorą udział w przygotowaniach także tych konferencji?
Wiele stowarzyszeń związanych bezpośrednio z technologiami bezwykopowymi i jednocześnie należących do ISTT organizuje z powodzeniem swoje własne konferencje i wystawy, które w pełni wychodzą naprzeciw oczekiwaniom zarówno projektantów oraz inwestorów, jak i producentów. Przykładem takich konferencji może być chociażby NO-DID LIVE w Wielkiej Brytanii, Ville sans Tranchee we Francji czy nawet NO-DIG DOWN UNDER w Australii. Osobiście brałem udział jeszcze w TRENCHLESS ROADSHOW w Toronto. Część z tych konferencji, jak np. NO-DIG LIVE czy wreszcie VST (Ville sans Tranchee) organizowanych jest raz na dwa lata, reszta zazwyczaj odbywa się co roku. Pewnym wyjątkiem może być tutaj tzw. NORTH AMERICAN ROADSHOW, który odbywa się czasem 4-5 razy do roku w różnych miejscach tego kontynentu. Warto podkreślić, że poprzez swoich członków ISTT odgrywa znaczącą rolę w każdym z tych wydarzeń na świecie i jest przez nich dodatkowo reprezentowana. Nie bez znaczenia dla upowszechniania technologii bezwykopowych na świecie okazuje się również podejmowanie przez ISTT szeregu inicjatyw, których celem jest rozwijanie współpracy międzynarodowej, a przez to wymiana doświadczeń oraz wspólne rozwiązywanie problemów. Przejawem tego dążenia może być chociażby podjęcie (w tym roku) przez Główną Komisję Nadzorującą (Executive Steering Committee, ESC) decyzji odnośnie współpracy pomiędzy ISTT a Północnoamerykańskim Stowarzyszeniem Technik Bezwykopowych i Stowarzyszeniem z Hong Kongu (Hong Kong Society), w ramach której zdecydowano się przygotować aż dwie konferencje - jedną w San Diego, a drugą w Macao. W trakcie tych spotkań przedstawiciele zarządu ISTT wezmą udział w specjalnie na tę okazję przygotowanych warsztatach naukowych. W przyszłości oczekuję, że członkowie zarządu ISTT będą coraz częściej brali udział w takich lokalnych konferencjach, co z pewnością zwiększy prestiż i rangę międzynarodową tych wydarzeń.

Czy mógłby Pan teraz powiedzieć polskim czytelnikom coś więcej o TRC (ang. Trenchless Resource Center)?
TRC stanowi wyjątkowo bogaty zbiór materiałów konferencyjnych i wszelkich innych informacji związanych z technologiami bezwykopowymi, które zostały zgromadzone a następnie udostępnione on-line przez ISTT. Większość z tych materiałów pochodzi z konferencji organizowanych kolejno przez ISTT czy NASTT, jak również konferencji typu TRENCHLESS MIDDLE EAST czy nawet TRENCHLESS ASIA. W chwili obecnej dostęp do TRC mają jedynie członkowie ISTT. Do zalogowania się niezbędne jest osobiste hasło, które zostało przyporządkowane indywidualnie każdemu z członków przez ISTT. Członkowie poszczególnych organizacji bezwykopowych mogą poznać hasła, kontaktując się bezpośrednio ze swoją organizacją lub też z ISTT. Na dzień dzisiejszy Johnowi Heavens?owi (pełniącemu w ISTT funkcję seketarza ds. technicznych i odpowiedzialnego za udostępnianie materiałów) udało się zamieścić na TRC ponad 600 referatów. Mamy jednak nadzieję, że do końca tego roku udostępnionych zostanie kolejnych 1400 publikacji. W przyszłości chcielibyśmy oczywiście rozszerzyć zasięg platformy TRC oraz uzupełnić ją o dodatkowe prezentacje w Power Poincie. Zależy nam również na tym, by każda z organizacji członkowskich miała możliwość zamieszczania na platformie TRC informacji w swoim ojczystym języku.

Jakie czasopisma oprócz Tunneling i Drain Trader mógłby Pan polecić polskim czytelnikom?
W chwili obecnej na rynku ukazuje się wiele czasopism poświęconych tematyce związanej z technologiami bezwykopowymi, za których edycję odpowiadają również stowarzyszenia zrzeszone przy ISTT. Na szczególną uwagę zasługuje niewątpliwie: Trenchless Australia, No Dig Today (Wielka Brytania), Trenchless Technology (USA) czy wreszcie Tunelling and Trenchless Construction (Wielka Brytania). Cennym źródłem informacji mogą być dla polskich czytelników również publikacje zgromadzone w internetowych bazach danych lub platformach internetowych, np. takich jak: Trenchless eNews, Trenchless Work czy UNITRACC Newsletter. Osobiście kolekcjonuję czasopisma branżowe począwszy od 1985 r. Dzięki takiemu gromadzeniu czasopism udało mi się stworzyć własny, bardzo bogaty zbiór materiałów informacyjnych, z którego mogę w każdej chwili skorzystać.

Które z technologii bezwykopowej budowy sieci podziemnych są najczęściej stosowane w Wielkiej Brytanii?
Obecnie w Wielkiej Brytanii do najczęściej wykorzystywanych do tego celu technologii należą: mikrotunelowanie, przeciskanie rur przebijakiem pneumatycznym, tzw. kretem, wiercenia kierunkowe (HDD), pneumatyczne wbijanie rur (zwłaszcza rur stalowych) oraz wiercenia z wykorzystaniem świdra spiralnego. Należy jednak podkreślić, że technologie takie jak pneumatyczne wbijanie rur czy wreszcie wiercenia kierunkowe (HDD) są u nas w dalszym ciągu doskonalone i rozwijanie, przez co zakres ich zastosowania może znacznie się rozszerzyć. Uważam również, że wykorzystywanie technologii wiercenia opartej na świdrze śrubowym do wbudowania przewodów w warunkach przeciętnego umiarkowanego występowania wód gruntowych jest jak najbardziej uzasadnione, a sama metoda bardzo dobrze rokuje na przyszłość.

Które z technologii bezwykopowej renowacji sieci podziemnych są najczęściej stosowane w Wielkiej Brytanii?
Do najpopularniejszych i z pewnością najbardziej konkurencyjnych metod bezwykopowej renowacji należą technologie wykorzystujące utwardzane powłoki żywiczne, znane także pod nazwą CIPP (ang. cured-in-place pipe, rura utwardzana na miejscu). Oczywiście i u nas technologie te podlegały pewnym przeobrażeniom, zwłaszcza jeśli chodzi o wybór materiałów czy systemu utwardzania. I tak np. do produkcji rękawów coraz częściej wykorzystuje się materiały o stosunkowo niewielkiej kurczliwości, a system utwardzania rękawa promieniami UV zastępuje się stopniowo systemem utwardzania opartym na parze wodnej (odpowiedź na sugestie wysunięte przez zakład wodociągów Thames Water?s). Samo wprowadzenie do produkcji rękawów materiałów o niewielkiej kurczliwości ma na celu przede wszystkim wyeliminowanie ryzyka powstawania tzw. szczeliny pierścieniowej (wolnej przestrzeni pomiędzy istniejącym kanałem a wprowadzonym rękawem).

Który z projektów zrealizowanych ostatnio w Wielkiej Brytanii okazał się najbardziej wymagający?
Jest mi niezwykle ciężko odpowiedzieć na to pytanie. Uważam nawet, że wskazanie tylko jednego projektu byłoby krzywdzące w stosunku do wielu brytyjskich projektantów i wykonawców, którzy za każdym razem, gdy pojawiały się jakieś problemy lub trudności, wykazywali się ogromną pomysłowością w ich rozwiązywaniu. W moim przekonaniu o prawdziwym sukcesie danej inwestycji lub osiągnięciach w danej dziedzinie nadal decyduje tak naprawdę sumienność oraz precyzja w wykonawstwie uzyskiwana przy stosunkowo niskich kosztach świadczonych usług. Nie sposób nie zgodzić się również z opinią, że grupa solidnych wykonawców może podnieść prestiż całej gałęzi przemysłu (w tym także tej związanej z technologiami bezwykopowymi) i to z korzyścią dla wszystkich osób zaangażowanych w przygotowanie i realizację inwestycji.

Jakie rury do bezwykopowej budowy i renowacji sieci podziemnych stosuje się najczęściej na terenie Wielkiej Brytanii?
Do bezwykopowej budowy sieci podziemnych powszechnie wykorzystuje się kamionkowe rury przeciskowe. Jeśli chodzi o renowacje sieci, dużą popularnością cieszą się z kolei powłoki żywiczne (CIPP) i rury polietylenowe (projekty wykorzystujące wkłady ściśle pasowane).

Jakie firmy związane z branżą technologii bezwykopowych działają na rynku brytyjskim? Czy brytyjscy inwestorzy polegają jedynie na rodzimych przedsiębiorstwach, czy może interesują ich również spółki zagraniczne?
Chociaż w Wielkiej Brytanii zostało opracowanych lub udoskonalonych wiele z powszechnie wykorzystywanych dziś metod bezwykopowej renowacji (np. CIPP, renowacja z wykorzystaniem wkładów ściśle pasowanych, pipe bursting) lub budowy sieci, my sami pozostajemy otwarci na nowe rozwiązania i wysokiej jakości technologie napływające do nas z różnych stron świata. Stąd tak często na rynku brytyjskim obserwuje się importowane maszyny lub wspomniane technologie. Wykazy firm międzynarodowych działających na rynku brytyjskim dostępne są u naszych rodzimych dystrybutorów i partnerów.