Most w Maurzycach – pionierska konstrukcja inżynierska

To pierwszy na świecie drogowy most spawany. Został zbudowany w 1928 roku. Ma 28 metrów długości oraz 6,8 m szerokości, a jego nośność wynosi 30 ton. Główną część konstrukcji stanowią dwie stalowe belki kratowe, na których oparto ruszt złożony z belek poprzecznych i podłużnych, podtrzymujących jezdnię. Całość wsparta jest na masywnych, pełnościennych podporach betonowych.

Fot. GDDKiA

Projektantem mostu był prof. Stefan Bryła, ówczesny wykładowca Politechniki Lwowskiej. Obiekt został wybudowany przez firmę K. Rudzki i S-ka z Mińska Mazowieckiego. Początkowo zakładano zastosowanie nitów w całej konstrukcji, natomiast jedynie poprzecznice i podłużnice miały być spawane. Ostatecznie zdecydowano się na pełne spawanie elektryczne, co zmniejszyło masę mostu z ponad 70 do niespełna 56 ton, przyspieszając realizację inwestycji i obniżając jej koszty. To właśnie na potrzeby tej budowy opracowano pierwsze na świecie przepisy dotyczące spawania elektrycznego konstrukcji stalowych.

Historia i obecny stan

Most umożliwiał przeprawę przez rzekę Słudwię (dopływ Bzury), łącząc miejscowości Maurzyce i Niedźwiada w gminie Łowicz. Początkowo znajdował się w ciągu obecnej drogi krajowej nr 92. Służył do 1977 roku, kiedy to został przesunięty o 20 metrów na północ, a w jego miejscu powstał nowy, większy most.

Fot. GDDKiA

W 1987 roku uzupełniono ubytki w betonowej konstrukcji, a po 1998 roku przeprowadzono prace antykorozyjne i malarskie. Generalny remont przeprowadzono w 2009 roku – konstrukcję wypiaskowano i pomalowano na jasnoszary kolor, a nawierzchnię jezdni wyłożono granitową kostką. Od tego czasu most udostępniony jest do zwiedzania – można nim spacerować, a także obejrzeć jego konstrukcję od spodu.

Fot. GDDKiA

Obiekt posiada status zabytku klasy „zero”, co świadczy o jego wyjątkowym znaczeniu historycznym i inżynierskim.

Procedura wpisu i poparcie dla inicjatywy

Inicjatywa uzyskała poparcie Łódzkiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Kolejnym krokiem jest złożenie wniosku wraz z uzasadnieniem do Generalnego Konserwatora Zabytków. Po zaopiniowaniu przez Narodowy Instytut Dziedzictwa dokumentacja zostanie przekazana Radzie Ochrony Zabytków, a następnie trafi do Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, który podejmuje decyzję o wpisie na Listę Pomników Historii.

Fot. GDDKiA

Dopiero po uzyskaniu tego statusu możliwe będzie rozpoczęcie procedury ubiegania się o wpis na Listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Jak dotąd na Listę Pomników Historii Prezydenta RP trafił tylko jeden most – zabytkowy most żeliwny w Ozimku, przerzucony nad rzeką Mała Panew.

Przeczytaj także: Najdłuższe mosty w Polsce – TOP 10