• Żelazny Most zajmuje powierzchnię 2 tys. ha i przyjmuje 30 mln ton odpadów rocznie
• Kwatera Południowa dzięki zagęszczeniu odpadów i segregacji zajmuje znacznie mniej miejsca
• Materiały z odpadów są wykorzystywane do uszczelniania dna i budowy korpusów zapór

30 mln ton odpadów rocznie

OUOW Żelazny Most znajduje się na Dolnym Śląsku i jest najlepiej monitorowanym zbiornikiem odpadów poprodukcyjnych w Europie. Trafiają tu odpady poflotacyjne z zakładów KGHM. Z dobudowaną do obiektu tzw. Kwaterą Południową zajmuje powierzchnię ponad 2 tys. ha. Ze wszystkich stron jest otoczony zaporami ziemnymi o łącznej długości przekraczającej 20 km oraz wysokości od 54 do 76 m. Rocznie zostaje tu odprowadzonych około 30 mln ton odpadów.

Odpady zagęszczone: innowacyjne rozwiązanie

W kwaterze, o powierzchni znacznie mniejszej w porównaniu z całym OUOW, zastosowano innowacyjną technologię odpadów zagęszczonych. W samym obiekcie głównym wykorzystuje się rozwiązanie namywu metodą „do środka”, a odpady flotacyjne dostarczane są z zakładów przeróbczych hydrotransportem. Ich zawiesina trafia do znajdujących się na koronie zapór rurociągów rozprowadzających, a następnie kolejnym jest zrzucana do wnętrza zbiornika. Drobnoziarnisty materiał uszczelnia dno czaszy OUOW, a gruboziarnisty wykorzystuje się do nadbudowy kolejnych pięter obiektu (nie są potrzebne dodatkowe materiały).

Fot. KGHM

Zaporę podstawową Kwatery Południowej wybudowano metodą „na zewnątrz" (downstream). W obszarze jej zapór wykonano uszczelnienie i wybudowano warstwy drenażowe, co pozwala na odbiór wody ociekającej z odpadów i jej zawrócenie do zamkniętego systemu obiegu. Nowa technologia ogranicza straty wody i infiltrację w podłoże.

Segregacja materiału

Przy kwaterze postawiono stację segregacji i zagęszczania odpadów, w której następuje selekcja odpadów na materiał gruboziarnisty (do budowy korpusów zapór) i drobnoziarnisty, który po zagęszczeniu zostanie zagospodarowany wewnątrz tego obiektu. Takie rozwiązania umożliwia efektywne wykorzystanie powierzchni – zamiast dużego akwenu wystarcza niewielki zbiornik na odciekającą z odpadów wodę. Dodatkową korzyścią z takiego rozwiązania jest znacznie większe bezpieczeństwo budowli.

Fot. KGHM

Stały i ścisły monitoring

Stały monitoring Żelaznego Mostu i środowiska obejmuje badanie wielkości opadu atmosferycznego, badanie substancji i parametrów wskaźnikowych w wodach powierzchniowych, odciekowych i podziemnych, pomiar poziomu wód podziemnych w otworach obserwacyjnych, kontrolę osiadania powierzchni OUOW w oparciu o ustalone repery, pomiar objętości wód odciekowych, monitoring sejsmiczny, powietrza atmosferycznego, gleb i roślin, stanu zdrowotnego zwierząt, hałasu. W ramach rozpoznania geologicznego prowadzone są też badania terenowe, pobory prób do badań laboratoryjnych, badania geofizyczne w oparciu o otwory rozpoznawcze, sondowania statyczne, piezometry otwarte i strunowe, inklinometry, studnie drenażowe i odciążające, profile elektrooporowe.

Koniec rozbudowy Żelaznego Mostu – zdjęcia

OUOW Żelazny Most od niemal 30 lat jest nadzorowany przez ekspertów i naukowców. Obiekt zabezpiecza naturalne otoczenie przed wodą gromadzącą się w zbiorniku. Podczas budowy Kwatery Południowej wybrano najbezpieczniejszy wariant konstrukcji oraz uszczelniania zapór pod względem hydrotechnicznym i środowiskowym. Generalnym wykonawcą byłą firma Budimex, na placu budowy wykorzystano ponad 100 sztuk sprzętu (część kupiono na potrzeby zadania). Do oceny postępu robót stosowano skanowanie laserowe, a dane aktualizowano w systemie BIM.

Przeczytaj także: Kruszywo asfaltowe z odpadu stanie się materiałem budowlanym