Organizatorem Kongresu z polecenia Przewodniczącego Polskiego Komitetu Organizacyjnego Światowego Kongresu Górniczego Piotra Buchwalda, został Jerzy Kicki, Prezes Zarządu Fundacji dla Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie. Honorowy patronat nad wydarzeniem objęli: Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej Lech Kaczyński oraz JM Rektor Akademii Górniczo-Hutniczej, prof. dr hab. inż. Antoni Tajduś. Kongres obradował dzięki sponsorom: KGHM Polska Miedź SA (Złoty Sponsor), Minova International Ltd. (Diamentowy Sponsor), Kopalni Węglowej SA, Katowickiemu Holdingowi Węglowemu SA, Jastrzębskiej Spółce Węglowej SA, PGE KWB Bełchatów SA (Srebrni Sponsorzy) i in.
Historia organizacji Światowych Kongresów Górniczych sięga 1958 r., kiedy to został zorganizowany pierwszy Kongres w Warszawie. Od tej pory odbyło się dwadzieścia Kongresów, m.in. w Moskwie, Limie, Belgradzie, Madrycie, Londynie i Sztokholmie. Przyznanie Polsce na XX Kongresie w Teheranie organizacji spotkania w 2008 r. stało się wielkim wyróżnieniem - uznaniem dla polskiej nauki i techniki górniczej. W programie znalazły się m.in. tematy związane z nowymi technologiami w górnictwie, eksploracji podziemnej i odkrywkowej, środowiskiem kopalni podziemnej, informatyką w górnictwie, zrównoważonym rozwojem w przemyśle górniczym, zarządzaniem w górnictwie i zarządzaniem ryzykiem w ochronie powierzchni. Kongres został ubogacony przez sesje satelitarne o tematyce związanej z automatyzacją górnictwa, zarządzaniem rynkiem w ochronie powierzchni, mechaniką górotworu i jej wkładu w technologie górnicze oraz ekonomiką, zarządzaniem i projektowaniem w górnictwie. Uczestnicy mieli również okazję do zapoznania się z doświadczeniami i problemami polskiego górnictwa poprzez wyjazdy techniczne do kopalń.
W związku z jubileuszem 50-lecia Światowych Kongresów Górniczych dla uczestników przygotowano wiele atrakcji. Całość uświetniły: występ Zespołu Pieśni i Tańca "Śląsk", defilada orkiestr górniczych na krakowskim Rynku i widowisko artystyczne "Tradycje górnicze - Skok przez skórę".

W Kongresie wzięło udział ponad 1200 osób, z czego ponad połowę stanowili uczestnicy z Polski. Wśród gości zagranicznych przeważali reprezentanci Indii, Ukrainy, Rosji, Węgier, Chin, Czech i Niemiec. Swoją obecność zaznaczyli także uczestnicy z dalekiej Angoli, Australii, Nowej Zelandii i Republiki Południowej Afryki.
Dorobek naukowy Kongresu stanowi 288 referatów przyjętych do druku, z czego w trakcie obrad wygłoszono ponad 200 z nich.