• Przekop Mierzei Wiślanej wykonano w ciągu 35 miesięcy
• W ramach budowy kanału wybrano 800 tys. m³ urobku
• Sercem przekopu jest śluza o długości niemal 270 m i szerokości 25 m
• Na Zalewie Wiślanym powstała sztuczna wyspa

Mierzeja Wiślana jest długim na prawie 100 km piaszczystym wałem o zmiennej szerokości 1-2 km. Oddziela Zalew Wiślany od Zatoki Gdańskiej i Morza Bałtyckiego. Podzielona jest między Polskę i Rosję (Obwód Kaliningradzki). Wykonanie przekopu przez Mierzeję Wiślaną zagwarantuje naszemu krajowi swobodny dostęp z Zalewu Wiślanego na Bałtyk z pominięciem kontrolowanej przez Rosję Cieśniny Pilawskiej.

Co to jest przekop Mierzei Wiślanej?

Elementami przekopu, czyli kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną, są śluza i konstrukcja zamknięć wraz ze stanowiskami oczekiwania od strony Zatoki Gdańskiej i Zalewu Wiślanego. Przejazd nad przekopem umożliwiają dwa ruchome stalowe mosty o pionowej osi obrotu. Długość tych obiektów wynosi 62 m, a szerokość 17 m.

Statki udające się od strony Zatoki Gdańskiej, zanim skorzystają z przekopu mierzei, będą wpływać do portu osłonowego. Ten składa się z mającego 1000 m długości falochronu wschodniego oraz 500 m falochronu zachodniego. Port ma 260 tys. m² powierzchni.

Przekop Mierzei Wiślanej. Tak wygląda kanał żeglugowy – ZOBACZ ZDJĘCIA

Fot. materiały prasowe NDI/BESIX

Przekop Mierzei Wiślanej – liczby robią wrażenie

Do budowy falochronów wykorzystano 400 tys. ton narzutów kamiennych oraz prawie 10 tys. tzw. x-blocków, czyli prefabrykowanych betonowych elementów, które mają zwalczać falowanie podczas trudnych warunków atmosferycznych.

Śluza ma niemal 270 m długości i 25 m szerokości (głębokość sięga 6,5 m poniżej poziomu wody, a wysokość ścian wraz z oczepami to ponad 9 m). Wszystkie jej cztery bramy złożone są z sześciu segmentów, a każdy z nich z 730 elementów. Jedna brama waży około 160 ton, a najcięższy z jej elementów około 33 tony.

Aby wykonać przekop o długości 1300 m, głębokości 5 m i 120 m w najszerszym miejscu, wybrano 800 tys. m³ urobku. Pozyskany materiał wykorzystano do budowy sztucznej wyspy na Zalewie Wiślanym. Wyspa Estyjska o wymiarach 1906 na 1166 m, obwodzie 4,9 km i powierzchni 180 ha stanowi siedlisko przyrodnicze. Do nadania jej kształtu wykorzystano grodzice stalowe, z których wykonano ścianki szczelne o powierzchni prawie 112,5 tys. m². 

Przekop Mierzei Wiślanej – choć najważniejsza, to tylko jedna z wielu inwestycji

Przekop przez Mierzeję Wiślaną zbudowano w ciągu zaledwie 35 miesięcy. To najważniejszy element budowy drogi wodnej Zalew Wiślany–Zatoka Gdańska o długości 22 km i szerokości od 60 do 120 m.

Wykonaliśmy ogrom prac przedinwestycyjnych, które trwały klika lat. Założony harmonogram zrealizowaliśmy planowo. Było to możliwe dzięki zaangażowaniu, wychodzącemu poza zakres normalnej pracy, zespołu realizującego projekt, składającego się z pracowników merytorycznych różnych specjalności Urzędu Morskiego w Gdyni. Za ten olbrzymi wkład pracy serdecznie im wszystkim dziękuję – powiedział dyrektor Urzędu Morskiego w Gdyni Wiesław Piotrzkowski. 

Dwa kolejne etapy polegają na pracach pogłębiarskich na rzece Elbląg i Zalewie Wiślanym.

Podstawowym celem inwestycji jest rozwój portu w Elblągu, do którego docelowo docierać mają większe jednostki, o zanurzeniu do 4,5 m, długości 100 m (zestaw barek do 180 m), szerokości 20 m. Żeby to osiągnąć, konieczne będzie jeszcze wykonanie modernizacji infrastruktury przy samym porcie. Na razie więc mogą tam wpływać jednostki o zanurzeniu do mniej więcej 2 m.

Samorządowcy liczą też, że umożliwienie wpływania z Zatoki Gdańskiej na Zalew Wiślany wpłynie także na rozwój turystki.

Przekop Mierzei Wiślanej – za i przeciw

Inwestycja budziła, i wciąć budzi, dużo kontrowersji. Osoby będące „za” przekopem, poza wspomnianymi skutkami, zwracają uwagę nie tylko na rozwój przyjaznego środowisku transportu morskiego, ale także na zwiększenie ochrony przeciwpowodziowej i dostępności drogi wodnej Elbląg–Hel,

Środowiska będące „przeciw” przekopowi uważąją, że droga wodna będzie wymagać corocznych nakładów na utrzymanie, a szkody dla środowiska naturalnego będą niewspółmiernie wielkie do korzyści ekonomicznych.

A jak będzie w rzeczywistości? To, jak zwykle, pokaże czas.

Przekop Mierzei Wiślanej jest już otwarty, natomiast jeszcze kilka tygodni potrwają prace porządkowe. Z całą pewnością można juz jednak powiedzieć, że zakończone zostało jedno z najbardziej skomplikowanych hydrotechnicznych wyzwań w Polsce.

Ogólnodostępne śluzowanie jednostek w Porcie Nowy Świat możliwe będzie od niedzieli, 18 września 2022 r.

Zobacz nasz serwis specjalny PRZEKOP MIERZEI WIŚLANEJ