• Archiwum Narodowe w Krakowie będzie mogło przechowywać 70 km dokumentów
• Ciepło zapewni system głębinowych pomp cieplnych
• Na dachu zamontowano 142 panele fotowoltaiczne

Budynki są połączone: biurowy ma pięć kondygnacji nadziemnych i jedną podziemną, natomiast magazynowy siedem nad ziemią, a jedną pod ziemią. W ramach inwestycji odrestaurowano też dwa obiekty zabytkowe – pozostałości dawnej twierdzy „Kraków”. Wartość projektu realizowanego od kwietnia 2017 r. do maja 2020 r. wynosi 70 mln zł netto. Sfinansowano go z budżetu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Inwestycję zrealizowała spółka Skanska.

Zielona energia

Archiwum Narodowe w Krakowie (ANK) zyskało budynki o powierzchni użytkowej około 14 tys. m². W magazynie można przechowywać około 70 km dokumentów. Obiekt wyposażono w zaawansowane systemy ochrony przeciwpożarowej, wentylację oraz klimatyzację (dostarcza ciepło i chłód). Wykonano ją w całości z pomp gruntowych korzystających z energii cieplnej, 117 pali aktywnych do odzyskiwania ciepła, 24 sond głębinowych (100 m głębokości) oraz z pomp powietrznych. Budynek postawiono na 538 palach betonowych. Ocieplenie budynku magazynowego jest o około 50% grubsze niż standardowe w obiektach mieszkalnych.

Część magazynowa jest odizolowana od zewnętrznych warunków klimatycznych, segment biurowy ma podwójną elewację. Najnowsze technologie i odpowiednio dobrane materiały zapewniają mikroklimat, w którym można bezpiecznie przechowywać najstarsze i najbardziej wrażliwe archiwalia. Na dachu zamontowano 142 panele fotowoltaiczne (łączna moc to 40 kWp) – przy pełnym nasłonecznieniu pokryją 8% zapotrzebowania na energię.

Fot. Skanska

Cyfrowe repozytorium

Obiekt wyposażono w inteligentny system zarządzania budynkiem. ANK dysponuje też salą audiowizualną na 180 osób, wielomodułową czytelnią na materiały archiwalne, salami wystawowymi, nowoczesnymi pracowniami konserwacji i digitalizacji oraz introligatornią, dwoma serwerowniami oraz dużą serwerownią ogólnokrajowego Zapasowego Repozytorium Cyfrowego Archiwów Państwowych.

Fot. Skanska

W repozytorium będą przechowywane cyfrowe wersje materiałów archiwalnych ze wszystkich archiwów państwowych w Polsce (zostaną udostępnione w internecie). Będzie tu działać najnowocześniejsza w Polsce pracownia konserwacji materiałów archiwalnych. Elewację wykonano z płyt z betonu GRC (Glassfibre Reinforced Concrete) w postaci mozaiki z płyt w siedmiu kolorach i wymiarach, ich faktura przypomina naturalny kamień.

Nowoczesna inwestycja

Wybudowany obiekt jest jednym z najnowocześniejszych tego typu budynków w Europie zaprojektowanych z myślą o wieczystym przechowywaniu materiałów archiwalnych. Powstał w oparciu o rozwiązania zastosowane i doświadczenie zdobyte przy budowie nowych archiwów w Danii i Francji. Inwestycja jest największą spośród wszystkich realizowanych do tej pory w państwowej sieci archiwalnej i stanowi wzór dla kolejnych planowanych obecnie w innych archiwach państwowych – mówi Paweł Ząbczyński, główny specjalista ds. budowy nowej siedziby Archiwum Narodowego w Krakowie.

Fot. Skanska

Bezpieczne przechowywanie

Ściany zewnętrzne magazynu wykonano z naturalnego betonu, a pustki powietrzne wypełniono specjalną betonową masą szpachlową. Pozwoliło to zamknąć przestrzeń, by chronić dokumenty przed gromadzeniem się zanieczyszczeń i mikroorganizmów. Wentylacja w obiegu zamkniętym w budynku magazynowym, z niewielką domieszką świeżego powietrza, pozwala na utrzymanie stałości parametrów takich jak wilgotność i temperatura. W obiekcie zastosowano także nowoczesny system przeciwpożarowy gaszenia mgłą wodną. Jest to system rekomendowany dla obiektów archiwalnych, który w przypadku powstania pożaru skutecznie ogranicza jego rozwój i powoduje możliwie najmniejsze straty w zbiorach. System w Archiwum Narodowym posiada dodatkowo dwustopniowe zabezpieczenie przed działaniem w sytuacji fałszywego alarmu pożarowego lub przypadkowego uruchomienia – informuje wykonawca.

Po zamontowaniu wyposażenia rozpocznie się przenoszenie około 20 km zasobów ANK. W I kw. 2021 r. archiwum zostanie udostępnione użytkownikom. Także w 2021 r. zostanie uruchomione zapasowe repozytorium cyfrowe archiwów państwowych.

Przeczytaj także: Najlepsze lotniska na świecie [2020]