Paweł Kośmider, prezes Wydawnictwa Inżynieria oraz przewodniczący Konferencji Inżynieria Bezwykopowa powitał uczestników tegorocznej edycji. Głos zabrał także Piotr Ziętara, prezes zarządu Wodociągów Miasta Krakowa S.A., podkreślając, że branża wod-kan jest w dużym kryzysie finansowym, który rzutuje na inwestycje bezwykopowe. Podkreślił, że ma nadzieję, iż 2023 r. jest ostatnim tak trudnym dla branży.

Przewodniczący Konferencji Paweł Kośmider fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Piotr Ziętara, prezes zarządu Wodociągów Miasta Krakowa S.A., fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Przed oficjalnym otwarciem Konferencji odbyły się warsztaty prowadzone przez Beatę Nienartowicz z IDEANTE i Tomasza Szczepańskiego z Centrum Badań i Certyfikacji sp. z o.o. Omówiono szczegółowo kolejne etapy przygotowywań inwestycji bezwykopowych renowacji sieci przed przetargiem, pokazano przykłady dobrych praktyk, a także najczęściej popełnianych błędów.

Tomasz Szczepański i Beata Nienartowicz fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Zmiany klimatu, infrastruktura krytyczna

Prof. dr hab. inż. Cezary Madryas fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com Czytaj więcej na: https://inzynieria.com/fotogalerie/branzy/fotogaleria/1/2602,konferencja-inzynieria-bezwykopowa-2023-fotorelacja © inzynieria.com

W sesji ogólnej, jako pierwszy zabrał głos prof. dr hab. inż. Cezary Madryas, który omówił wpływ zmian demograficznych i klimatycznych na infrastrukturę podziemną miast. Miasta zajmują 3% powierzchni Ziemi, ale są tzw. „gorącymi punktami” w odniesieniu do mapy emisji gazów cieplarnianych, gdyż odpowiadają za 60-70% zużycia energii i 75% emisji związków węgla – stwierdził. Wskazał też działania prowadzone w infrastrukturze podziemnej miast, by dostosować je do zmian klimatu, jak susze, powodzie i nawałnice. Dodał, że brakuje też zbiorników retencyjnych.

Dr inż. Klara Ramm fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Klara Ramm, ekspertka Izby Gospodarczej "Wodociągi Polskie" podkreśliła, że zgodnie z dyrektywami unijnymi powinniśmy doprowadzić do zwodociągowania ok 95% mieszkańców naszego kraju oraz ulepszyć kwestie dotyczące magazynowania wody pitnej. Jednak koszty takich działań to 24 mld zł.

Dodała, że ważnym zagadnieniem jest odporność infrastruktury krytycznej, w tym wodnej. Zgodnie z dyrektywą unijną jest to zdolność do zapobiegania incydentowi, ochrony przed nim, odpowiedzi na niego, stawiania mu oporu, łagodzenia i absorbowania incydentu oraz adaptacji i odtworzenia po incydencie. To stawia pytania odnośnie jawności danych związanych z branżą wod-kan i gospodarowania wodami – powiedziała.

Sądy polubowne, wytyczne dla technologii bezwykopowych

Dr Maciej Durbas fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

O arbitrażu, czyli sądzie polubownym, jako alternatywie dla klasycznego sądownictwa mówił dr Maciej Durbas, adwokat, partner w kancelarii prawnej Kubas, Kos, Gałkowski. Od 1 lipca 2023 r. będzie można konwertować postępowanie sądowe na arbitrażowe, by polubownie rozstrzygnąć konflikt. Zwykle spór jest rozstrzygany przez trzy osoby (np. prawnik, inżynier, ekonomista) wybierane przez strony. Arbitraż kończy się wyrokiem, który ma taką samą moc prawną, jak wyroki sądu powszechnego.

Prof. dr hab. inż. Adam Wysokowski fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Sesję ogólną zakończyło wystąpienie prof. dr hab. inż. Adama Wysokowskiego z Uniwersytetu Zielonogórskiego, który omówił ogólne założenia do wytycznych na temat projektowania i budowy obiektów w technologiach bezwykopowych. Podał przykłady inwestycji nie zrealizowanych bezwykopowo, które spowodowały utrudnienia komunikacyjne i oszpeciły obiekty zabytkowe. Można tego uniknąć przez wdrożenie nowych wytycznych, które doprowadzą do upowszechnienia wiedzy i informacji na temat technologii bezwykopowych. Takie działania uporządkują też proces inwestycyjny.

Eksploatacja i monitoring

Dr hab. inż. Paweł Popielski fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

W sesji eksploatacja i monitoring pierwszy wystąpił dr hab. inż. Paweł Popielski, prof. Politechniki Warszawskiej. Przedstawił wybrane metody dokumentowania i oceny stanu technicznego infrastruktury podziemnej. Obowiązuje nas Prawo budowlane. Obiekty należy utrzymywać w odpowiednim stanie, ale sposobów tej oceny jest wiele. Infrastruktura podziemna musi współpracować z ośrodkiem gruntowym – stwierdził prelegent.

Podkreślił rolę monitoringu pozwalającego wykryć sygnały nadchodzącej awarii. Dodał, że monitoring wizualny stosuje się od lat, ale jest też wiele metod badania geometrii, szczelności, stanu ścianek, elementów do naprawy, a szczególnie ważne są metody geotechniczne czy wykorzystanie dronów. Problemy interpretacyjne powoduje ogromna ilość generowanych danych. Nadchodzi czas stosowania cyfrowych bliźniaków, szczególnie w przypadku infrastruktury krytycznej – podsumował.

Rozwiązania diagnostyczne i społeczne

Dr inż. Andrzej Kolonko fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Dr inż. Andrzej Kolonko z Politechniki Wrocławskiej przedstawił zagadnienia tłoków inteligentnych w diagnostyce stanu technicznego stalowych rurociągów ciśnieniowych. Stwierdził, że w instalacjach liczących setki kilometrów tłoki inteligentne mogą wykrywać m.in. korozje i pęknięcia. Poruszają się wewnątrz rurociągów, współcześnie z wysoką dokładnością wykrywają m.in. korozje i pęknięcia. Wykorzystują detekcję zmian pola magnetycznego do wykrywania usterek stali oraz analizę ultradźwiękową do m.in. oceny grubości ścianek. Istnieją też rozwiązania łączące obie metody do wykrywania pęknięć podłużnych, korozji osiowej.

Marek Kupś fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

O roli budowania społecznego PR wokół inwestycji bezwykopowych mówił Marek Kupś z Zakładu Inżynierii Komunalnej sp. z o.o. w Trzciance. Powiedział, że dla przedsiębiorstw komunalnych nowoczesne technologie bezwykopowe bywają czarną magią. Na podstawie zadania realizowanego w Trzciance pokazał rolę uświadamiania samorządom korzyści z takich inwestycji, konsultacji z ekspertami akademickimi i współpracy z wykonawcami.

Dr inż. Bogdan Przybyła fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Dr inż. Bogdan Przybyła z Politechniki Wrocławskiej omawiał rolę inspekcji telewizyjnych w projektowaniu, odbiorach i eksploatacji instalacji wod-kan. Pokazał dwie metody ich realizacji. W pierwszej, „stop and go”, operator samodzielnie wyszukuje uszkodzenia i przeszkody, a następnie je opisuje. W drugiej (tryb skanowania) obraz z przejeżdżającej kamery jest nagrywany i analizowany. Daje to więcej informacji i szczegółów. Dlatego w takich badaniach wyróżnia się opis stanu technicznego przewodu (monitoring wzrokowy) oraz ocenę tego stanu na podstawie analizy danych pozyskanych podczas inspekcji przy wsparciu oprogramowania – powiedział. Uszkodzenia klasyfikuje się w pięciu klasach, od czwartej – nie ma potrzeby działań, po zerową – konieczne jest pilne działanie w trybie awaryjnym.

Marcin Prokop fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Po zakończeniu drugiej sesji uczestnicy spotkali się z gościem specjalnym, Marcinem Prokopem, znanym dziennikarzem i prezenterem. Opowiadał o tym, jak występować publicznie, panować nad prezentacją, słuchaczami, a także jak radzić sobie z tremą.

Wieczór szkocki podczas biesiady fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Pierwszy dzień Konferencji zwieńczyła tradycyjna biesiada, podczas której można było sprawdzić swoje umiejętności strzeleckie dzięki fimie Herrenknecht AG, a także wziąć udział w wieczorze szkockim, którego sponsorem była spółka Polimerobeton.

Bezwykopowa budowa

Robert Osikowicz fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Drugi dzień wydarzenia rozpoczął się sesją Bezwykopowa budowa. Zaczęła się od prelekcji Roberta Osikowicza z ROE, który przedstawił analizę statystyczną 200 największych projektów HDD w historii. Na szczycie rankingu są Stany zjednoczone i Chiny, w tych krajach przeprowadza się najwięcej spektakularnych projektów HDD – powiedział ekspert. W TOP 200 dominują rurociągi stalowe, ale w TOP 500 tworzywa sztuczne stanowią już 22% przekroczeń. Na podstawie dotychczasowego rozwoju technologii uznał, że w latach 2026–2028 dojdzie do przełamania bariery 6 km w wierceniach HDD.

HDD i mikrotunelowanie

Atef Khemiri fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Atef Khemiri z DCA (Drilling Contractors Association) podzielił się z uczestnikami wnioskami na temat praktycznego podejścia do aspektów prawnych wpływających na codzienną działalność wykonawców HDD. Podkreślił, że na uczelniach nie uczy się studentów o kontraktach, a to jeden z najważniejszych elementów projektów, który zawiera zakres prac, harmonogram działań, zasoby kadrowe, warunki płatności i pozostałe warunki wykonania projektu, park maszynowy oraz specyfikacje. Prelegent za kluczowe uznał warunki płatności umożliwiające zachowanie finansowej płynności, okres gwarancyjny i szacowane opóźnienia w harmonogramie skutkujące płatnościami kar umownych. - To łatwiej powiedzieć niż zrobić, ale wszystko zależy od negocjacji – podsumował.

Jacek Jaworski fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Jacek Jaworski z firmy Heads sp. z o.o. wypowiedział się na temat kluczowych zagadnień technologii HDD dla przewiertów przekraczających morską linię brzegową na podstawie doświadczeń spółki. Stwierdził, że środowisko morskie jest bardzo agresywne dla płuczki wiertniczej, ważne są dobór metody wiercenia i technologii instalacji rurociągu oraz zapewnienie wsparcia technicznego i stabilności otworu wiertniczego, a także spełnienie wymagań środowiskowych dla punktu wejścia i ewentualnej recyrkulacji płuczki. Musi być też odpowiednia pogoda. Technologia HDD wcale nie ma tak wielu ograniczeń, jakby się mogło wydawać – limitem jest tylko moc wiertnicy i jej zasięg – podkreślił.

Roland Kośka fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Roland Kośka z firmy Gaz-System omówił przekroczenia mikrotunelowe, czyli metodę podstawową dla prowadzonych przez firmę inwestycji. Przedstawił typy preferowanych i najczęściej stosowanych rur w przekroczeniach podczas realizacji zadań. Podkreślił istotną rolę stalowych rur osłonowych. Podał przykład jednego z najważniejszych projektów mikrotunelowych podczas realizacji gazociągu Tworóg–Tworzeń. Wykonano wtedy pięć mikrotunelowań o długościach 170–240 m, trzy powyżej 100 m i 18 do 100 m oraz trzy Direct Pipe.

Ochrona rur i planowanie przewiertów

Adam Bok fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Kolejny prelegent, Adam Bok z firmy Proma opowiedział o biernej ochronie antykorozyjnej rur przewodowych oraz nadzorze nad jakością wyrobu, który uznał za klucz do sukcesu inwestycji. Zauważył, że przez lata nie było skodyfikowanych dokumentów technicznych, a laminaty wykonywano ręcznie na budowach, oceniając jakość na podstawie jego grubości i wyglądu. Pierwszą próbę kodyfikacji podjęto w 1997 r. w krakowskim Instytucie Nafty i Gazu. Kolejny wykonano dla Promy w 2013 r., a dopiero Krajowa Ocena Techniczna stała się pierwszym ogólnopolskim dokumentem standaryzującym laminaty. Nie ma jednak wymogu jej stosowania.

Spółka wraz z Izostalem i Akademią Górniczo-Hutniczą w Krakowie pracuje nad nową generacją laminatów, które zapewnią przyczepność laminatu do powłoki antykorozyjnej i jego nieusuwalność w przypadku uszkodzeń.

Canan Hoffmann fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Wykład online przeprowadziła Canan Hoffmann, Product Owner Digital Products TRACTO-Technik. Zaprezentowała produkt Quickplanner 3D. Daje on m.in. możliwość oszacowania potencjalnych zagrożeń podczas wiercenia oraz wyznaczenia optymalnej ścieżki wiercenia i wspiera prowadzenie dokumentacji projektu. Przykładowo, po wprowadzeniu danych uzyskuje się widok graficzny w postaci interaktywnej mapy ze ścieżką 3D. Asystent zauważy wszelkie przeszkody i pomoże zorientować się w otaczającym terenie.

Lata doświadczeń

Edyta Zalewska fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Edyta Zalewska z Uponor Infra podsumowała 30 lat doświadczeń firmy w technologiach bezwykopowych i oceniła stan rozwiązań po wielu latach eksploatacji. Np. systemy przetrwały kilka lat temu powódź pod Nowym Sączem. Kolektor został wypłukany i przesunięty przez powódź, ale nie stracił szczelności. Po ponownym umiejscowieniu działa do dzisiaj. W Szczecinie po 13 latach eksploatacji sprawdzono jakość rur zastosowanych przy budowie rurociągów tłocznych do osiedla Pomorzany. Ich dobry stan zaskoczył inwestora. Prelegentka omówiła też bezwykopową realizację odcinka rurociągu pod ul. Czerniakowską w Warszawie przy wykorzystaniu technologii PEHD. Polietylen nie ulega korozji, jest odporny na ścieranie, rośnie również sztywność rurociągów polietylenowych – to przekłada się na długotrwałość takich rozwiązań. Po badaniach rurociągów po trzęsieniu ziemi w Kobe polietylen był jedynym materiałem, który nie uległ rozszczelnieniu – podsumowała.

Mikrotunelowanie i koszty projektów bezwykopowych

Dymitr Petrow-Ganew fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

O mikrotunelowaniu w systemach kanalizacji i retencji podczas budowy kolektorów Wiślanych w Warszawie mówił Dymitr Petrow-Ganew z firmy Herrenknecht. Całkowita długość rurociągów wyniosła 5357 m, zastosowano rury DN3200 i DN3800. Grunty wzdłuż Wisły były skomplikowane geologicznie, na całej trasie mikrotunelowania występował wysoki poziom wód gruntowych. Prace zakończono w czerwcu 2022 r., trwa realizacja kolejnego odcinka. Maszyna ważyła 150 ton, miała długość 7,6 m przy średnicy zewnętrznej 3800 mm. Uśredniony czas wiercenia wyniósł 20 m/dzień. W Warszawie zastosowano system AVN-D, metodę z komorą sprężonego powietrza.

Krzysztof Korzekwa z firmy Sanimet - Krzysztof Grzywacz opowiedział o niespodziewanych przeszkodach na trasie drążenia Kolektora Wiślanego, które pokonano i w efekcie wykonano dziewięć odcinków rurociągu, najdłuższy miał 675 m. Zamontowano też 42 stacje pośrednie, wydobyto 60 tys. m3 urobku, wykonano 17 łuków poziomych i jeden pionowy.

Dr inż. Florian Piechurski fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Porównania kosztów budowy sieci gazowych niskiego i średniego ciśnienia różnymi metodami dokonał dr inż. Florian Piechurski z Politechniki Śląskiej. Zaprezentowane wykresy dowodzą, że metody bezwykopowe są tańsze od zastosowania wykopu otwartego. Są rozwiązaniem bardziej ekonomicznym, a największe koszty stanowią w niej prace przewiertowe – stwierdził prelegent.

W 75% analizowanych przypadków bezwykopowej realizacji sieci gazowych koszt stanowią 83–90% kosztów przy metodzie wykopowej. Tylko w jednym przypadki to drugie rozwiązanie była nieco tańsze, na poziomie 98% kosztów w przypadku przewiertu.

Bezwykopowa renowacja

Otakar Cigler fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Otakar Cigler z Rädlinger primus line GmbH zaprezentował metodę bezwykopowej renowacji z wykorzystaniem systemu wykładzin z kompozytu wzmacnianego kewlarem. Stosuje się w niej wysokociśnieniową wykładzinę kompozytową. Zewnętrzna warstwa to PE i TPU, a wewnętrzna to zbrojenie przenoszące obciążenia wykonane z kewlaru lub kompozytu z tworzywa i kewlaru. System pozwala na prace na długim dystansie i służy do renowacji różnego rodzaju przewodów. Jest odporny na ścieranie, można go stosować w dużym zakresie obciążeń i ciśnień. Defekty rurociągów powodują globalnie straty wody na poziomie 45% produkcji. To problem, któremu mogą zaradzić metody bezwykopowe – powiedział Otakar Cigler.

Jacek Kulig fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Moduły rurowe PP, jako alternatywę w metodach TIP (ang. tight in pipe) rozważał Jacek Kulig z firmy Schöngen. W TIP rura jest ciasno dopasowywana do ściany dotychczasowego przewodu. Spółka proponuje zastosowanie rur polipropylenowych (PP) w przewiertach. To prosta metoda instalowania modułów w przewodach: w rurociąg wprowadza się niezależną i samonośną rurę, która staje się pełnoprawną nową instalacją w istniejącej. Jest uzupełnieniem innych rozwiązań – powiedział prelegent. Długości modułów dostosowuje się do potrzeb klienta, a je same wprowadza np. przez studzienki. Żadna metoda nie jest idealna, ale studium wykonalności może wykazać sens takiego rozwiązania – dodał. Podkreślił, że mówiąc o rurach, mamy na myśli cały system z osprzętem i kształtkami.

Dobór technologii napraw infrastruktury wod-kan

Tomasz Kamiński fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Tomasz Kamiński ze spółki Hufgard zajął się kwestiami doboru technologii napraw w infrastrukturze wodno-kanalizacyjnej. Decydują o nich m.in. wizja lokalna, mechaniczne sprawdzanie powierzchni, karbonatyzacji i wytrzymałości. Na podstawie parametrów wody i ścieków, przewodności elektrycznej, zawartości różnych substancji, np. chlorków, wybiera się odpowiednie rozwiązanie. Prelegent podał kilak przykładów, jak remont zbiornika wodnego o niskiej wytrzymałości. Tu zastosowano metodę Kerasal, dającą dużą trwałość, odporność fizyczną i chemiczną. Zbiornik reprofilowano i wzmocniono warstwą pośrednią. W przypadku remontu zapory ze zbyt niską odpornością na ścieranie opracowano i zastosowano nowy materiał, cement siarczanoodporny jako zaprawę torkretową.

Mariusz Iwanejko fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Przedstawieciele firmy Blejkan S.A., Mariusz Iwanejko i Andrzej Świątek przedstawili kalkulator doboru wykładzin CIPP do bezwykopowej renowacji istniejących przewodów kanalizacji grawitacyjnej sanitarnej, ogólnospławnej oraz deszczowej w oparciu o program Polski Atlas Natężeń Deszczów (PANDa). To narzędzie wspierające projektantów, zamawiających i zarządców sieci kanalizacyjnej.

Andrzej Świątek fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Narzędzie wspiera wybor rękawa podczas projektowania renowacji kanalizacji grawitacyjnej. Działania prowadzi się krok po kroku. Wybiera metodę doboru renowacji kanałów. Wprowadza informacje o inwestycji, podaje parametru doboru – rodzaj kanalizacji, średnicę, poziom chropowatości, spadek kanału, łuki na odcinkach między studniami, odległość między nimi, napełnienie kanału, typ kanału do renowacji (np. sanitarną, deszczową, ogólnospławną), w przypadku kanalizacji deszczowej informacje o opadach, stan techniczny kanału oraz cel renowacji (wybór w zależności od stanu technicznego). Na tej podstawie program oblicza parametry kanału i proponuje wybór wykładzin z ich parametrami.

Kalkulator nie daje pewnych danych, ale pomoże ocenić możliwe rozwiązania na etapie przedprzetargowym. Trwają prace nad rozszerzeniem narzędzia i wprowadzeniem większej liczby parametrów.

Bazalt i rury kamionkowe

Robert Kostolany fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

O najciekawszych realizacjach renowacji bezwykopowej z zastosowaniem bazaltu opowiedział Robert Kostolany z czeskiej firmy Eutit. Stwierdził, że materiały bazaltowe do renowacji dają bardzo długą trwałość po naprawie. Wskazał przykłady zastosowań, przede wszystkim w Pradze, gdzie dominuje kanalizacja o przekroju jajowym. Stopiony bazalt wybrano do naprawy starej kanalizacji z XIX w. zdegradowanej przez nowoczesną zabudowę i powodzie. Materiał umożliwił odtworzenie elementów zgodnie z ich budową historyczną (instalacja ma status zabytku). W stolicy Czech z wykorzystaniem bazaltu dokonano renowacji dziesiątek kilometrów kanałów. Często stosowano rury stalowe z okładziną bazaltową. Materiały bazaltowe są długowieczne i odporne na czynniki chemiczne, a także bezpieczne – powiedział prelegent.

Piotr Kosz fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Rozwiązania firmy Steinzeug-Keramo stosowane w bezwykopowej budowie i renowacji sieci kanalizacyjnych omówił Piotr Kosz. Podstawowe produkty to rury i elementy kamionkowe oraz polimerobetonowe. Kamionka to materiał naturalny złożony z mieszanki sześciu rodzajów gliny, szamotu i wody, później wypalanych i glazurowanych. Jest odporna na ścieranie, czynniki chemiczne i trwała. Rury kamionkowe przewiertowe nie wymagają przewodu osłonowego. Firma oferuje też rury kamionkowe przeciskowe i studnie ceramiczne. Parametry polimerobetonu są takie, jak dla materiałów ceramicznych.

Bezpieczeństwo wody pitnej

Mirosław Cecuga fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Mirosław Cecuga, z firmy Sezam Instal sp.j. przedstawił technologię CIPP do renowacji rurociągów wody pitnej BlueLine jako sprawdzoną, bezbłędną i bezpieczną dla lokalnej społeczności. Rozwiązanie jest stosowane od 10 lat, to technologia dojrzała, gwarantująca powtarzalność realizacji. W Polsce wykonano renowacje wodociągów tą metodą o długości 100 km. Na świecie to 2 tys. km – skomentował prelegent.

BlueLine to rękawy, w których wykorzystuje się żywicę epoksydową. Ta utwardza się w wodociągach w ciągu około 10 dni (w temperaturze 13-15 stopni C). Proces utwardzania zachodzi łagodnie, materiał nie zawiera rozpuszczalników, więc nie ma substancji szkodliwych. Zdaniem Mirosława Cecugi, jako jedyny pozwala uniknąć skurczu po utwardzeniu. Może też stać się pełnoprawnym rurociągiem. Rękaw BlueLine przeszedł ostre testy w Niemczech i wybrano go do renowacji kanalizacji, choć jego podstawowe zastosowanie to wodociągi.

Problemem jest wprowadzanie metod stosowanych w renowacjach kanalizacji do sieci wodociągowych. Powinno się zakazać stosowania materiałów i technik instalacji nie gwarantujących pełnej szczelności. Do wody pitnej powinno się stosować materiały bez rozpuszczalników – uważa prelegent.

Dr inż. Mark Kopietz fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

O wpływie na materiały i środowisko pozostałości styrenu w CIPP mówi Mark Kopietz z firmy SBKS GmbH & Co. KG testującej tworzywa sztuczne.

Styren znajduje się w polistyrenach. To substancja niebezpieczna, ale rozkłada się z upływem czasu. Jest stosowany jako rozpuszczalnik, obniża lepkość. Gdy pod wpływem UV rozpoczyna się polimeryzacja prowadząca do stanu żywicy pojawia się też resztkowy styren. - W Niemczech dopuszczalne zawartości tej substancji są regulowane prawnie i są to ostre ograniczenia – stwierdził prelegent.

Ilości styrenu bada się m.in. za pomocą chromatografii gazowej, a także kalorymetrii podczas utwardzania włókna szklanego. Wyniki badań pokazują, że w tym procesie wydziela się styren w ilościach większych od dopuszczalnych. Z powodu dyfuzji może się też wydzielać do wody pitnej w trakcie eksploatacji wodociągu.

Ponieważ nie akumuluje się i dość łatwo rozkłada, przy zapewnieniu odpowiedniej jakości podczas renowacji CIPP można zminimalizować zagrożenia.

Rozwiązania dla wodociągów i kanalizacji

Tomasz Fisher - AOC Resins fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Tomasz Fischer z AOC przekonywał, że żywice do wody pitnej CIPP muszą być wyjątkowe, trwałe i bezpieczne. Zwracamy uwagę na ograniczanie niebezpiecznych substancji zarówno podczas produkcji żywic, jak i eksploatacji. Część naszych żywic jest bezstyrenowa – mówi prelegent. Utwardzanie na gorąco lub za pomocą UV to dwie metody stosowane w technologii CIPP. W rozwiązaniach dla wodociągów stosujemy żywice bezstyrenowe – podkreślił.

Markus Gillar fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

O rehabilitacji włazów do studzienek mówił w ostatniej prelekcji konferencyjnej Markus Gillar z IKT – Institut für Unterirdische Infrastruktur gGmbH.

Typowe uszkodzenia włazów to wycieki i korozja wywołana agresywną atmosferą w kanalizacji prowadzącą do degradacji. Rozwiązaniem są wykładziny uszczelniające wprowadzane od wewnątrz. Są systemy wykładzin (jak CIPP), materiałów jak GRP czy PEHD, studni w studni (mniejsze w większych) np. z polimerów, a także powłoki zaprawowe.

IKT zbadało powłoki zaprawowe i wykładziny z tworzyw sztucznych oraz powłoki (linery) z GRP oraz prefabrykowane PEHD. Sprawdzano ich skuteczność na 18 testowanych w laboratorium uszkodzonych włazach. Główne błędy to niewłaściwe przygotowanie sztywnej i szorstkiej powierzchni, która zapewni ścisłe przyleganie wykładziny. Istotna jest kontrola powierzchni włazu i uszczelnienie go, by uniknąć infiltracji wody. To warunek powodzenia rehabilitacji.

Atrakcyjne pokazy rozwiązań dla branży

Firma Blejkan S.A. przygotowała dwuczęściowy pokaz bezwykopowej renowacji rur ciśnieniowych za pomocą Primus Line. W pierwszej części zaczęto od wyjaśnienia procesu, następnie przygotowano wykładziny do operacji wciągania i zainstalowano ją w rurze DN150. Rękaw napompowano i przekształcono go z kształtu U w okrągły. W rurze głównej wycięto okno do obserwacji procesu napełniania.

Pokaz renowacji rur ciśnieniowych, fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

W drugiej części zaprezentowano instalację złącza mechanicznego Primus Line M3 DN150 oraz średnio- i wysokociśnieniowego Primus Line z wtryskiem żywicy. Zainstalowano wykładzinę Primus Line ND 150 W (woda) PN 25 o maksymalnym ciśnieniu roboczym 25 bar i ciśnieniu rozrywającym 63 bar.

W drugim pokazie firma Geo-Radar przedstawiła działanie nowoczesnej i szybkiej aparatury geofizycznej WalkTEM2 do pomiarów metodą procesów przejściowych TEM (transient electromagnetic) lub TDEM (time-domain electromagnetic method), która polega na pomiarze indukcji pola elektromagnetycznego w głąb Ziemi.

Pokaz aparatury geofizycznej WalkTEM2, fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Pokazano krok po kroku sposób wykonywania pomiarów w terenie, a następnie wyniki uzyskane dzięki pomiarom urządzeniem WalTEM 2. Zaprezentowano także ich interpretację.

Ostatnim wydarzeniem przed uroczystą Galą i rozdaniem statuetek TYTANÓW, było walne zgromadzenie Polskiego Stowarzyszenia Technologii Bezwykopowych.

Zobacz FOTOGALERIĘ z wydarzenia:

Przeczytaj także: TYTANY 2023 rozdane. Komu przypadły nagrody?