Dotychczasowy budynek teatru powstawał w latach 1928 do 1929. Jest wykonany w stylu modernistycznym charakterystycznym dla okresu międzywojennego. Ze względu na jego historyczne walory inwestor decydując się na rozbudowę obiektu, postawił za zadanie dla generalnego wykonawcy rewitalizację doczasowego budynku i jego gruntowną przebudowę oraz połączenie go z nową częścią. Będzie to żelbetowo-szklana konstrukcja wkomponowana w nadodrzańską skarpę. Obie części będą połączone ze sobą klatką schodową usytuowaną w jednym z ryzalitów. 

Teatr Polski w Szczecinie. Od lewej: Łukasz Kurdel. Kierownik Projektu, Alicja Ogorzałek, Projektant, Michał Kurzeja, Kieronik Robót, Urszula Wasilewska, Kontroler Kosztów. Fot. Soletanche Polska

Przebudowa Teatru Polskiego w Szczecinie to perfekcyjna inżynieryjna układanka

Sekwencyjność prac, dobra organizacja logistyki, koordynacja i harmonogram realizowanych w tym samym czasie robót oraz ujarzmienie trudnego terenu charakteryzującego się wysokim poziomem wód gruntowych jak również dużym nachyleniem skarp wymagały dobrego przygotowania i doświadczenia od nadzoru budowy i operatorów maszyn. Dodatkowo, w ramach podbicia budynku istniejącego, wykonawca fundamentowania specjalistycznego, firma Soletanche Polska, zdecydowała się na zrealizowanie nowatorskiego rozwiązania – zaproponowano pierwszą w Polsce dociskową ścianę żelbetową kotwioną. 

Zakres prac Soletanche Polska

Zakres prac związanych z wykonaniem fundamentowania specjalistycznego dotyczył realizacji:

• wykonania obudowy wykopu w technologii ścian szczelinowych mającej na celu zabezpieczenie wykopu jak i stworzenia przestrzeni dla realizacji wielopoziomowych scen; 
• przesłony poziomej w części głębokiej nowo projektowanego budynku w technologii jet grouting; 
• zabezpieczenia wykopu w osi ściany zabytkowego teatru;
• wykonanie zabezpieczenia klatki schodowej, która ma docelowo połączyć historyczny budynek z nową częścią obiektu.

Do realizacji zabezpieczenia wykopu została wykorzystana ściana szczelinowa oraz kolumny w technologii jet grouting, które realizowane były w formie poziomej przesłony przeciwfiltracyjnej, która miała na celu odcięcie dopływu do wykopu przez wody gruntowe. 

Teatr Polski w Szczecinie: realizacja przesłony jet grouting. Fot. Soletanche Polska

Zabezpieczenie istniejącego budynku polegające na jego podwieszeniu zostało wykonane za pomocą rozwiązania, które jest miksem technologii wierconych oraz prac żelbetowych pod nazwą żelbetowa dociskowa ściana kotwiona. Prace związane z wykonaniem klatki schodowej polegały na pogłębieniu jednego z pomieszczeń piwnicznych i zabezpieczenie konstrukcji istniejącego budynku na czas realizacji prac fundamentowych za pomocą wsporników wykonanych z kształtowników stalowych HEA 280. Prace były wykonywane w systemie zaprojektuj i wybuduj, dotyczyły zakresu fundamentowania specjalistycznego. 

Ukształtowanie terenu i specyfika technologii wymuszają sekwencyjność prac

Teatr Polski w Szczecinie: realizacja przesłony przeciwfiltracyjnej. Fot. Soletanche Polska

Ze względu na umiejscowienie terenu budowy na skarpie w pierwszej kolejności należało wykonać pionowe zabezpieczenie wykopu w postaci ścian szczelinowych. W przypadku tego projektu wykonywane był sekwencyjne na różnych poziomach skarpy. Trzeba było więc dobrze zaplanować prace realizacyjne w kontekście głębienia ścian jak i realizacji samego wykopu po to, aby umożliwić dojazd zestawowi do ścian szczelinowych, do miejsca, w którym wykonywane były poszczególne sekcje. W ramach realizacji kontraktu wykonano około 4300 m² ścian szczelinowych. Najgłębsze sekcje sięgają 22,3 m.

Tempo realizacji wykopu na części związanej z realizacją ściany dociskowej miało kluczowe znaczenie. Bardzo ważne było wykonanie kolumn w technologii jet grouting, następnie realizacja wykopu do zakładanej projektowej rzędnej, na której wykonywane były panele dociskowe nazywane potocznie „dolepami”. Prace ziemne były w 100% zależne od postępu prac i specyfiki technologii. Wszystko po to, aby umożliwić odpowiedni dostęp maszynom odsłaniając im kolejny front robót, jak również nie odkopać zbyt dużo i tym samym nie zaburzać stateczności odkopanej, wykonanej już, konstrukcji ściany dociskowej. 

Pierwsza w Polsce żelbetowa ściana dociskowa kotwiona, wykonana!

Teatr Polski w Szczecinie: ściana dociskowa wykonana. Fot. Soletanche Polska

Soletanche zdecydowało się na zaproponowanie takiego rozwiązania z uwagi na optymalizowanie czasu pracy. Żelbetowa dociskowa ściana żelbetowa ma za zadanie zabezpieczyć stateczność historycznego budynku na czas realizacji prac budowlanych, ale też będzie służyć jako docelowy element konstrukcyjny przyszłego teatru. Specyfika technologii pozwoliła również na wykonanie łącznika pomiędzy starym, a nowym budynkiem. 

Zabezpieczenie ściany wykonywane było poprzez realizację trzech rzędów kolumn jet – grouting wachlarzowo schodzące coraz to niżej. Następnie, po wykonaniu tych kolumn, zaczęto odkopywać ścianę teatru i wykonywać żelbetowe panele dociskowe, kotwione. W ten sposób po każdym zrealizowanym rzędzie paneli, z zachowaniem odpowiedniej sekwencji prac obniżaliśmy poziom terenu Finalnie budynek istniejącego teatru został podwieszony na wysokości około 18 m. Wykonano 168 paneli dociskowych realizowanych w siedmiu rzędach. 

Poziom płyty fundamentowej uzależniony od wód gruntowych

Teatr Polski w Szczecinie: wykonana ściana dociskowa, widok dwóch poziomów płyty fundamentowej. Fot. Soletanche Polska

Płyta fundamentowa tego obiektu zaprojektowana jest na dwóch poziomach. O ile w jednej części nie ma problemów z napływem wody, ponieważ jest ona zaprojektowana na rzędnej powyżej zwierciadła wód gruntowych, o tyle w przypadku drugiej, głębszej poziom wód gruntowych znajduje się powyżej zaplanowanej płyty fundamentowej. Aby odciąg napływ wody w tym miejscu wykonano ścianę szczelinową oraz korek w postaci poziomej przesłony przeciwfiltracyjnej zrealizowanej w technologii jet grouting. Na tym obszarze wykonano blisko 800 kolumn. 

Harmonogramowo i logistycznie zrealizowanie tych wszystkich prac było dużym wyzwaniem dla wykonawcy fundamentowania specjalistycznego. Na temat niuansów i ciekawostek wykonawczych z czasu realizacji fundamentów opowiadają w pierwszym w Polsce WIDEOPODCAŚCIE Łukasz Kurdel, Kierownik Projektu oraz Michał Kurzeja, Kierownik Robót, Soletanche Polska