Pierwszą renowację kanału metodą bezwykopową Wodociągi Kaliskie przeprowadziły w lipcu 2000 r. w ul. Św. Stanisława. Odnowie poddano betonowy kanał ogólnospławny DN500 o długości 76 m oraz DN400 o długości 125 m. Technologią renowacji, którą wtedy wybrano, był poliestrowy rękaw CIPP wykonywany przez nieistniejącą już firmę Per Aarsleff Polska sp. z o.o.

ył to początek długiej drogi. W następnych latach renowacje przeprowadzano w sposób ściśle zaplanowany. Kanały zostały wyselekcjonowane na podstawie wieku i badań kamerą CCTV. Począwszy od roku 2000 w Kaliszu poddano modernizacji metodą CIPP 32,8 km kolektorów, kanałów sanitarnych i ogólnospławnych, których łączna długość bez przyłączy wynosi 264,17 km (rys. 1).

RYS. 1. | Rehabilitacje kanalizacji wykonane w Kaliszu w latach 2000–2024

Dominującą metodą rehabilitacji kanalizacji w Kaliszu jest technologia wykładziny utwardzanej na miejscu CIPP, która również w Polsce jest najbardziej rozpowszechnioną i zaawansowaną technologicznie. Firma stosowała dotąd różnorodne wykładziny utwardzane różnymi technikami (począwszy od wygrzewania wodą, poprzez parę wodną, a od 2012 r. utwardzane promieniami UV).

O wyborze metody i materiału decydują różne uwarunkowania i aspekty, które każdorazowo są brane pod uwagę dla konkretnej inwestycji. Dobrze przygotowana dokumentacja techniczna, zapisy specyfikacji, jasne i sprecyzowane parametry łącznie z nazwą konkretnego produktu gwarantują końcowy sukces i wieloletnią bezawaryjną pracę kanału.

Jak wcześniej napisano, spółka od 2012 r. stosuje głównie rękawy z wykładziną z włókien szklanych nasyconych żywicami poliestrowymi (GRP UV) utwardzanymi promieniami (UV). Podstawowym parametrem przemawiającym za tego rodzaju wykładziną jest możliwość zmniejszenia grubości ścianki (w stosunku do rękawa z włókniny poliestrowej) przy jednakowym przenoszeniu obciążeń. Ponadto udział włókien szklanych w przenoszeniu obciążeń bardzo korzystnie spowalnia proces spadku parametrów wytrzymałościowych utwardzonych wykładzin (GRP UV) w czasie wieloletniej eksploatacji. Ważnym elementem procesu instalacyjnego wykładzin (GRP UV) jest możliwość przeprowadzenia bieżącego monitoringu. Obraz z kamery wewnątrz wykładziny pozwala na kontrolowanie dopasowania wykładziny do kształtu kanału podczas kalibracji przy pomocy sprężonego powietrza. Przed rozpoczęciem procesu utwardzania, w przypadku wystąpienia ponadnormatywnych fałd, możliwa jest ponowna kalibracja wykładziny lub ewentualne wyciągnięcie wykładziny i powtórne jej wprowadzenie.

RYS. 2. | Wykres spadków syfonu pod rzeką Prosna

Taka sytuacja miała miejsce w trakcie renowacji w 2023 r. syfonu pod rzeką Prosną na kolektorze Krępica, składającego się z trzech rur stalowych DN500 o długości 57 m każda. Trudność polegała na tym, że syfon wykonany jest w kształcie litery U z czterema kolanami 45 stopni po dwa z każdej strony w odległości około 1,3 m od siebie (rys. 2).

Ryzyko polegało na możliwości pofałdowania rękawa, a co za tym idzie, pogorszenia lub zakłócenia hydrauliki syfonu. Możliwość podglądu obrazu wewnątrz wykładziny oraz jej kalibracja umożliwiła wykonanie poprawne instalacji bez ograniczenia hydrauliki syfonu (fot. 2).

FOT. 2. | Kolektor pod rzeką Prosna po renowacji rękawem

Renowację syfonu wykonywała firma TERKAN sp. z o.o. sp.k. rękawem SAERTEX-LINER®, S+ FastPlus DN500 o sztywności obwodowej 2 kN.
Bardzo ważnym aspektem w doborze rękawa CIPP, którym kieruje się Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji sp. z o.o. w Kaliszu, jest ograniczenie w maksymalnym stopniu emisji do środowiska szkodliwego styrenu, ale także specyficznego zapachu, który niekorzystnie oddziałuje na reakcje mieszkańców, w pobliżu których prowadzone są renowacje. W przeszłości niejednokrotnie otrzymywaliśmy zgłoszenia o złym samopoczuciu, bólach głowy i innych dolegliwościach łącznie z powiadomieniem służb miejskich i mediów, co niekorzystnie wpływa na wizerunek firmy. Za każdym razem, kiedy nasza firma prowadzi prace renowacyjne, dodatkowo informujemy mieszkańców czy też instytucje o swoich działaniach. Szczególnie w rejonach przedszkoli, szkół, przychodni lekarskich, szpitali, bloków mieszkalnych.

Z powyższych powodów od kilku lat stawiamy na sprawdzone rękawy firmy Saertex, których konstrukcja minimalizuje możliwość emisji styrenu do środowiska podczas i po instalacji wykładziny. Rękawy te są dostępne na rynku dla wszystkich wykonawców renowacji bezwykopowych, więc działamy w pełnej zgodzie z Prawem Zamówień Publicznych.

W tym roku prace renowacyjne realizowane były przez firmę TERKAN sp. z o.o. sp.k. z Grzegorza, która wygrała postępowanie przetargowe na rehabilitację kolektora DN1000 o długości L = 300 m, kolektora DN600 o długości L = 102 m oraz przewodów rozdzielczych DN250 o długości L = 125 m oraz DN200 m o długości L = 733 m. Pomimo przebiegu wielu z tych przewodów wśród dużych skupisk budynków wielorodzinnych i użyteczności publicznej, prace przeprowadzono bardzo sprawnie i nie było żadnych skarg czy zgłoszeń związanych z uciążliwością styrenową.

KOMENTARZE:

Krzysztof Twardowski

dyrektor techniczny, Terkan sp. z o.o. sp.k.

W tym roku jedną z wielu inwestycji zrealizowanych przez naszą firmę była renowacja kolektorów i przewodów rozdzielczych dla PWiK w Kaliszu. Jak zwykle temat realizowany dla tego Inwestora charakteryzował się profesjonalnym przygotowaniem pod względem merytorycznym i technicznym. Zaproponowany do renowacji przez Inwestora rękaw styrenoszczelny Saertex-Liner Multi S+ Fast Plus nie stwarzał żadnych problemów podczas realizacji projektu. Dodatkową ciekawostką jest fakt, że rękawy styrenoszczelne są droższe w zakupie od klasycznych rękawów zaledwie o mniej więcej 3,5-4,5%, więc trudno się dziwić, że wielu Inwestorów się na nie decyduje. Jako firma Terkan naprawiamy rocznie pomiędzy 23 a 28 km różnych sieci, zarówno wodociągowych, jak i kanalizacyjnych. Produkty firmy Saertex są jednymi z naszych ulubionych materiałów renowacyjnych i zdecydowanie wpisują się w nasze firmowe motto: „bezwykopowo…bezproblemowo”.

Tomasz Borowiak

przedstawiciel SAERTEX multiCom na polskim rynku

Grupa SAERTEX to rodzinna firma produkująca tekstylia techniczne z włókna szklanego, karbonu oraz kevlaru od ponad 42 lat, a od lat 28 zajmująca się również produkcją rękawów z włókna szklanego do bezwykopowej renowacji przewodów kanalizacyjnych, wodociągowych czy gazowych. Firma SAERTEX posiada łącznie 17 placówek na 5 kontynentach, a swoje usługi świadczy w ponad 50 państwach. Maty SAERTEX wykorzystywane są do produkcji między innymi skrzydeł samolotu AIRBUS A380 (największego samolotu pasażerskiego na świecie). Bez względu na miejsce i przeznaczenie produktu zapewniamy jakość spełniającą najwyższe wymagania jakości naszych Klientów.
Bardzo cieszy nas fakt, że od kilku lat zauważamy bardzo duży wzrost zainteresowania na polskim rynku właśnie rękawem typu SAERTEX-Liner Multi S+ FastPlus. Przy minimalnej dopłacie do standardowego materiału otrzymujemy niezliczone korzyści, takie jak:
-    jeszcze lepsza ścieralność na poziomie 0,01 mm, odwzorowując użytkowanie w czasie 50 lat,
-    dodatkowa warstwa ścieralna w postaci zintegrowanej membrany z rękawem o grubości 0,5 mm,
-    odporność na ciśnienie i podciśnienie do 1 bar,
-    bariera styrenoszczelna podczas procesu instalacji, jak i w trakcie dalszej pracy rękawa,
-    proces posiada ślad węglowy zgodny z normą DIN EN 14067:2018.

Jak powszechnie wiadomo, prowadzenie renowacji w ośrodkach o dużym zagęszczeniu demograficznym jest szczególnie trudne i stwarza ryzyko niedogodności związanej ze styrenem. Firma Saertex od lat stawia na jakość i rozwiązania ekologiczne, które minimalizują uciążliwość styrenową podczas montażu wykładziny.