Celem projektu jest odbudowa zasobów wodnych Wschodniej Wielkopolski – regionu szczególnie narażonego na suszę, co jest uwarunkowane niższą średnią opadów, a także działalnością przemysłową człowieka. Dzięki utworzeniu systemu rurociągów, kanałów i pompowni możliwy będzie przerzut nadmiaru wód i kierowanie go do rekultywowanych odkrywek pokopalnianych. Takie działania pozwolą na powstanie nowych zbiorników wodnych, a także odbudowę zasobów Pojezierza Gnieźnieńskiego. Wody Polskie liczą także na odtworzenie tysięcy hektarów mokradeł i poprawę bilansu wodnego regionu. 

Zwiększenie retencji to budowa bezpieczeństwa wodnego kraju

Podpisanie listu intencyjnego dotyczącego współpracy w zakresie realizacji zadania pn. „Zwiększenie retencji i ochrony przeciwpowodziowej środkowej Warty poprzez wykorzystanie potencjału zbiorników powyrobiskowych w zlewni Biskupiej Strugi oraz przystosowanie Kanału Ślesińskiego do przerzutu wód”. Fot. Wody Polskie

W Wielkopolsce widzimy ogromną potrzebę inwestycyjną w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy i zwiększania retencji. Chcemy podnieść poziom retencji w regionie o blisko 1 mld m3 wody. To dzieje się już teraz, wyrobiska pokopalniane są zasilane wodą. Inwestycje w Wielkopolsce wpisują się w szeroki program podwojenia krajowej retencji wód. Dzięki jego realizacji zwiększymy bezpieczeństwo wodne Polski - powiedział wiceminister Marek Gróbarczyk, pełnomocnik rządu ds. gospodarki wodą oraz inwestycji w gospodarce morskiej i wodnej.

Misterny system retencyjny – powstaną nowe jeziora

Sieć kanałów, rurociągów i pompowni pozwoli szybciej odbudować zasoby wodne regionu, zwiększając jednocześnie ochronę przed suszą i powodzią. Plany zakładają modernizację pompowni oraz budowę układu przerzutowego dla nadmiaru wód z Warty (w tym wód wezbraniowych), który kierowany będzie do właśnie powstających zbiorników Kleczew i Józwin. Działania mają na celu poprawę adaptacji Wschodniej Wielkopolski do skutków zmian klimatycznych takich jak susze i deszcze nawalne. Przyczynią się także do ograniczania ryzyka powodziowego w dolinie Warty.

Wody powierzchniowe i podziemne – jeden zasób

Projekt zakłada odbudowanie zasobów wód powierzchniowych i podziemnych w zlewni Biskupiej Strugi, Meszny i Kanału Ostrowo-Gopło w rejonie Powidzkiego Parku Krajobrazowego. Celem działań jest także poprawa sytuacji hydrologicznej w rejonie zamkniętych odkrywek węgla brunatnego położonych na zachód od Konina. Przez włączenie do sieci hydrograficznej powstałych zbiorników powyrobiskowych nastąpi zwiększenie retencji wód. Efekty zadania, jakich oczekują Wody Polskie to:
•    odbudowa zasobów jezior Pojezierza Gnieźnieńskiego na poziomie 75 mln m³,
•    utworzenie nowych zbiorników wodnych o łącznej pojemności przekraczającej 370 mln m³,
•    odtworzenie mokradeł na obszarze kilku tysięcy hektarów,
•    odbudowa zasobów wód podziemnych w ilości ponad 500 mln m³.

Infrastruktura kluczem do sukcesu

Realizację projektu podzielono na dwie części. Pierwszą będzie kierowanie wód możliwych do wykorzystania z rzeki Warty do zbiorników po odkrywkach Kazimierz Północ i Jóźwin IIB (zbiorniki Kleczew i Józwin), drugą zaś użytkowanie zbudowanego systemu przerzutu wód do zbiorników w celu zwiększania retencji na terenie Wschodniej Wielkopolski. Przez Kanał Ślesiński do powstających akwenów będzie kierowana część wód wezbraniowych z Warty.

Centralnym punktem całego przedsięwzięcia będzie wodna infrastruktury ZE PAK S.A., która pozwoli na sprawne gospodarowanie wodami. Dzięki temu uda się odbudować poziomy wodonośne, które uległy obniżeniu na skutek funkcjonującego w tym regionie przez lata leja depresji. Pozytywny efekt tych działań pozwoli podnieść poziomy zwierciadeł wody jezior należących do Powidzkiego Parku Krajobrazowego.

Plan działań i finansowanie

W ramach I etapu zostaną zmodernizowane pompownie Pątnów i Morzysław na Kanale Ślesińskim, co będzie współfinansowane przez Wody Polskie. II etap zakłada budowę układu łączącego Jezioro Gosławskie ze Zbiornikiem Kleczew o wydajności projektowej do 1,5 m³/s, co będzie współfinansowanie przez pozostałe strony porozumienia. System będzie składać się z rurociągu pompowni i kanałów otwartych. Wartość zadania wynosi 35 mln zł, w tym 30% stanowi wkładu własny sygnatariuszy listu, a 70% pochodzi z dofinansowania z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji.

Koniec prac planowany jest na 2025 rok.

Przeczytaj także: Mądre gospodarowanie wodami i ochrona przeciwpowodziowa to nasze najważniejsze obowiązki w dobie zmian klimatu