• Rośnie liczba rzek z niżówkami, co grozi suszą hydrologiczną
• W województwach centralnych i zachodnich już obserwuje się suszę glebową
• Od 1 do 10 maja wybuchło już 547 pożarów lasów

Pogarsza się stan wód w rzekach

Wskaźnik wilgotności w województwach lubuskim, wielkopolskim, kujawsko-pomorskim i łódzkim osiągnął 30%, czyli suszy glebowej. Nie ma natomiast zagrożenia powodzią ze względu na przewagę strefy wody średniej i niskiej w dorzeczu Wisły i Odry. Jednak zwiększa się liczba rzek, w których występują niżówki, co oznacza wzrost zagrożenia suszą hydrologiczną. Pogorszenie sytuacji zaobserwowano pod koniec kwietnia i na początku maja – brakowało wydajnych opadów deszczu (powyżej 20 mm w ciągu doby). Drugim czynnikiem są zdecydowanie wyższe temperatury powietrza w ciągu dnia i nocy zwiększające parowanie. Jedynie na początku kwietnia w znacznej części Polski wystąpiły opady śniegu i deszczu.

Aktualny stan wody w rzekach (lewa grafika) i 24-godzinny trend zmiany poziomu wody (prawa grafika)

Źródło: IMGW-PIB

Choć w rzekach przeważają poziomy średnie, widać tendencję spadkową do strefy wody niskiej. Tak jak dwa lata temu, największe zagrożenie suszą występuje na zachodzie kraju, w zlewni Warty. Przewagę mają tam niskie stany wody i wartości przepływu. Te na 14 wodowskazach są poniżej wartości SQN (średni niski przepływ z wielolecia referencyjnego). Najwięcej takich stacji jest w województwach wielkopolskim (sześć) oraz śląskim (pięć).

Zestawienie liczby stacji wodowskazowych poniżej SNQ

Źródło: IMGW-PIB

Obniża się wilgotność gleby

O stopniu zagrożeniu suszą informują dane o wilgotności gleby – zarówno w warstwie przypowierzchniowej (0-7 cm), jak i warstwach głębszych. Zmniejszanie się zasobów wody w glebie widać zwłaszcza w Polsce Zachodniej i Środkowej, ale problem jest też zauważalny na Pomorzu, czy wschodzie kraju. Bardziej zasobne w wodę są regiony górskie i podgórskie – czytamy w komunikacie.

Prognozy na okres od maja do września wskazują na zwiększony poziom zagrożenia suszą. Najgorzej może być w lipcu i we wrześniu, kiedy spodziewane są wysokie temperatury. Lato to także okres burz i intensywnych opadów deszczu. Choć występują lokalnie, mogą być na tyle duże, by powodować podtopienia.

Rozkład przestrzenny wskaźnika wilgotności gleby w warstwie 0-7 cm w dniu 30.04 i 11.05.2022 r.

Źródło: IMGW-PIB

Rośnie zagrożenie pożarowe

Istotne jest też zagrożenie pożarowe ze względu na spadające rezerwy zasobów wodnych, wysoką temperaturę i brak deszczu. Straż Pożarna notuje od 50 do 70 pożarów dziennie, głównie w lasach. Od 1 do 10 maja wybuchło ich już 547. Modele meteorologiczne IMGW-PIB wskazują na rosnące zagrożenie pożarowe lasów, w szczególności w centralnej części kraju – czytamy.

Liczba pożarów lasów w latach 2020-2021 – porównanie w okresie styczeń-maj

Źródło: IMGW-PIB

Sytuację pogarsza rosnące parowanie terenowe. Gleba i rośliny szybko oddają zmagazynowane w okresie jesienno-zimowym zasoby wodne. Jednocześnie wysokie jest zapotrzebowanie na wodą w związku z wegetacją. W dłuższej pespektywie może to wpłynąć na sytuację w rolnictwie.

Spodziewane suche i ciepłe lato 2022 będzie sprzyjać rozwojowi niżówki hydrologicznej, zwłaszcza na zachodzie kraju, a opady burzowe nie pozwolą na odbudowę zasobów wodnych – podsumowuje IMGW-PIB.

Przeczytaj także: Zmiany w ustawie Prawo wodne. Zlikwidowano formalności