Co to jest partnerstwo publiczno-prywatne (PPP)

Przedsięwzięcie z zakresu PPP polega na budowie lub remoncie infrastruktury publicznej oraz późniejszemu jej utrzymaniu i/lub zarządzaniu. Jest to więc jeden ze sposobów na realizację zadań publicznych. Tego typu projekty dla strony publicznej oznaczają możliwość optymalizacji wydatkowania środków budżetowych, ponieważ w inwestycje, za które odpowiadają, angażuje się kapitał prywatny. Przed podpisaniem umowy obie strony, publiczna i prywatna, dokonują podziału ryzyk. Partner prywatny musi mieć pewność, że otrzyma wynagrodzenie, które pokryje nakłady poniesione na roboty budowlane, utrzymanie i zarządzaniem obiektem, spłatę kredytu, a do tego dochodzi także, co oczywiste, zakładany zysk.

Jeśli chodzi o wynagradzanie partnera prywatnego, są trzy główne źródła: płatność od podmiotu publicznego, opłaty od użytkowników, przychody od podmiotów trzecich. Z kolei najpopularniejszą formą jest tzw. opłata za dostępność, czyli kwota wypłacana regularnie w odstępach czasowych (np. co miesiąc lub kwartał).

Za rozwój PPP w Polsce odpowiada Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, które przygotowało wytyczne PPP, mające wskazywać, jak krok po kroku przygotować i zrealizować projekt PPP.

PPP w Polsce. Rozwój i przyszłość formuły

Z opublikowanych przez resort danych wynika, że w Polsce formułę PPP rozwijają przede wszystkim samorządy (same lub przez swoje jednostki), które podpisały do tej pory 151 umów (czyli 90% z wszystkich). Warto podkreślić, że w przypadku 52 umów, które weszły już w fazę realizacji, stroną są gminy miejskie, 40 wiejskie, a 25 miejsko-wiejskie. Poza tym 16 umów PPP zawarły podmioty niezwiązane z samorządem, z czego osiem organy centralnej administracji rządowej (budowa siedziby Sądu Rejonowego w Nowym Sączu oraz siedem umów koncesyjnych na usługi).

Na polskim rynku PPP przeważają kontrakty, których wartość nie przekracza 40 mln zł (stanowią 79% wszystkich), przy czym prowadzone są też przedsięwzięcia o wartości dochodzącej niemal do 1 mld zł.

Zobacz ranking 10 największych umów PPP w Polsce*

  1. Zaprojektowanie i budowa elektrociepłowni w Olsztynie

Wartość nakładów inwestycyjnych lub usług brutto: 885,3 mln zł

Lokalizacja: Olsztyn

Podmiot publiczny: Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej sp. z o.o. w Olsztynie

Partner prywatny: Dobra Energia dla Olsztyna

Sektor: gospodarka odpadami

Data podpisania umowy: 28.11.2019

Status realizacji: projektowanie i budowa

Okres umowy: 28 lat

Źródła finansowania: dotacja unijna POIiŚ Działanie 2.2 Gospodarka odpadami komunalnymi, finansowanie bankowe, wkłady partnera prywatnego.

  1. Budowa linii tramwajowej do Mistrzejowic w Krakowie

Wartość nakładów inwestycyjnych lub usług brutto: 830,4 mln zł

Lokalizacja: Kraków

Podmiot publiczny: Gmina Miejska Kraków – Zarząd Dróg Miasta Krakowa

Partner prywatny: konsorcjum firm PPP Solutions Polska Sp. z o. o. (lider), Gulermak AGir Sanayi Insaat ve Taahhut A.S. (partner)

Sektor: infrastruktura transportowa

Data podpisania umowy: 21.12.2020 r.

Status realizacji: projektowanie i budowa

Okres umowy: 24 lata

Źródła finansowania: na etapach inwestycji i utrzymania spoczywają na partnerze prywatnym, objęte są tajemnicą przedsiębiorstwa.

  1. System gospodarki odpadami dla Poznania

Wartość nakładów inwestycyjnych lub usług brutto: 782,7 mln zł

Lokalizacja: Poznań

Podmiot publiczny: Miasto Poznań

Partner prywatny: PreZero Zielona Energia sp. z o.o. (dawniej: SUEZ Zielona Energia sp. z o.o., SITA Zielona Energia sp. z o.o.

Sektor: gospodarka odpadami

Data podpisania umowy: 08.04.2013 r.

Status realizacji: zarządzanie/utrzymanie

Okres umowy: 28 lat i 9 miesięcy

Źródła finansowania: projekt realizowany w formule hybrydowej; dotacja z Funduszu Spójności przekazana do partnera prywatnego stanowi wkład Miasta (324 mln zł); pozostałe środki pochodzą z zasobów własnych partnera prywatnego, pożyczek od udziałowców oraz kredytu bankowego.

  1. System gospodarki odpadami dla metropolii trójmiejskiej

Wartość nakładów inwestycyjnych lub usług brutto: 693,5 mln zł

Lokalizacja: Gdańsk

Podmiot publiczny: Zakład Utylizacyjny sp. z o.o. w Gdańsku / Port Czystej Energii sp. z o.o.

Partner prywatny: konsorcjum firm Astaldi S.A., Termomeccanica Ecologia, Dalkia Wastenergy (poprzednia nazwa TIRU)

Sektor: gospodarka odpadami

Data podpisania umowy: 07.05.2018

Status realizacji: projektowanie i budowa

Okres umowy: 29 lat

Źródła finansowania: przedsięwzięcie współfinansowane z funduszy UE jako projekt hybrydowy w ramach POIiŚ 2014-2020. Finansowanie dłużne zapewnia pożyczka z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

  1. Zagospodarowanie północnego cypla Wyspy Spichrzów w Gdańsku

Wartość nakładów inwestycyjnych lub usług brutto: 490,7 mln zł

Lokalizacja projektu: Gdańsk

Podmiot publiczny: Urząd Miejski w Gdańsku

Partner prywatny: konsorcjum Granaria (Multibud W. Ciurzyński S.A. oraz Immobel Poland SPV 10 sp. z o.o., Immobel Poland SPV 11 sp. z o.o.)

Sektor: rewitalizacja

Data podpisania umowy: 31.03.2015 

Status realizacji: projektowanie i budowa

Okres umowy: 17 lat i 6 miesięcy

Źródła finansowania: część publiczna infrastruktury finansowana jest ze sprzedaży nieruchomości stanowiących wkład podmiotu publicznego; część prywatna (inwestycje komercyjne) ze środków partnera prywatnego.

  1. Utrzymanie i zarządzanie siecią szerokopasmową w ramach projektu „Internet dla Mazowsza”

Wartość nakładów inwestycyjnych lub usług brutto: 458,3 mln zł

Lokalizacja: woj. mazowieckie

Podmiot publiczny: Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego

Partner prywatny: KT Corporation S.A., KBTO sp. z o.o., 3. Daewoo International Corporation, 10, Tongil-ro, 4. Asseco Poland S.A. 5. Warszawskie Przedsiębiorstwo Robót Telekomunikacyjnych S.A., BIATEL Telekomunikacja S.A., 7. BIT S.A.

Sektor: telekomunikacja

Data podpisania umowy: 03.10.2010

Status realizacji: zakończona

Okres umowy: 9 lat i 2 miesiące

Źródła finansowania: projekt hybrydowy; w części dotyczącej wkładu własnego oraz wydatków nieobjętych refundacją środki partnera prywatnego (własne i kredytowe); w pozostałej części przedsięwzięcie współfinansowane przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

  1. Zaprojektowanie i wybudowanie infrastruktury technicznej zapewniającej dostęp do internetu na obszarze woj. wielkopolskiego

Wartość nakładów inwestycyjnych lub usług brutto: 410,4 mln zł

Lokalizacja projektu: Poznań

Podmiot publiczny: Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego powołał spółkę celową pn. Wielkopolska Sieć Szerokopasmowa S.A. (WSS S.A.)

Partner prywatny: brakujący wkład własny (15%) został pozyskany poprzez emisję dodatkowych akcji, które zaoferowano inwestorom prywatnym. Województwo oraz WSS S.A. zawarły umowę inwestycyjną z: Inea S.A. - Asta-Net Małdziński, Ryczek sp.j.

Sektor: telekomunikacja

Data podpisania umowy: 03.10.2010

Status realizacji: Zarządzanie/utrzymanie

Okres umowy: wygasa z chwilą, kiedy posiadacz akcji przestanie być akcjonariuszem spółki

Źródła finansowania: 85% – dofinansowanie z UE, 15% wkładu własny prywatnych inwestorów.

  1. Realizacja, utrzymania i zarządzania siecią szerokopasmową w ramach projektu „Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej – województwo warmińsko-mazurskie”

Wartość nakładów inwestycyjnych lub usług brutto: 327 mln zł

Lokalizacja: Olsztyn

Podmiot publiczny: Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie

Partner prywatny: Otwarte Regionalne Sieci Szerokopasmowe sp. z o.o.

Sektor: telekomunikacja

Data podpisania umowy: 19.04.2013

Status realizacji: zakończona

Okres umowy: 10 lat

Źródła finansowania: projekt hybrydowy: założono, że środki z RPO w zakresie, w jakim refundują wydatki partnera prywatnego (kwalifikowalne, niekwalifikowalne i wkład własny), były wynagrodzeniem pieniężnym za zrealizowaną inwestycję. Pozostałą cześć nakładów partner miał odzyskać dzięki świadczeniu usług hurtowego dostępu do sieci.

  1. Zagospodarowanie obszaru dawnej zajezdni tramwajowej na Dolnym Mieście w Gdańsku

Wartość nakładów inwestycyjnych lub usług brutto: 311,3 mln zł

Lokalizacja: Gdańsk

Podmiot publiczny: Urząd Miejski w Gdańsku

Partner prywatny: GGI Dolne Miasto sp. z o.o.

Sektor: rewitalizacja

Data podpisania umowy: 22.11.2019

Status realizacji: zarządzanie/utrzymanie

Okres umowy: 14 lat

Źródła finansowania: wkład własny partnera prywatnego.

  1. Utrzymanie i zarządzanie siecią szerokopasmową w ramach projektu „Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej – województwo podkarpackie”.

Wartość nakładów inwestycyjnych lub usług brutto: 310,8 mln zł

Lokalizacja: woj. podkarpackie

Podmiot publiczny: Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego

Partner prywatny: Otwarte Regionalne Sieci Szerokopasmowe sp. z o.o

Sektor: telekomunikacja

Data podpisania umowy: 26.09.2013

Status realizacji: zarządzanie/utrzymanie

Okres umowy: 10 lat i 3 miesiące

Źródła finansowania: projekt hybrydowy; współfinansowany przez Unię Europejską oraz z budżetu państwa; pozostałą część pokrywa partner prywatny (ze środków własnych lub kredytu). ♦

••••••••••••••••••

Obecnie na liście projektów, co do których, jak przekonuje resort, można spodziewać się podpisania umów, widnieje liczba 61, a łączna ich wartość wynosi 8,2 mld zł.

* dane za ppp.gov.pl

Przeczytaj także: Największe miasta świata – ranking 2022