Stalowe kły i pazury

Narzędzia towarzyszą nam od początku powstania rodzaju ludzkiego. To dzięki nim człowiek, pomimo braku naturalnych atrybutów, w postaci "kłów i pazurów", sukcesywnie zdołał osiągnąć dominującą pozycję nad innymi rywalami w ekosystemie. Historia narzędzi stanowi w dużej mierze historię cywilizacyjnego rozwoju naszego gatunku, od materiału stosowanego do ich produkcji biorą swoją nazwę kolejne epoki: kamienna, brązu i żelaza. Jednak, wbrew pozorom, takie usprawnienia nie są wyłącznym wynalazkiem człowieka: małpy używają kamiennych młotków i włóczni, a ptaki rozbijają jaja za pomocą kamieni i potrafią wykorzystywać siłę przyciągania ziemskiego dla kruszenia skorup swoich ofiar.

Narzędzia skrawające

Jedną z najbardziej pojemnych grup w klasyfikacji narzędzi stanowią narzędzia skrawające. Zaliczamy do nich wszystko, co służy do obróbki skrawaniem, która obejmuje między innymi takie czynności, jak frezowanie, obróbkę ścierną, wiercenie, toczenie, pogłębianie, gwintowanie, wytaczanie, rozwiercanie otworów, szlifowanie, gratowanie i polerowanie. W procesie skrawania oddzielamy warstwę obrabianego materiału, aby uzyskać określone parametry jego powierzchni. Pierwsze prymitywne narzędzia tego typu pojawiają się już w epoce kamienia, kiedy to nasi praprzodkowie zaczęli posługiwać się tzw. otoczakami oraz próbowali rozpalać ogień za pomocą drewnianego wiertnika, co stanowiło zalążki technologii wiercenia.

Węgliki spiekane

Fot. Solid Narzędzia sp. z o.o.

Wynalezienie w drugiej połowie XVIII wieku maszynowych obrabiarek, wykorzystujących energię parową, zrewolucjonizowało branżę narzędzi skrawających. Kolejnym kamieniem milowym były wprowadzone na początku XX wieku węgliki spiekane, które pozwalają na obróbkę materiałów o twardości powyżej 40 w skali Rockwella. Potem sięgnięto po polikrystaliczne diamenty oraz azotek boru (zwany CBN), czyli drugi najtwardszy materiał na Ziemi. Nowa jakość została wyznaczona przez tzw. materiały ceramiczne, z których zaczynamy konstruować wiertła i frezy. Granica możliwości oraz precyzji narzędzi skrawających nieustannie się przesuwa.

Postęp wspierają nowoczesne maszyny, sterowane komputerowo obrabiarki, wyposażone w systemy CNC oraz programy CAD/CAM. Pojawia się coraz bardziej zaawansowana automatyzacja i robotyzacja produkcji. Narzędzia potrafią również wyprzedzać swoją epokę: opracowana pod koniec lat dziewięćdziesiątych, innowacyjna obróbka trochoidalna została dopiero kilka lat temu wdrożona w procesy produkcyjne.