W ubiegłym roku padł rekord – Gdański Szlak Wodociągowy odwiedziło ponad 19 tys. osób. Liczymy, że również w tym roku uda nam się ten sukces powtórzyć lub pobić rekord, zwłaszcza, że ostre przepisy pandemiczne wpływające na liczbę dostępnych miejsc w tej chwili nie obowiązują – mówi Jacek Skarbek, prezes GIWK Sp. z o.o., organizatora wycieczek.

Trzy przystanki na szlaku

Do Gdańskiego Szlaku Wodociągowego należą dwa zabytkowe podziemne zbiorniki oraz jedna czynna wieża ciśnień:

• 151-letni Zbiornik Wody Stara Orunia
• 119-letni Zbiornik Wody Stary Sobieski
• 5-letni Zbiornik Wody Kazimierz, będący wierzą ciśnień

Każdy z nich jest wyjątkowy i zapewnia zwiedzającym odmienne wrażenia i doznania. Jak piszą pomysłodawcy tej oryginalnej inicjatywy turystycznej: Stara Orunia budzi skojarzenia sakralne ze względu na klasyczną konstrukcję, złożoną z naw i arkad, wymurowaną z czerwonej cegły.

Poza sezonem wycieczkowym, zbiornik jest jednym z ulubionych pomorskich miejsc hibernacji nietoperzy. To dla ich wygody i komfortu dno Starej Oruni jest na stałe wypełnione wodą, a zwiedzający mogą poruszać się jedynie po zbudowanych specjalnie dla nich pomostach. Podczas zimy 2021 r. w zbiorniku naliczono 120 nietoperzy – 71 nocków rudych, 29 nocków Natterera, 19 nocków dużych, a także 1 osobnika niezidentyfikowanego gatunkowo. 27-28 sierpnia 2022 r. przewidziana jest dodatkowa atrakcja – Noc Nietoperzy.

Stary Sobieski to „podziemny amfiteatr” z unikalną w skali Europy akustyką - dźwięk roznosi się na odległość do 200 metrów i powraca w formie echa przez nawet 7 sekund! We wnętrzu zbiornika można podziwiać interdyscyplinarną wystawę dotyczącą historii gdańskich wodociągów. 13-14 sierpnia 2022 r. dla zwiedzających zaplanowano dodatkową atrakcję – wspólne świętowanie urodzin króla Jana III Sobieskiego.

Wystawa w przestrzeniach Zbiornika Sobieski. Fot. Dawid Linkowski / GWIK

Najmłodszy z obiektów – Kazimierz - znajduje się w pobliżu pięknej plaży na Wyspie Sobieszewskiej i jako jedyny na szlaku jest czynnym elementem infrastruktury wodno-kanalizacyjnej miasta. Zapewnia odpowiednie ciśnienie wody na wyspie, a z tarasu widokowego położonego 10 m ponad koronami najwyższych drzew roztacza się piękny widok na Gdańsk,  Żuławy oraz Zatokę Gdańską. 

Taras widokowy wieży ciśnień Kazimierz. Fot. Dawid Linkowski/ GWIK

Jak powstał szlak

Udostępnienie Gdańskiego Szlaku Wodociągowego dla turystów udało się dzięki współpracy GIWK z sympatykami historii techniki. Celem projektu było nie tylko zachowanie w jak najlepszym stanie pamiątek związanych z gdańskimi wodociągami ale także ochrona gnieżdżących się tam nietoperzy, które stały się symbolem Szlaku oraz przybliżenie historii miejskiej spółki mieszkańcom aglomeracji.

Inicjatywa trwa od 2010 r, kiedy zaczęto zbierać dokumentację historyczną i restaurować pamiątki po dawnych wodociągach. Wśród cennych zachowanych obiektów są m.in. drewniane rurociągi, studnie, pamiątkowe głazy i żeliwne kształtki, a nawet 150-letni list w butelce znaleziony w Zbiorniku Wody Stara Orunia.

Projekt Gdańskiego Szlaku Wodociągowego otrzymał dofinansowanie z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego 2014-2020. Całkowity koszt wyniósł 8,7 mln zł, wysokość dofinansowania wyniosła niemal 3,3 mln zł. 

Informacje dla zwiedzających

Zbiornik Wody Stary Sobieski oraz wieżę ciśnień Kazimierz na Wyspie Sobieszewskiej można odwiedzić od 1 maja do końca września. Stara Orunia jest otwarta dla zwiedzających w okresie od 1 czerwca do końca sierpnia. Wejście do  zabytkowych obiektów kosztuje 15 zł, na wieżę ciśnień wstęp jest bezpłatny. Zwiedzanie odbywa się zawsze w grupach z przewodnikiem. 

Przeczytaj także: Wodociągi Chrzanowskie – pierwsza od 30 lat budowa ujęcia wody