Zastosowanie odlewów staliwnych

Staliwo wykorzystywane jest do produkcji części różnorodnego przeznaczenia. To wytrzymały i plastyczny materiał, który charakteryzuje szerokie zastosowanie, szczególnie w przypadku sprzętu do pracy w trudnych warunkach. Staliwo to nic innego jak stop żelaza z węglem, w którym zawartość węgla wynosi nie więcej niż 2%. Jakie wyróżniamy rodzaje staliwa, jak powstają odlewy staliwne i jakie są ich właściwości i zastosowanie?

Rodzaje staliwa

Wyróżnia się dwa główne rodzaje staliwa - stopowe i niestopowe. Staliwo stopowe wykorzystuje się głównie przy tworzeniu wszelkiego rodzaju konstrukcji, zaś staliwo niestopowe wykorzystywane jest do tworzenia odlewów do pracy pod ciśnieniem. Zwykle w szerokiej ofercie produkcyjnej firm można znaleźć konstrukcyjne staliwo węglowe lub stopowe oraz staliwa do ulepszania cieplnego i przesycania. Takie staliwa to materiały o podwyższonej wytrzymałości na ścieranie.

Jak powstają odlewy staliwne?

Aby odlewy staliwne cechowały się wytrzymałością i odpornością na czynniki zewnętrzne, konieczne jest poddanie ich obróbce cieplnej. W stanie surowym materiał charakteryzuje się gruboziarnistą strukturą, wydzielaniem kruchych związków i dużymi naprężeniami odlewniczymi, a możliwość obróbki cieplnej ułatwia zmianę właściwości staliwa.

Obróbką cieplną jest m.in. zabieg wyżarzania - nagrzewania przedmiotów do konkretnej temperatury, a następnie staliwo chłodzone jest przez określony czas. Takie zabiegi mogą m.in. spowodować zmianę budowy wewnętrznej materiału oraz jego strukturę.

Po obróbce cieplnej produkt końcowy wymaga kontroli pod względem wymagań klienta. Wówczas przeprowadza się m.in. kontrolę wymiarową i kontrolę kształtu, sprawdzenie ewentualnych wad wewnętrznych i zewnętrznych oraz tzw. trasowanie odlewu, czyli usunięcie naddatków.
W niektórych przypadkach odlewy staliwne poddawane są badaniom w laboratorium. Wówczas wykonuje się m.in. badania metalograficzne, sprawdzające strukturę produktu, oraz badania kontrolujące właściwości mechaniczne, wytrzymałościowe i plastyczne odlewu.

Właściwości odlewów staliwnych

Staliwa cieszą się dużą popularnością głównie ze względu na właściwości plastyczne materiału. Odlewy staliwne są podatne na dowolne kształtowanie, dzięki czemu można stworzyć z nich niemalże dowolne kształty dostosowane także do niestandardowych potrzeb klientów. Co więcej, staliwa to materiały o zwiększonej odporności na wszelkie uszkodzenia, ścieranie, korozję, czy działanie środków chemicznych.

Do zalet odlewów staliwnych zalicza się także ich podatność na skrawalność i spawalność, gdyż dobrze znoszą obróbkę cieplno-chemiczną. Ponadto staliwo jest tańsze w porównaniu do innych metali, dzięki czemu koszt produkcji większej ilości części jest zdecydowanie mniejszy.

odlewy z żeliwa szarego, łożyska oczkowe, żeliwo sferoidalne

Odlewy staliwne i ich zastosowanie

Odlewanie staliwa znalazło swoje zastosowanie w wielu branżach przemysłu, mechaniki, czy produkcji. Głównie odlewy dzieli się na tzw. grupy asortymentowe. Są to m.in. odlewy do kruszarek szczękowych, stożkowych, młotkowych i udarowych oraz odlewy zębów i ogniw gąsienic do koparek i ładowarek. Ponadto staliwo wykorzystuje się do produkcji części do młynów stosowanych w przeróbce rud metali, węgla kamiennego i brunatnego, czy surowców mineralnych.

Elementy ze staliwa znaleźć można także w akcesoriach posadzkowych dla górnictwa, czy częściach do ciężkich maszyn roboczych i wozów dostawczych. Co więcej, ze staliwa tworzy się odlewy płyt anodowych i kokil. Mówiąc prościej, ze względu na właściwości materiału, staliwo wykorzystywane jest głównie w motoryzacji oraz przemyśle kopalnianym.

Odlewy z żeliwa

Odlewy z żeliwa często idą w parze z odlewami staliwnymi. Różnicą pomiędzy elementami jest przede wszystkim skład materiałów - w żeliwie znajduje się około 2% więcej węgla. Zwykle części żeliwne produkowane są z żeliwa szarego, stopowego i żeliwa sferoidalnego. Odlewy z żeliwa znajdują zastosowanie w podobnych branżach jak materiały ze staliwa, jednak żeliwo jest nieco trudniejsze w obróbce plastycznej.

Podsumowanie

Staliwo to materiał często wykorzystywany do produkcji różnego rodzaju części i elementów konstrukcyjnych, które znajdują zastosowanie w wielu branżach. Właściwości staliwa umożliwiają stworzenie wytrzymałych, solidnych i odpornych na działanie czynników zewnętrznych produktów, które wykorzystuje się w wielu dziedzinach. Przymierzając się do zamówienia odlewów staliwnych, należy wybrać producentów, którzy oferują dodatkowo badania kontrolne wytwarzanych produktów.