Pierwszy to brak rur na rynku polskim, drugi - brak informacji o tym produkcie i jego właściwościach. Pionierskim opracowaniem, które bardzo szczegółowo omawiało problematykę bazaltu jako materiału i rur bazaltowych, jest artykuł dr Andrzeja Kolonki z Politechniki Wrocławskiej ,,Rury i elementy z topionego bazaltu w zastosowaniu do budowy i renowacji przewodów kanalizacyjnych". W opracowaniu tym bardzo szczegółowo wyjaśniono pochodzenie materiału oraz jego właściwości (artykuł dostępny na stronach www.pv-prefabet.com.pl).


Dlatego tylko w zarysie przytoczę parę właściwości bazaltu:
- Ciężar właściwy 2900-3000 kg/m3;
- Wytrzymałość na ściskanie 300-450 MPa;
- Wytrzymałość na zginanie (min.) 45 MPa;
- Współczynnik rozszerzalności termicznej (dla zakresu temperatur od 0oC do 100oC) 8*10-6 K-1;
- Odporność chemiczna pH 2-14;
- Całkowita odporność na korozję;
- Nasiąkliwość 0%;
- Porowatość 0%;
- Twardość w skali Mohsa 8 stopni;
- Odporność na skoki temperatur do 150oC.




Bazalt jest naturalnym surowcem, który podlega tylko obróbce termicznej poprzez jego topienie, w wyniku czego uzyskuje się materiały do zastosowania w budowie i renowacji kanalizacji. Rury przeciskowe produkowane są metodą odlewania odśrodkowego. Typoszeregi rur przedstawione są w (tab. 1). Obecnie nie ma normy, która swoim zakresem mogłaby objąć rury bazaltowe, dlatego wydaje się słuszne, aby przyjąć normę PN-EN 295-3 dotyczącą rur kamionkowych, która przez pewne analogie materiałowe w obecnym czasie jest najbardziej odpowiednia.

Rury bazaltowe posiadają właściwości, które są nieosiągalne dla innych materiałów, np. badania ścieralności metodą DARMSTADT wykazały, że jest to materiał najbardziej odporny ze wszystkich dostępnych na rynku. Kolejna cecha charakterystyczna w przypadku rur do mikrotunelingu to przenoszenie dużych sił przeciskowych, które są wyższe o ok. 30% od rur kamionkowych (dane wg oficjalnych folderów producentów). Powyższe parametry uzyskuje się mimo cieńszych ścianek, co pozwala na zmniejszenie ilości urobku, a to z kolei powoduje zmniejszenie kosztów inwestycji. Kolejnym istotnym elementem jest całkowita odporność chemiczna i korozyjna.

Bazalt jest jedynym materiałem, którego zakres odporności jest praktycznie nieograniczony, co skutkuje bardzo szerokim zakresem zastosowania. Poniżej zestawiono podstawowe właściwości rur kanalizacyjnych z topionego bazaltu z uwzględnieniem wytycznych zawartych w normie PN-EN 295 [5] Rury i elementy z topionego bazaltu w zastosowaniu do budowy i renowacji przewodów kanalizacyjnych:
- stałość wszystkich parametrów w całej objętości elementu;
- duża wytrzymałość na ściskanie i ścieranie;
- duża nośność rury - do 160 kN/m wyznaczana wg normy [4];
- możliwość przenoszenia dużych sił podłużnych konieczna przy realizacji przecisków;
- całkowita odporność chemiczna;
- całkowita odporność na korozję;
- wyeliminowana niemal zupełnie porowatość, a tym samym nasiąkliwość;
- doskonała mrozoodporność;
- mała chropowatość hydrauliczna;
- doskonała gładkość powierzchni zewnętrznej rur, pozwalająca na obniżenie sił podłużnych przy realizacji przecisków;
- minimalne odchyłki wymiarowe;
- stosunkowo nieduży ciężar własny;
- odporność na gryzonie;
- dopuszczenie do kontaktu z wodą pitną (świadectwa Instytutu Higieny i Ochrony Środowiska);
- długi okres eksploatacji.

Pierwszą realizacją z rur bazaltowych mamy już wykonaną. Kolektor sanitarny ? 300 w ul. Jeździeckiej w miejscowości Stara Miłosna k/Warszawy został wykonany z rur przeciskowych bazaltowych na długości 72 m. Przewiert wykonano wiertnicą poziomą WPS 502 na głębokości 5,10 m (rzędna dna rurociągu).

Odcinek przewiertu został podzielony na dwie długości od studni do studni długości 32 m w ul. Jeździeckiej oraz od studni do kolektora istniejącego ? 1000 znajdującego się w ul. Jana Pawła II w miejscowości Stara Miłosna ze spadkiem 5 ? w kierunku kolektora ? 1000. Wykonanie przewiertu odbyło się w gruntach ilastych. Kolejną możliwością zastosowania bazaltu są wykładziny bazaltowe w rurach betonowych, które idealnie łączą nośność betonu oraz wytrzymałość i odporność bazaltu. Zakres zastosowania jest praktycznie nieograniczony, szczególnie w kolektorach o dużych spadkach oraz tam, gdzie konieczna jest zarówno wytrzymałość, jak i odporność.




Dzięki zastosowaniu specjalnych materiałów połączenie okładzin i rur oraz ich spoin jest trwałe. Ponieważ wytapia się wykładziny bazaltowe o różnych profilach, można je stosować do renowacji kanałów wszystkich możliwych kształtów i profili. Możliwości łączenia z innymi materiałami są w zasadzie nieograniczone, a dzięki sposobowi odlewania okładzin dopasowuje się je do danego kanału.

Jak już wcześniej informowałem, na stronach internetowych można przeczytać w całości opracowanie dr. Andrzeja Kolonki, gdzie wyjaśnione zostało wiele kwestii dotyczących m.in.: pochodzenia bazaltu, jego właściwości i możliwości zastosowania. Na pewno jest to materiał bardzo interesujący, a Polsce brak jest doświadczeń z zastosowania tego typu rur. W Czechach jest to materiał budowlany już od 70 lat i nie wykazuje żadnych oznak zniszczenia lub deformacji.

Warto się zastanowić nad jego wdrożeniem także i na naszym rodzimym rynku. Pierwsze zastosowanie wykazało, że jest to materiał bezpieczny, a z punktu widzenia wykonawcy również łatwy w montażu. Oczywistym jest pytanie o koszty materiału i jego dostępność.

Koszt 1 m rury jest porównywalny z rurami kamionkowymi, sumując wszystkie koszty związane z prowadzeniem inwestycji, bardziej atrakcyjne stają się rury bazaltowe ze względu na cieńsze ścianki (mniej urobku) i swój ciężar. Dostępność materiału od momentu zamówienia to około 2 tygodnie, co jest czasem dość krótkim i realnym. Oficjalnym dystrybutorem rur bazaltowych i wyrobów z bazaltu jest P.V. Prefabet Kluczbork S.A.