System bierze pod uwagę szereg kluczowych dla robót drogowych wskaźników publikowanych przez Główny Urząd Statystyczny (GUS): na ich podstawie wyliczany jest wskaźnik korygujący (waloryzujący) cenę.
 
Sprawdziliśmy wskaźniki waloryzacyjne GUS w kontekście najnowszych danych rynkowych. Obserwowany od końcówki 2020 r. dynamiczny wzrost ceny stali  wyhamował w III kwartale 2021 r., jednak od końca  2021 r. i w pierwszym miesiącu 2022 r. można zaobserwować już tendencję wzrostową. W styczniu 2022 r. obserwowaliśmy również wzrosty ceny paliw. Ceny asfaltów w ostatnim miesiącu pozostały bez zmian – komunikuje GDDKiA.
 
Wskaźniki waloryzacyjne dla obu koszyków (bitum i beton) zanotowały delikatny wzrost  względem poprzedniego miesiąca.
 
W okresie od stycznia 2019 r. do listopada 2021 r. wskaźnik korygujący ceny dla nawierzchni bitumicznej wyniósł 1,1095, natomiast dla nawierzchni betonowej 1,1117 (dane GUS). Biorąc pod uwagę rynkowe ceny i dane GUS, należy uznać, że wyliczone w oparciu o nowy mechanizm waloryzacyjny wskaźniki, oddają realny obraz zmian cen na rynku – podkreśla GDDKiA

Zasady waloryzacji 2022: co zmieni się w tym roku?

Obecnie maksymalna dopłata bądź korekta nie może wynieść więcej niż 10% wartości zaakceptowanej w umowie z wykonawcą kwoty kontraktowej. W przetargu na realizację odcinka S19 Lutcza–Domaradz (ogłoszony na początku lutego br.), zgodnie z decyzją Ministra Infrastruktury, podwyższony został limit waloryzacji, który określiliśmy na poziomie (+/-) 10 proc. Dotyczyć będzie wszystkich przetargów ogłaszanych w tym roku na zadaniach realizowanych w systemie projektuj i buduj. Uwzględniając tę zmianę, wykonawcy będą mogli składać wyważone i dobrze skalkulowane oferty. Szerzej o zmianie limitu pisaliśmy już na naszej stronie internetowej – podaje GDDKiA.

W przypadku kontraktów realizowanych w systemie projektu i buduj waloryzacja w praktyce jest stosowana miesięcznie począwszy od miesiąca, za który zostało wystawione pierwsze przejściowe świadectwo płatności za wykonane roboty budowlane.

Warto podkreślić, że od stycznia 2021 r. waloryzację wprowadzono do zapisów nowej ustawy Prawo zamówień publicznych. Ustawa przewiduje m.in. obowiązek zawarcia w umowie na roboty budowlane (zawartej na okres dłuższy niż 12 miesięcy) postanowienia o zasadach wprowadzenia zmian w wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy w przypadku, gdy zmienią się ceny materiałów na rynku lub wysokość innych kosztów istotnych dla realizacji zamówienia.
 
Nowa waloryzacja – krótkie przypomnienie

Nowa waloryzacja opiera się na rozliczeniach w oparciu o zmianę wartości „koszyka waloryzacyjnego”, w którego skład wchodzą ceny produkcyjne paliwa, cementu, asfaltu, stali, kruszywa oraz średnie wynagrodzenia pracowników branży (wszystkie z ustalonymi stałymi wagami). Taki skład obejmuje zatem kluczowe elementy wpływające na ostateczny bilans kosztowy kontraktu.

Dodatkowo pod uwagę brany będzie indeks zmiany cen towarów i usług konsumpcyjnych, czyli wskaźnik inflacyjny (CPI), który odzwierciedla pozostałe elementy cenotwórcze, takie jak produkty spożywcze, usługi edukacyjne, usługi hotelowe.

Właściciel ryzyka w przypadku kontraktu budowlanego

Stabilizacja jest możliwa tylko dzięki przewidywalnemu i dającemu się skalkulować ryzyku. Dlatego właśnie zgodnie z nowymi zasadami połowę ryzyka związanego ze wzrostem kosztów realizacji kontraktów przejmą wykonawcy, a drugą połowę zamawiający. Przyjęto, że 50%  wartości kontraktu będzie podlegało waloryzacji. Takie podejście ma zapobiec sytuacji niekontrolowanego i nieograniczonego wzrostu kosztów inwestycji drogowych.

GDDKiA apeluje o rzetelną wycenę prac

Inwestor podkreśla, iż profesjonalizm w wycenie składanych ofert, również pod kątem aktualnych kosztów usług i materiałów oraz dostępności na rynku niezbędnych kadr oraz sprzętu, to podstawa płynności procesów przetargowych oraz późniejszej realizacji inwestycji. Należy pamiętać, że nie zawsze wygrywa najtańsza oferta, a rzetelna wycena robót pozwoli na skuteczną i terminową realizację prac w przyszłości.