Krakowska sieć kanalizacyjna pracuje w oparciu o dwa systemy, których głównymi elementami są oczyszczalnie ścieków Płaszów i Kujawy. Zakład Płaszów (układ krakowski) obsługuje około 500 tys. mieszkańców, a Kujawy (układ nowohucki) – około 250 tys. Systemy odprowadzające ścieki do tych oczyszczalni zaprojektowano jako grawitacyjne, a tylko tam, gdzie ukształtowanie terenu na to nie pozwala, zdecydowano się na lokalne sieci z oczyszczalniami. W centrum Krakowa funkcjonuje kanalizacja ogólnospławna (ścieki sanitarne i deszczowe odprowadzane są tymi samymi przewodami), a na obrzeżach miasta w systemie rozdzielczym (nieczystości odprowadzane są osobno).

Remont kolektora lewobrzeżnego Wilgi

Jednym z obecnie realizowanych w Krakowie zadań renowacyjnych na sieci kanalizacyjnej jest modernizacja kanału znajdującego się na lewym brzegu rzeki Wilgi. Prace te powierzono szczecińskiej firmie BLEJKAN S.A., która ma już spore doświadczenie w realizacji projektów renowacyjnych „u stóp” Wawelu. W ramach tego przedsięwzięcia kanał odnowiony zostanie na odcinkach o łącznej długości wynoszącej ponad 1010 m (od skrzyżowania ulic Kapelanka i Kobierzyńskiej do ul. Konopnickiej). Jego wymiary są zróżnicowane i wynoszą odpowiednio: 1850/2150 mm (811 m), 1900/2300 mm (119,5 m) oraz 2150/2500 mm (81 m). Betonowy kanał jest posadowiony na głębokości wynoszącej średnio od 4,2 do 5,5 m.


Przeprowadzona przed rozpoczęciem prac inspekcja potwierdziła m.in. powierzchowne korozje betonu, niewielkie ubytki materiału oraz naczelności między elementami konstrukcyjnymi. Technologia wykonania bezwykopowej renowacji metodą reliningu przy użyciu modułów GRP została wybrana jako optymalna w oparciu o takie kryteria, jak: podstawowe informacje o istniejącym kolektorze (rodzaj kanalizacji, wymiary, materiał, z którego jest wykonany), przebieg kanału w terenie, wymagana odporność na działanie ścieków, stan techniczny wpływający na właściwości funkcjonalne, długość poszczególnych odcinków kolektora oraz niezawodność technologii.


Na potrzeby projektu wyprodukowano panele GRP o wymiarach 2000/2320 mm; 1657/2120 mm oraz 1587/1800 mm i długości po 3 m każdy. Dostarczyła je firma Marplast sp. z o.o. Waga poszczególnych elementów, w zależności od projektowanego światła kolektora, waha się od około 400 kg do około 700 kg. Dziennie montowanych jest 15–30 m paneli. Przestrzeń między starym kanałem a zainstalowanymi modułami wypełniana jest specjalną mieszanką iniekcyjną. Realizacja tego zadania przypada na okres od 2 listopada 2017 r. do końca 2019 r., a dotychczas zrealizowano 50% prac. Na przebieg robót znaczący wpływ ma duża ilość ścieków przesyłana kanałem podczas opadów, ponieważ prowadzi on wody opadowe całą średnicą. W takich przypadkach konieczne są przerwy w robotach oraz ponowne przeprowadzenie prac przygotowawczych. W trakcie minionego lata prace musiano przerwać na około trzy tygodnie, a dodatkowo każda większa burza oznacza dwa lub trzy dni pauzy.

BLEJKAN w Krakowie pracował już wielokrotnie i zostanie na dłużej

Pracownicy szczecińskiej firmy renowacyjnej w Krakowie „zameldowali się” na dłużej, mają tutaj nawet swoją bazę, a prace realizują w różnych częściach miasta. Wśród obecnie zakontraktowanych zadań znajduje się również modernizacja kanalizacji w rejonie ulic Jeżynowej i Igołomskiej oraz kolektor wzdłuż ul. Dymarek (stanowią one elementy układu nowohuckiego). Te prace mają być wykonanej do końca czerwca 2020 r. Roboty wzdłuż ul. Dymarek już się rozpoczęły. W tym przypadku sporym wyzwaniem jest konieczność przepompowywania ścieków.

Pierwsze z zadań obejmie odcinki o łącznej długości 1,47 km w ciągu kanału o wymiarach 1200/1800 mm z półkami oraz sklepieniem łukowym. W ramach drugiego zadania zmodernizowane zostaną odcinki o wymiarach 2000/2500 mm oraz 3500/2500 mm i łącznej długości 1,24 km. Także w tych przypadkach zastosowane zostaną moduły GRP. Wykonawca będzie również odpowiedzialny za remont kominów złazowych, przyłączy w tych kominach oraz w komorach, naprawę miejsc włączenia kanałów bocznych (z wykorzystaniem zapraw mineralnych), a także komór (torkretowanie) oraz miejsc włączenia przyłączy (laminat, paker lub kształtki kapeluszowe).

Projekty małe i duże

Kraków jest charakterystycznym miastem, z wiekową zabudową zarówno na powierzchni, jak i pod ziemią. Niektóre z realizowanych tam projektów nie imponują wielkościami, ale są szczególnie ważne i wymagające np. z powodów historycznych czy z uwagi na funkcję, jaką pełnią w funkcjonującym układzie ściekowym. Jednym z takich zleceń było w ostatnim czasie zadanie obejmujące odcinek 200-letniego kanału ściekowego, poprowadzonego równolegle do murów obronnych Wawelu – między wylotem ul. Powiśle a bulwarem Czerwieńskim. Stanowi on najprawdopodobniej pozostałość XIX-wiecznego kolektora o długości 2048 łokci (około 1220 m). Obecnie kanał ten przejmuje ścieki z wylotu kolektora w ul. Straszewskiego, a dawniej służył odprowadzaniu nieczystości do starej Wisły z rejonu ulic: Poselskiej, Kanoniczej, Podzamcze i Straszewskiego. Wyremontowano końcowy jego fragment o wymiarach 2250/2700 mm i długości 38 m. W ramach podjętych prac uzupełniono i uszczelniono brakujące fragmenty sklepienia kamiennego. Ściany kanału zakonserwowano, zdezynfekowano i odsolono, a całość została zaimpregnowana. W efekcie kompleksowej modernizacji zatrzymano degradację kanału i odtworzono jego pierwotny wygląd.

To specyficzne zadanie powierzono firmie ze Szczecina, mającą w swoim portfolio również rekordową i unikatową w skali światowej instalację, którą BLEJKAN zrealizował właśnie w Krakowie. Mowa tu mianowicie o renowacji w technologii CIPP UV, przeprowadzonej w okolicy stopnia wodnego Dąbie. To tam konieczne było poddanie modernizacji betonowego syfonu pod Wisłą, posadowionego na głębokości 7–8 m, średnicy 1500 mm i długości 277 m. W kanale zainstalowano rękaw utwardzany promieniowaniem ultrafioletowym. Z uwagi na tak dużą średnicę remontowanego przewodu i zastosowaną technologię, była to instalacja unikatowa, a zarazem rekordowa w skali światowe (przeprowadzono ją w marcu 2018 r.). W sumie, spośród czterech nitek syfonu pod Wisłą firma odpowiadała za renowację (ww. metodą) trzech z nich, z czego jedną przeprowadziła samodzielnie, a dwie działając w konsorcjum jako lider.

Wodociągi Miasta Krakowa zarządzają siecią kanalizacyjną o łącznej długości około 1906 km, która stale się rozrasta. Zgodnie z szacunkami 98,5% mieszkańców Gminy Miejskiej Kraków posiada możliwość korzystania z miejskiej kanalizacji. W planach Wodociągów miejskich na najbliższe lata jest sukcesywna modernizacja kolejnych kilometrów kanalizacji, co oznacza, że w najbliższych latach pracy nie będzie tu brakować, a zdobyte przez szczecińską spółkę doświadczenie nie tylko w całym kraju i poza granicami, ale także pod Wawelem, pozwala przypuszczać, że jeszcze nie raz jej pracownicy będą tu wracać, by realizować kolejne projekty.

Przeczytaj także: Polscy pionierzy na Cyprze – pierwsza renowacja CIPP w historii wyspy