Jeszcze miesiąc temu lokalnie przekraczano na rzekach stany ostrzegawcze i alarmowe, a teraz są one niskie. Jeszcze w maju Wisła na wysokości Warszawa-Bulwary miała 312 cm. Aktualny poziom to 82 cm. Taka sytuacja występuje w województwach śląskim, dolnośląskim, świętokrzyskim, w Wielkopolsce, na Podlasiu, Mazowszu i Podkarpaciu i na Ziemi Lubuskiej. Bez inwestycji w retencję wody będą uciekać, a susze staną się problemem nie tylko dla rolników.

Zmiany klimatu są nieuniknione. Nie sposób ich już zatrzymać, ale wciąż możemy podejmować działania, które złagodzą ich skutki oraz nauczyć się, jak radzić sobie z ich konsekwencjami. Adaptacja do tych zmian jest jednym z priorytetów polityki wielu polskich miast. Które z nich mogą się pochwalić największą aktywnością w tym zakresie?

Po przeniesieniu 13 listopada nadzoru nad gospodarką wodną z Ministerstwa Klimatu i Środowiska do Ministerstwa Infrastruktury i powołaniu pełnomocnika rządu ds. gospodarki wodą oraz inwestycji w gospodarce morskiej i wodnej, pod nadzorem nowego resortu znalazły się m.in. Polskie Gospodarstwo Wodne Wody Polskie i Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej–Państwowy Instytut Badawczy. A pełnomocnikiem został dotychczasowy minister zlikwidowanego Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej. Co przyniosą te roszady?

Polska pod względem ilości wody na głowę mieszkańca zajmuje jedno z ostatnich miejsc w europejskim rankingu. Na każdego z nas w ciągu roku przypada 1,6 tys. m3 wody odpływającej rzekami do morza, tymczasem średnia dla Europy jest prawie trzy razy większa (4,5 tys. m3). Do tego, choć susze w naszym regionie nie są niczym nowym, nawet ekspertów zadziwia ich obecna częstotliwość. Obie te sytuację sprawiają, że wszyscy powinniśmy zadać sobie pytanie: w jaki sposób ja sam gospodaruję wodą?

Deszczówka w mieście to problem – konieczność odprowadzania wody, zabezpieczenia przeciwpowodziowe, kłopoty komunikacyjne. Czy aby na pewno? To podejście odchodzi już do lamusa. Wody opadowe przestają być zagrożeniem czy problemem: dzięki rozwojowi technologicznemu woda zaczyna być cennym zasobem.

W 2019 r. Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji (MPWiK) w Warszawie na budowę, przebudowę oraz modernizację sieci wodociągowych i kanalizacyjnych ogłosiło 100 przetargów o łącznej wartości ponad 310 mln zł netto. W 2020 r. spółka zamierza rozpocząć około 190 tego typu postępowań (ponad 700 mln zł netto).

31 przetargów obejmujących sieć wodno-kanalizacyjną, na łączną kwotę około 70 mln zł, zamierza w tym roku ogłosić Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji (MPWiK) we Wrocławiu. Spółka na co dzień eksploatuje ponad 2000 km sieci wodociągowej i niemal 2000 km kanalizacji.

Coraz częściej występujące okresy suszy i deszczy nawalnych powodujących podtopienia, powodują, że miasta muszą szykować rozwiązania łagodzące te problemy. Potrzeba więcej zieleni, nawet niewielkich parków, łąk kwietnych, obsadzania roślinami dachów i ścian zewnętrznych.

Choć nowa ustawa Prawo wodne funkcjonuje już od ponad półtora roku, jej postanowienia wciąż budzą sporo wątpliwości. Nie pomagają w tym kolejne nowelizacje aktu oraz kontrowersyjne regulacje, dotyczące m.in. opłat za usługi wodne i odprowadzanie deszczówki czy pozwoleń wodnoprawnych. Jakie pytania o prawo wodne pojawiają się najczęściej i – co najważniejsze – czy istnieją na nie pewne odpowiedzi?

Wykorzystywana przez nas na co dzień w hektolitrach woda tracona jest niemal bezpowrotnie. Jedynym odnawialnym jej źródłem są opady, dlatego powoli uczymy się, jak je dobrze wykorzystać. Budujemy niebiesko-zieloną infrastrukturę (czyli obszary zielone, zaprojektowane i zarządzane m.in. po to, by deszczówkę móc przechwycić i użyć), usprawniamy rozwiązania, opracowujemy strategię. Jak jednak budowa i użytkowanie zielono-niebieskiej infrastruktury przekłada się na finanse?

Adaptacja do zmian klimatu to wielki worek, w którym mieści się całe spektrum działań. Wśród nich ostatnio na pierwsze miejsce wybija się gospodarowanie wodami opadowymi, nazywane zrównoważonym zarządzaniem wodami.

W ostatnich latach coraz odważniej mówi się w mediach – nie tylko branżowych – o dramatycznych efektach zmian klimatycznych, m.in. o nagłych, ulewnych deszczach, których rezultatem są zalane ulice miast czy domy. Powodzie, a z drugiej strony susze, będą nawiedzać nas coraz częściej - alarmują naukowcy. To wystarczający powód, by kwestią gospodarowania wodami opadowymi zająć się na poważnie, jednak czy jest to temat tylko dla naukowców? Sprawdzamy.