• Rząd podejmuje działania aby zapobiec spekulacjom na rynku paliwami stałymi, w tym rynku węgla
• Nowe narzędzie prawne przewiduje rekompensaty dla uczciwych sprzedawców węgla handlujących z członkami lub przedstawicielami gospodarstw domowych
• Ceny węgla wzrastają w całej Europie, jest to skutek embargo nałożonego na ten produkt importowany z Rosji 

Rekompensaty mają zapobiegać spekulacyjnym podwyżkom węgla pompowanym przez pośredników w sytuacji embargo na to paliwo z Rosji wprowadzonego 16 kwietnia br. Obecnie cena węgla z importu jest wyższa niż z polskiego wydobycia. Podczas dzisiejszego posiedzenia sejmowej Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych odbyło się pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców niektórych paliw stałych w związku z sytuacją na rynku.

Na czym mają polegać regulacje?

Ustawa wprowadza rozwiązania dla odbiorców niektórych paliw, takich jak węgiel kamienny, brykiet, pelet, zawierających co najmniej 85% węgla kamiennego - stwierdziła Anna Moskwa i wyjaśniła mechanizm rozwiązań prawnych mających chronić odbiorców węgla przed spekulacjami: Podmiot, który ten węgiel już importuje lub decyduje się na import, bez względu na to czy jest to spółka skarbu państwa, czy spółka prywatna, deklaruje przystąpienie do programu - co oznacza rekompensatę na 1 tonie importu (...) do 750 zł. Wyliczyliśmy ją według średniej ceny w portach ARA (Antwerpia, Rotterdam, Amsterdam). Jednocześnie importer przystępując do programu deklaruje, że nie sprzeda węgla dla odbiorcy końcowego po cenie wyższej niż cena GUS z roku ostatniego, czyli tj. 996 zł. Oczywiście jeżeli zdecyduje się sprzedać taniej, może to zrobić.

Ile węgla i za ile?

Fot. Adobe Stock

Oznacza to, że zgodnie z projektem sprzedawcy mają wystawiać faktury za sprzedaż paliwa stałego po cenie nie wyższej niż 996,60 zł brutto za tonę. Kupujący zaś – członkowie lub przedstawiciele gospodarstw domowych - będzie zobowiązany przekazać przedsiębiorcy informacje o ilości paliwa, które nabyli od dnia wejścia w życie ustawy, w celu wykorzystania na potrzeby własne tego gospodarstwa domowego, a także deklarację wraz z kopią o źródłach ciepła lub źródłach spalania paliw.

Dla pojedynczego gospodarstwa domowego przewidziano wg programu maksymalnie trzy tony węgla. Ten sam mechanizm będzie dotyczył spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych – zarządcy występując w imieniu mieszkańców będą mogli pobrać ilość węgla trzykrotnie większą w stosunku do ilości gospodarstw domowych w budynku. Rekompensaty będą wypłacane po zakończeniu programu. W budżecie państwa przewidziano na ten cel 3 mld zł.

Fot. Adobe Stock

Wypłatami będzie się zajmował Zarządca Rozliczeń, który ma rozdzielać rekompensaty na wniosek sprzedawców węgla. Pieniądze będą pochodzić z Funduszu Wypłaty Różnicy Ceny zasilonego dodatkowymi środkami z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19. Jeżeli łączna wysokość rekompensat ustalona na podstawie wniosków będzie wyższa niż przewidziany budżet 3 mln zł, rekompensaty zostaną proporcjonalnie obniżone tak, aby ich łączna wartość mieściła się w budżecie.

Węgiel pożądany w całej Europie

Zainteresowanie węglem wywołane embargo nałożonym na Rosję wzrasta we wszystkich państwach europejskich. Holandia, Niemcy, Austria i Czesi otwarcie deklarują przedłużanie prac swoich kopalni i elektrowni węglowych. Te decyzje wpływają na światowy rynek surowca, gdzie w naturalny sposób ceny węgla rosną wraz ze wzrostem zapotrzebowania.

Na podwyżki wpływa także konieczność transportu drogą morską, który jest znacznie bardziej kosztowny niż transport lądowy. Nie zmienia to faktu, że pojawiają się także nieuczciwi spekulanci, którzy posiadając węgiel z importu Rosyjskiego lub znaczne jego zapasy sprzed nałożenia embargo, windują jego ceny czując łatwy zysk. 

W związku z tym nasza reakcja i instrument, który zapewni z jednej strony dobrą cenę na poziomie odbiorcy, a z drugiej strony rekompensaty na poziomie uczciwego dostawcy, bo do takich podmiotów ta ustawa jest skierowana - zwróciła uwagę Anna Moskwa.

Twarde dane statystyczne

Według danych GUS w 2020 r liczba gospodarstw domowych wykorzystujących węgiel kamienny w jakimkolwiek celu wynosiła 5,166 mln, a dla 4,634 mln było to podstawowe paliwo do ogrzewania. W tym samym roku zużycie węgla kamiennego w gospodarstwach domowych wyniosło 8,670 mln ton, a przeciętne zużycie na gospodarstwo domowe ok. 3 tony.

Przecytaj także: PKN Orlen może połączyć się z Lotosem. Zgoda Komisji Europejskiej