Czym są pasy klinowe? Do czego służą?

Pasy klinowe to rodzaj pasów napędowych. Służą do przenoszenia napędu i momentu obrotowego z jednego wału silnika na drugi. I wielu kierowców i właścicieli aut przynajmniej raz w życiu miało z tym wynalazkiem do czynienia – gdy zerwany pasek klinowy unieruchomił samochód. W praktyce jednak ten rodzaj paska napędowego znajdziemy w silnikach naprawdę wielu pojazdów, maszyn i urządzeń – przykładowo w wentylatorach, pompach, kosiarkach czy pralkach.

Pasy klinowe stosuje się w przekładniach pasowych klinowych, gdzie pełnią funkcję cięgien, opasując oba koła pasowe – bierne i czynne. Są znormalizowane, a zatem ich wymiary i parametry wyznaczają stosowne normy. Składają się z trzech warstw:

• nośnej (najczęściej linki stalowe lub poliamidowe),
• podatnej (zwykle guma lub kauczuk),
• tkaninowo-gumowej.

Całość najczęściej jest owinięta zawulkanizowaną płócienną lub kordową taśmą. Dzięki takiej budowie łączą elastyczność, wytrzymałość i przyczepność z dość małą rozciągliwością. Jeśli chodzi o formę, mają trapezowy przekrój i są wytwarzane jako wieńce bez końców.

Jakie są rodzaje pasów klinowych?

Ponieważ pasy klinowe znajdują zastosowanie w różnych maszynach i środowiskach pracy, przenoszą także różną moc, powstało kilka ich rodzajów. Najczęściej używane i najbardziej uniwersalne są pasy klinowe proste, czyli wytworzone z gumy lub z gumy z wkładem z tkaniny i mające zwykły, trapezowy przekrój. Poza tym wyróżniamy wiele ich odmian takich jak np. pasy standardowej szerokości pasy wąsko- lub szerokoprofilowe (wariatorowe), dwustronne, pasy otwarte i zamknięte. Mogą być również zespolone jako rękaw (połączenie kilku, tych samych pasów specjalnym łącznikiem tkaninowo gumowym.

• Pasy zespolone dają gwarancje równomiernego naprężenia każdego pasa w rękawie, co nie jest łatwe przy zastosowaniu równolegle kilku pojedynczych pasów. Stosuje się je zwłaszcza w takich aplikacjach, w których wymaga się przeniesienia większej ilości mocy – przykładowo w dużych samochodach, ciężarówkach i niektórych maszynach przemysłowych.
• Pasy klinowe segmentowe składają się z wielu segmentów, które można łączyć i rozłączać uzyskując dowolną długość pasa. Są stosowane zamiennie z pasami klinowymi wykonanych w technologii bezkońcowej.
• Istnieją również pasy opracowane specjalnie do określonych zastosowań, takie jak pasy klinowe antyelektrostatyczne (ESD), pasy klinowe do pracy w wysokich temperaturach, pasy odporne na oleje i chemikalia czy też wzmocnione włóknem szklanym itp.

Jakie znaczenie mają pasy klinowe? Po co się ich używa?

Pasy klinowe są stosowane przede wszystkim do napędów głównych maszyn, urządzeń oraz napędów pomocniczych z dopuszczeniem poślizgu. Przekazują energię, napęd na wiele części maszyn, umożliwiając prawidłowe funkcjonowanie – narzędzi pracy, środków transportu, wyposażenia domowego i innych. Ponadto często pełnią funkcję sprzęgieł antypoślizgowych. Czyli gdy napędzane koło nagle się zatrzyma, wystąpi jakaś awaria, pas zaczyna się ślizgać i przestaje przenosić napęd, co redukuje ryzyko uszkodzenia innych części urządzenia – wykorzystuje się to np. w kombajnach i w takich aplikacjach, w których podzespoły charakteryzuje duży ciężar i bezwładność.

Pas klinowy działa dzięki tarciu pomiędzy nim a powierzchnią koła klinowego: dzięki temu zapewnia pewne i skuteczne przekazywanie napędu z małym poślizgiem przy rozruchu. Odpowiednio zaprojektowane pasy klinowe pomagają zwiększyć efektywność przekazywania mocy, ograniczając straty energii i minimalizując zużycie. Właściwie dobrane i zastosowane, usprawniają pracę maszyn i urządzeń, zwiększając ich wydajność.

Pasy klinowe są prostej konstrukcji i stosunkowo tanie. Umożliwiają szybką wymianę, co skraca przestój maszyny, urządzenia.