Piaszczyste wydmy w okolicy Wiązowny, jako element obronny, były wykorzystywane przez różne armie. Na tzw. Przedmościu Warszawskim fortyfikacje powstawały trzy razy. Najpierw, w czasie I wojny światowej, wykonywali je Niemcy, potem, w trakcie Bitwy Warszawskiej – Polacy. Do tego podczas II wojny światowej starą linię obrony znów wykorzystali Niemcy. Do tego po ich wyparciu w tym miejscu rozlokowali się Rosjanie.

S17 – badania archeologiczne. Fot. Krzysztof Nalewajko, źródło: Facebook/GDDKiA

Przebadano około 40 m okopu, który wykorzystywany był w trakcie Bitwy Warszawskiej – natrafiono m.in. na destrukt karabinu mauser. Znaleziono też rzeczy codziennego użytku żołnierzy, jak pudełko po paście do butów, naparstek czy igły. Natrafiono też na sporo łusek po nabojach.

S17 – znalezione łuski po nabojach. Fot. Krzysztof Nalewajko, źródło: Facebook/GDDKiA

S17 – co znaleziono w okolicy Wiązowny? Fot. Krzysztof Nalewajko, źródło: Facebook/GDDKiA

Jak podała Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA), w tym samym miejscu znajdują się również okopy z czasów II wojny światowej – pod moździerz oraz służące do ukrycia pojazdów. Te rzeczy znaleziono na stanowisku archeologicznym Emów 7.

Budowa S17 – badania archeologiczne w okolicy Wiązowny. Fot. Krzysztof Nalewajko, źródło: Facebook/GDDKiA

Z kolei na stanowisku Wola Karczewska 8 znajdują się ślady umocnień przedmościa wykonanego przez Niemców w latach 1941-44. Odkryto pozostałości po rowie przeciwpancernym oraz okopy punktu oporu kontrolującego szosę Lublin–Warszawa.

Tego typu znaleziska to niemal codzienność na budowach polskich dróg. Na początku tego roku zakończono przesuwanie z terenu budowy S5 ważącego 150 ton schronu bojowego z czasów II wojny światowej. Z kolei na początku minionego roku podano, że podczas budowy obwodnicy Płocka natrafiono na pociski artyleryjskie, miny przeciwpiechotne czy granat moździerzowy – także z czasów II wojny światowej.

Zresztą, w ogóle 2017 r. był bogaty w tego typu informacje. Np. w lipcu w trakcie budowy S17 w gminie Żyrzyn (woj. lubelskie) operator koparki wykopał bombę lotniczą, a zaalarmowani saperzy znaleźli jeszcze sześć takich samych 10-kilogramowych bomb.

W Polsce natrafia się także na pamiątki z dużo bardziej odległej przeszłości, jak choćby w ramach budowy S3 na 650 zespołów grobowych, datowanych wstępnie na okres od 1800 p.n.e. do 600 p.n.e.

S17 to budowana droga ekspresowa, która połączy Warszawę z miejscowością Hrebenne (granica z Ukrainą). Ma mieć prawie 330 km długości. Do tej pory zbudowano niemal 90 km. W ramach budowy S17 powstają m.in. wschodnia obwodnica Warszawy oraz obwodnica Tomaszowa Lubelskiego.

Przeczytaj także: Bomby, cmentarze – co jeszcze znajdują budowniczowie polskich dróg?