• W pierwszej fazie prac powstanie bariera odgradzająca staw od źródła zanieczyszczeń
• Próby remediacji podejmowano od lat
• Inwestycja za 60,6 mln zł zostanie zakończona w 2023 r.

Roboty rozpoczęte przed terminem

Dziś uprawomocniło się pozwolenie na budowę. Prace budowlane, które rozpoczęły się trzy miesiące wcześniej niż planowano, obecnie koncentrują się na oddzieleniu hałdy od stawu konstrukcją żelbetową – poinformował na Facebooku prezydent Świętochłowic Daniel Beger.

Dodał, że wykonawca będzie monitorować jakość powietrza podczas realizacji inwestycji i zminimalizuje utrudnienia w ruchu spowodowane prowadzonymi pracami. Zapowiedział zorganizowanie za dwa tygodnie spotkania z reprezentacją mieszkańców, z powodów epidemicznych ograniczoną do pięciu osób, podczas którego zaprezentuje wizualizacje technologii stosowanych podczas remediacji Kaliny. Ma też informować o postępach prac.

Zanieczyszczenia sprzed lat

Do realizacji przedsięwzięcia doszło dzięki dofinansowaniu z funduszy unijnych i wsparciu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Umowę w tej sprawie podpisano w styczniu 2020 r.

Bezodpływowy staw Kalina jest zanieczyszczony fenolem wywołującym od dziesięcioleci dokuczliwy fetor. Przyczyną skażenia była działalność producenta farb i lakierów, który w sąsiedztwie stawu usypał hałdę odpadów poprodukcyjnych. Spływająca z niej woda doprowadziła do skażenia zbiornika o powierzchni 5 ha.

Źródło: UM Świętochłowice

Liczne próby ratowania zbiornika

Od kilku lat podejmowano próby rewitalizacji, ruszyły nawet prace w tym zakresie, jednak po sporach z wykonawcą samorząd zerwał umowę (projekt miał wsparcie z funduszy unijnych). W sierpniu 2017 r. Świętochłowice uzyskały dotację przekraczającą 59 mln zł z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014–2020 i rozpoczęło poszukiwania wykonawcy i inżyniera kontraktu o wartości szacowanej na około 70 mln zł. Dialogi techniczne i przesunięcia terminów uzyskania efektów ekologicznych napotykały trudności. Przed ostatnim dialogiem wykonawcy wskazali zapisy niosące dla nich zbyt wysokie ryzyko. Ostatecznie ustalono, że prace mają doprowadzić do takiej czystości stawu Kalina, by życie biologiczne zaczęło się samodzielnie odradzać.

Udane podejście i rozpoczęcie prac

W styczniu 2020 r. podpisano umowę z polsko-francuskim konsorcjum firm Menard Polska sp. z o.o., REMEA sp. z o.o. oraz Remea societe par actions simplifiee a associe unique, jedynym wykonawcą zgłaszającym się do powtarzanych postępowań. Na wykonanie prac ma 43 miesiące, wartość kontraktu to ponad 60,6 mln zł. Pierwszy etap to faza projektowa trwająca półtora roku prowadząca do opracowania szczegółowej metody remediacji i uzyskania odpowiednich pozwoleń.

Źródło: UM Świętochłowice

Roboty właśnie się rozpoczęły, będą prowadzone dwa lata. Rozpoczęto budowę bariery żelbetowej odgradzającej staw od źródła zanieczyszczeń. W dalszych krokach zostaną usunięte i zneutralizowane odpady zalegające na dnie zbiornika. Po zakończeniu inwestycji powstanie strefa rekreacji ze sztuczną wyspą oraz infrastrukturą sportową i spacerową.

Dofinansowanie z POIiŚ uzupełnia dotacja w wysokości przekraczającej 5 mln zł i pożyczka w kwocie 2,7 mln zł z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.

Wiekowy zbiornik

Staw Kalina to skutek osiadania ternu w wyniku eksploatacji płytko zalegających złóż węgla kamiennego przed I wojną światową. Od 1928 r. do 1939 r. był tam ośrodek rekreacyjny z kąpieliskiem, do lat 50. XX w. zbiornik pozostawał w miarę czysty. Firma chemiczna, sprawca skażenia już nie istnieje, a ze względu na zanieczyszczenie staw i tereny okoliczne są wyłączone z użytkowania. Realizowana inwestycja ma zmienić ten stan.

Przeczytaj także: Port Szczecin: rozpoczęło się wzmacnianie nabrzeży [film]